Jan Veselý (kolarz)

Jan Veselý

(c) Deutsche Fotothek‎, CC BY-SA 3.0 de Jan Veselý po zwycięstwie na VII etapie 7. edycji Wyścigu Pokoju
Data urodzenia	17 czerwca 1923
Data śmierci	10 lutego 2003
Obywatelstwo	Czechosłowacja
Kariera seniorska
Lata Drużyna Sparta Praga

Jan Veselý (ur. 17 czerwca 1923 w Plástovicach, zm. 10 lutego 2003 w Pradze) – czechosłowacki kolarz szosowy, torowy i przełajowy, wielokrotny mistrz Czechosłowacji, uczestnik igrzysk olimpijskich, zwycięzca Wyścigu Pokoju. Wybrany czechosłowackim kolarzem XX w.^[1]. Jego brat Josef również był kolarzem.

Życiorys

Jan Veselý urodził się w południowych Czechach. W wieku 14 lat dzięki pomocy przyjaciela swojego ojca przeniósł się do Pragi, gdzie uczył się na piekarza i jednocześnie rozwoził rowerem pieczywo do klientów. W wieku 17 lat, w 1940 r. został mistrzem praskich piekarzy w kolarstwie. Po II wojnie światowej rozpoczął karierę kolarską w klubie Sparta Praga. W 1946 r. zdobył swój pierwszy z wielu tytułów mistrza Czechosłowacji. W tym samym roku wygrał również czeski klasyk kolarski Praga-Karlowe Wary-Praga, w którym zwyciężał w kolejnych pięciu edycjach z rzędu (w sumie wygrał osiem edycji). W 1952 r. wziął udział w XV Igrzyskach Olimpijskich w Helsinkach, jednak nie ukończył wyścigu szosowego ze startu wspólnego^[2].

Symbol Wyścigu Pokoju

W 1948 r. Jan Veselý był członkiem jednej z ekip czechosłowackich, które starowały w 1. edycji Wyścigu Pokoju. Brał udział w wyścigu Praga – Warszawa, który był jednym z dwóch wyścigów w tej edycji^[3]. Veselý ukończył wyścig na piątym miejscu ze stratą 11 minut do zwycięzcy jugosłowianina Augusta Prosenika. Wygrał jednak trzy z pięciu etapów w tym wyścigu. Na przeszkodzie w wygraniu całego wyścigu stanęły defekty i regulamin, w myśl którego zawodnik musiał sam dokonywać wszystkich napraw, gdyż w innym przypadku otrzymywał karne minuty.
W kolejnym roku Veselý dopiął jednak swego i wygrał 2. edycję Wyścigu Pokoju, tym razem rozgrywaną już jako jeden wyścig. Ponownie wygrał większość etapów (5 z 8 rozegranych). Był również liderem wyścigu od pierwszego do ostatniego etapu. Jego przewaga nad drugim w klasyfikacji generalnej Francuzem Maurice’em Herbulotem wyniosła blisko dwanaście minut i była największą różnicą pomiędzy pierwszym a drugim zawodnikiem w całej historii wyścigu.
W kolejnych latach nie udało mu się wygrać całego wyścigu ale cały czas był wysoko. W 1952 r. przegrał tylko ze Szkotem Ianem Steelem a w 1955 r. z reprezentantem NRD Gustavem-Adolfem Schurem. W latach 1950, 1951, 1954 i 1955 zwyciężał w klasyfikacji drużynowej z ekipą Czechosłowacji.
W sumie wziął udział w ośmiu edycjach Wyścigu Pokoju (raz w 1957 r. wycofał się z rywalizacji). W ich trakcie odniósł szesnaście etapowych zwycięstw.

Kara za wycofanie się z wyścigu

Ze względów zdrowotnych Jan Veselý zakończył w zasadzie swoją karierę kolarską z końcem sezonu w 1955 r. Jednak w 1957 r., kiedy miała odbyć się 10. edycja Wyścigu Pokoju został zmuszony przez władze do wzięcia udziału w wyścigu. W jego trakcie jechał słabo i na VII etapie z Lipska do Berlina, kiedy nie mógł już utrzymać tempa peletonu, zdecydował się wycofać. Decyzję o starcie nazwał później swoim błędem, co opisał w swojej noweli „Gdy ci się nie udaje” Ota Pavel^[4]. Jego decyzja o wycofaniu się została przez władzę uznana niemal za zdradę. Został zdyskwalifikowany na dwa lata, pozbawiono go tytułu Zasłużonego Mistrza Sportu^[5] i musiał zarabiać jako kierowca ciężarówki. Został zrehabilitowany dopiero w 1968 r. po praskiej wiośnie. Od tego czasu pojawiał się na Wyścigu Pokoju, jednak nigdy jako trener lub działacz kolarski. Zmarł w Pradze w 2003 r. na raka.

Sukcesy

• 1946
  • 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie szosowym.
  • 1. miejsce w wyścigu Praga-Karlowe Wary-Praga
• 1947
  • 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie szosowym.
  • 1. miejsce w wyścigu Praga-Karlowe Wary-Praga
• 1948
  • 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie szosowym.
  • 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie torowym – wyścig na dochodzenie.
  • 1. miejsce w wyścigu Praga-Karlowe Wary-Praga
  • 5. miejsce w klasyfikacji generalnej Wyścigu Pokoju
    • 1. miejsce na I, IV i V etapie Wyścigu Pokoju
• 1949
  • 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie szosowym.
  • 1. miejsce w wyścigu Praga-Karlowe Wary-Praga
  • 1. miejsce w klasyfikacji generalnej Wyścigu Pokoju
    • 1. miejsce na I, II, IV, VI i VII etapie Wyścigu Pokoju
• 1950
  • 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie szosowym.
  • 1. miejsce w wyścigu Praga-Karlowe Wary-Praga
  • 4. miejsce w klasyfikacji generalnej Wyścigu Pokoju
    • 1. miejsce na I i IX etapie Wyścigu Pokoju
• 1951
  • 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie szosowym.
  • 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie torowym – wyścig na dochodzenie.
  • 1. miejsce w wyścigu Praga-Karlowe Wary-Praga
  • 9. miejsce w klasyfikacji generalnej Wyścigu Pokoju
    • 1. miejsce na III i VII etapie Wyścigu Pokoju
• 1952
  • 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie szosowym.
  • 2. miejsce w klasyfikacji generalnej Wyścigu Pokoju
    • 1. miejsce na IX etapie Wyścigu Pokoju
• 1953
  • 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie szosowym.
  • 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie przełajowym.
• 1954
  • 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie przełajowym.
  • 1. miejsce w wyścigu Praga-Karlowe Wary-Praga
  • 1. miejsce na VII etapie Wyścigu Pokoju
• 1955
  • 1. miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji w kolarstwie szosowym.
  • 1. miejsce w wyścigu Praga-Karlowe Wary-Praga
  • 1. miejsce w klasyfikacji generalnej wyścigu Okolo Slovenska
  • 2. miejsce w klasyfikacji generalnej Wyścigu Pokoju
    • 1. miejsce na IX i X etapie Wyścigu Pokoju

Przypisy

Bibliografia

• Jan Veselý w serwisie cyclingarchives.com