Jan Weryński

Jan Weryński
Ilustracja
Jan Weryński (przed 1936)
Data i miejsce urodzenia

6 lutego 1897
Mielec

Data śmierci

1940

Wiceprezydent Lwowa
Okres

od lat 30.
do 1939

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi

Jan Weryński ps. „Oset”, „Stanisław Fałęcki” (ur. 6 lutego 1897 w Mielcu, zm. 1940) – polski działacz niepodległościowy, żołnierz Legionów i Wojska Polskiego, doktor prawa, urzędnik samorządowy, wiceprezydent Lwowa w II Rzeczypospolitej, ofiara zbrodni katyńskiej.

Od lewej: Roman Dunin, Jan Weryński, Józef Ostrzycki, Jan Śmiechowski (1935)

Życiorys

Urodził się 6 lutego 1897 w Mielcu jako syn Piotra i Józefy z domu Jeż. W rodzinnym Mielcu uczył się w gimnazjum oraz zakładał tamtejszy oddział Związku Strzeleckiego. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich. Był żołnierzem 1 pułku piechoty w składzie I Brygady i 5 pułku piechoty w składzie I i III Brygady. Brał udział w wielu bitwach wojny. Mianowany chorążym. Pod koniec 1917 zwolniony ze służby frontowej z uwagi na stan zdrowia. Następnie powrócił do Mielca, gdzie pracował w urzędzie starostwa powiatu mieleckiego. W 1918 był założycielem i komendantem mieleckiego oddziału Polskiej Organizacji Wojskowej, który u kresu wojny 1 listopada 1918 dokonał opanowania miasta. Następnie działał w ramach tworzenia struktur miasta pod względem wojskowym i cywilnym.

Został przyjęty do Wojska Polskiego, później zwolniony ze służby w marcu 1919. Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie i uzyskał w 1923 tytuł naukowy doktora. Wstąpił do służby samorządowej. Od 1924 był zatrudniony w Urzędzie Wojewódzkim we Lwowie, pracował na stanowisku referendarza. Pod koniec 1926 został mianowany urzędnikiem I kategorii w VIII stopniu służby[1], a na początku 1930 w II stopniu służby[2]. W 1929 został mianowany na urząd wiceprezydenta. W 1932 jako referendarz został zwolniony ze służby w Urzędzie Wojewódzkim we Lwowie z powodu przejścia do służby w dziale Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego[3]. Później pełnił stanowisko wiceprezydenta Lwowa ponownie do kresu II Rzeczypospolitej w 1939. Stanowisko pełnił jako reprezentant mieszczaństwa[4]. W latach 30. pełnił stanowisko naczelnika Wydziału Personalnego w Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego[5][6][7]. Był członkiem władz oddziału lwowskiego Obozu Zjednoczenia Narodowego. Pełnił funkcję prezesa zarządu Okręgu VI Związku Strzeleckiego we Lwowie, w 1933 był przewodniczącym Komitetu obchodu 25-lecia ZWC oraz Tygodnia Propagandy Związku Strzeleckiego[8]. Był seniorem honorowym Polskiej Korporacji Akademickiej „Fidelia Leopoliensis”, założonej w 1930[9]. Pełnił funkcję I wiceprezesa zarządu okręgu Związku Legionistów Polskich we Lwowie[10][11]. Był wiceprezesem Związku Miast Małopolskich w 1939[12].

Działał w przygotowaniu obrony Lwowa 1939. Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 na terenach wschodnich II Rzeczypospolitej został aresztowany przez Sowietów. Został zamordowany przez NKWD na wiosnę 1940. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 55/2-25 oznaczony numerem 444, dosłownie określony jako Jan Wieryński)[13]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Ofiarami zbrodni katyńskiej dokonywanej na terenach ukraińskich zostali także inni wiceprezydenci Lwowa: Roman Dunin oraz dwaj zastępcy prezydenta Lwowa z lat 30. Stanisława Ostrowskiego, Wiktor Chajes i Franciszek Irzyk[4][14].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Województwa Lwowskiego”. Nr 12, s. 1, 15 grudnia 1926. 
  2. ↑ Ruch służbowy. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”. Nr 1, s. 16, 20 stycznia 1930. 
  3. ↑ Ruch służbowy. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”. Nr 6, s. 102, 15 kwietnia 1932. 
  4. ↑ a b Z Tadeuszem Krzyżewskim rozmawia Janusz M. Paluch. cracovia-leopolis.pl. [dostęp 2016-04-07].
  5. ↑ Tydzień Strzelca zapowiada się wspaniale. „Gazeta Lwowska”, s. 5, nr 200 z 2 września 1932. 
  6. ↑ Z prac Obyw. Komitetu Organizacyjnego Tygodnia Propagandy Związku Strzeleckiego. „Gazeta Lwowska”, s. 5, nr 220 z 25 września 1932. 
  7. ↑ a b Odznaczenie naczelnika Wydziału Personalnego w Kuratorium Lwowskim dr. Weryńskiego. „Wschód. Prasowa Agencja Informacyjna”, s. 1, nr 724 z 10 listopada 1934. 
  8. ↑ Komitet obchodu 25-lecia Z. W. C. oraz Tygodnia Propagandy Związku Strzeleckiego. „Gazeta Lwowska”, s. 5, nr 262 z 23 września 1933. 
  9. ↑ Bronisław Haczewski. Korporacje akademickie. „Jednodniówka A. O. Z. S.”, s. 39, 19 marca 1932. Akademicki Oddział Związku Strzeleckiego. 
  10. ↑ Zjazd delegatów Związku Legionistów. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 54 z 7 marca 1935. 
  11. ↑ Związek Legionistów Polskich 1936-1938. Sprawozdanie Komendy Naczelnej Związku Legionistów Polskich. Warszawa: 1938, s. 76.
  12. ↑ Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1939, Warszawa 1939, s. 305.
  13. ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 104. [dostęp 2016-04-07].
  14. ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 12, 33. [dostęp 2016-04-07].
  15. ↑ M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  16. ↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 337 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  17. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi na polu pracy samorządowej i społecznej”.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Roman Dunin, Jan Weryński, Józef Ostrzycki, Jan Śmiechowski (1935).JPG
Na dachu Pałacu Prasy stoją od lewej: radny m. Lwowa Roman Dunin, wiceprezydent Lwowa Jan Weryński, wiceprezes Związku Legionistów we Lwowie Józef Ostrzycki, redaktor Janusz Śmiechowski.
Jan Weryński (-1936).JPG
Jan Weryński (-1936)