Jan Włodarkiewicz

Jan Henryk Włodarkiewicz

Linowski, Trąmpczyński

Darwicz, Damian, Jan Darwicz, dr Jan, Jan, Odważny

podpułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia	28 maja 1900 Warszawa
Data i miejsce śmierci	19 marca 1942 Lwów
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Armia Krajowa
Jednostki	27 Pułk Ułanów, 9 Samodzielna Brygada Kawalerii, Centrum Wyszkolenia Kawalerii, Oddział II Sztabu Generalnego WP, Armia „Lublin”, „Wachlarz”
Stanowiska	komendant „Wachlarza”.
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa kampania wrześniowa

Jan Henryk Włodarkiewicz przybrane nazwiska Linowski, Trąmpczyński ps. „Darwicz”, „Damian”, „Jan Darwicz”, „dr Jan”, „Jan”, „Odważny” (ur. 28 maja 1900 w Warszawie, zm. 19 marca 1942 we Lwowie) – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego, pierwszy komendant „Wachlarza”.

Młodość

Absolwent Gimnazjum im. Stanisława Staszica, działacz tajnych kółek młodzieżowych. W czasie pierwszej wojny światowej należał do Polskiej Organizacji Wojskowej. W listopadzie 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. Służył w 27 pułku ułanów w Nieświeżu na stanowiskach dowódcy plutonu, dowódcy szwadronu i adiutanta pułku. Porucznik ze starszeństwem z dniem 1 marca 1922. W 1929 został przeniesiony do sztabu 9 Samodzielnej Brygady Kawalerii w Baranowiczach, a w 1930 do Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu, gdzie był instruktorem na kursie dowódców szwadronów. 12 marca 1933 roku został awansowany na rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1933 roku i 15. lokatą w korpusie oficerów kawalerii^[1]. W 1935 rozpoczął służbę w Oddziale II Sztabu Głównego. W obszarze jego zainteresowań znajdowała się dywersja pozafrontowa, czyli prowadzona na tyłach nieprzyjaciela – zajmował się między innymi zagadnieniami dywersji na liniach kolejowych. W 1938 lub 1939 roku awansował na majora.

Kampania wrześniowa

W czasie kampanii wrześniowej 1939 otrzymał zadanie tworzenia rezerwowych oddziałów kawalerii. Przydzielony był do Ośrodka Zapasowego Kawalerii w Garwolinie. Sformował we Włodawie 15 września improwizowany szwadron kawalerii. Walczył w szeregach Armii „Lublin”, w 41 Rezerwowej Dywizji Piechoty, gdzie dowodził sformowanym z rozbitków kawaleryjskim oddziałem rozpoznawczym. 15 października w okolicy Mrozów k. Warszawy rozwiązał oddział, nakazując jednak podkomendnym zatrzymać broń i zgłaszać się w Warszawie pod wyznaczonymi adresami.

W konspiracji

W listopadzie 1939 założył, wspólnie z Witoldem Pileckim, organizację konspiracyjną o nazwie Tajna Armia Polska w której był komendantem pod ps. Darwicz, Jan i Odważny. Wchodził również w skład komitetów redakcyjnych pisma „Znak” i „Biuletynu Żołnierskiego”. Była ona jedną z organizacji, które w 1940 utworzyły Konfederację Narodu. Włodarkiewicz stanął na czele pionu wojskowego Konfederacji Narodu – Konfederacji Zbrojnej, której częścią stała się TAP. Prawdopodobnie na przełomie lipca i sierpnia uczestniczył w naradzie z udziałem m.in. Komendanta Głównego ZWZ Stefana Roweckiego ps. Grot, na której zapadła decyzja o zatwierdzeniu akcji „Wachlarz”. Włodarkiewicz, współtwórca koncepcji „Wachlarza”, został mianowany jego komendantem. We wrześniu 1941 podporządkował się, wraz z większością członków Konfederacji Zbrojnej, Związkowi Walki Zbrojnej. Od jesieni 1941 poświęcił się pracy przy organizacji „Wachlarza”, do którego wciągnął część współpracowników z TAP (potem KZ). Miał już wówczas stopień podpułkownika^[2]. W marcu 1942 wyjechał do Lwowa na inspekcję I Odcinka. Być może miał do wykonania także misję polityczną, zaplanowane było bowiem jego spotkanie z ukrywającymi się we Lwowie działaczami politycznymi. Zmarł we Lwowie, nagle, prawdopodobnie 18 (ewentualnie 19) marca. Przyczyna i szczegółowe okoliczności jego śmierci nie zostały wyjaśnione. Był jednym z założycieli Frontu Odrodzenia Polski.

Przypisy

Bibliografia

• Cezary Chlebowski, Wachlarz, Warszawa 1990.
• Cezary Chlebowski, Zagłada IV Odcinka, Warszawa 1987, s. 7–25.
• Kazimierz Malinowski, Tajna Armia Polska, Znak, Konfederacja Zbrojna, Warszawa 1986.
• Rocznik Oficerski 1932, s. 160, 654,
• Marek Ney-Krwawicz: Komenda Główna Armii Krajowej 1939–1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 467. ISBN 83-211-1055-X.
• Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1945 T.1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. 160–161. ISBN 83-211-0758-3.