Jan Trzaska

Jan Trzaska
Gutek
Ilustracja
por. Jan Trzaska ps. "Gutek" (pierwszy z prawej), lato 1944
kapitan kapitan
Data i miejsce urodzenia17 lipca 1918
Łobzów
Przebieg służby
Lata służby1939-1948
Siły zbrojneOrzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Kotwica symbol.svg Związek Walki Zbrojnej
Orl.jpg Gwardia Ludowa
Orl.jpg Armia Ludowa
Jednostki9 Pułk Ułanów Małopolskich
Wileńska Brygada Kawalerii
1 Brygada AL Ziemi Krakowskiej
Wydział I WUBP w Krakowie
Wydział do Walki z Bandytyzmem WUBP we Wrocławiu
PUBP w Świdnicy
PUBP w Legnicy[1].
StanowiskaDowódcą oddziału Armii Ludowej
Brygadier aresztu
Zastępca kierownika Wydziału V WUBP w Krakowie
Kierownik Wydziału do Walki z Bandytyzmem WUBP we Wrocławiu
p.o. szefa PUBP w Świdnicy
Szef PUBP w Legnicy
Główne wojny i bitwyII wojna światowa
Późniejsza pracafunkcjonariusz aparatu bezpieczeństwa PRL
Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi

Jan Trzaska ps. Gutek (ur. 17 lipca 1918 w Łobzowie, zm.?)[1] – uczestnik kampanii wrześniowej, członek Związku Walki Zbrojnej, żołnierz Gwardii Ludowej, dowódca oddziału Armii Ludowej, funkcjonariusz aparatu bezpieczeństwa PRL, autor wspomnień pt. Partyzanckie ścieżki.

Życiorys

Urodził się w rodzinie chłopskiej mieszkającej w Łobzowie. Jego rodzicami byli Grzegorz i Katarzyna Trzaskowie[1]. Służbę wojskową jako ochotnik odbył w 9 Pułku Ułanów Małopolskich. Brał udział w kampanii wrześniowej w 1939, walcząc początkowo razem ze swoim pułkiem a później razem z Wileńską Brygadą Kawalerii[2]. Po ucieczce z niewoli niemieckiej wrócił do domu i wstąpił do ZWZ. Następnie wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej i przyjął pseudonim „Gutek”. Początkowo walczył w oddziale Gwardii Ludowej, następnie został dowódcą oddziału Armii Ludowej.

Po stwierdzeniu że jeden z członków jego oddziału zajmuje się bandytyzmem osobiście wykonał na nim wyrok śmierci[3]. Po utworzeniu 1 Brygady AL Ziemi Krakowskiej w stopniu porucznika został dowódcą 5 kompanii, biorąc udział w walkach z Niemcami na terenie tzw. Republiki Pińczowskiej[4]. Po bitwie pod Baranowem nie przeszedł razem z brygadą przez linię frontu na przyczółek sandomierski, lecz pozostał na terenie „Republiki Pińczowskiej”[5]. Po zakończeniu wojny rozpoczął pracę na stanowisku brygadiera aresztu Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie. Następnie pełnił między innymi funkcję zastępcy kierownika Wydziału V WUBP w Krakowie, kierownika Wydziału do Walki z Bandytyzmem WUBP we Wrocławiu, p.o. szefa PUBP w Świdnicy i szefa PUBP w Legnicy[1]. Uchwałą Prezydium Krajowej Rady Narodowej z dnia 18 września 1946 został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[6]. Po wojnie napisał też książkę pt. Partyzanckie ścieżki, wydaną w 1974, przez Wydawnictwo MON.

Przypisy

  1. a b c d Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej, katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 2019-04-11] (ang.).
  2. Jan Trzaska, Partyzanckie ścieżki, Warszawa 1974, s. 28
  3. Odwet? Nie, dziękuję, wyborcza.pl [dostęp 2017-11-18] (pol.).
  4. Władysław Ważniewski 1975 ↓, s. 235.
  5. Jan Trzaska 1974 ↓, s. 18,22,32,46,75,219,220.
  6. Odznaczenia obywateli. - Prawo.pl, prawo.pl [dostęp 2019-04-13] (pol.).

Bibliografia

  • Władysław Ważniewski: Walki partyzanckie nad Nidą 1939-1945. Warszawa: MON, 1975.
  • Jan Trzaska: Partyzanckie ścieżki. Warszawa: MON, 1974.

Media użyte na tej stronie

Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Kotwica symbol.svg
Autor: Liftarn, Licencja: CC BY-SA 2.5
Kotwica symbol
PL Naramiennik kpt BOR.svg
Naramiennik kapitana Biura Ochrony Rządu.
Orl.jpg
Autor: Marek Ruszczyc, Licencja: CC BY-SA 4.0
Orzełek Gwardii i Armii Ludowej
Lato 1944,Franciszek Ksiezarczyk z dowodcami oddzialow.jpg
Lato 1944r. Płk. Franciszek Księżarczyk z dowódcami oddziałów w lasach. Armia Ludowa.