Jan Wróblewski (muzyk)

Jan Wróblewski

Jan Wróblewski, Warszawa 2013
Pseudonim	Ptaszyn
Data i miejsce urodzenia	27 marca 1936 Kalisz
Instrumenty	saksofon
Gatunki	jazz
Zawód	muzyk kompozytor dziennikarz
Zespoły
Jan Ptaszyn Wróblewski Quartet Kwintet Ptaszyna Wróblewskiego Ptaszyn Wróblewski Sextet
Odznaczenia
Strona internetowa

Jan Ptaszyn Wróblewski Quartet 2017 (Andrzej Święs, Wojtek Niedziela, Jan Ptaszyn Wróblewski, Marcin Jahr) (2017)

Jan „Ptaszyn” Wróblewski (ur. 27 marca 1936 w Kaliszu^[1]) – polski muzyk jazzowy, kompozytor, aranżer i dyrygent, dziennikarz i krytyk muzyczny.

Gra na saksofonie tenorowym i barytonowym. Założył kilka zespołów i angażował się w wiele projektów muzycznych. Od 1970 prowadzi w Programie III Polskiego Radia autorskie programy jazzowe, m.in. Trzy kwadranse jazzu. Jest członkiem Akademii Muzycznej Trójki^[2]. Popularyzator muzyki jazzowej w Polsce. Komponował również muzykę filmową (Pan Anatol szuka miliona, Niech żyje miłość) oraz piosenki, wykonywane m.in. przez Ewę Bem, Łucję Prus, Marylę Rodowicz i Andrzeja Zauchę. Tworzył koncerty symfoniczne. Nagrał kilkanaście albumów autorskich, brał udział w nagraniu kilkudziesięciu innych płyt.

Życiorys

Dorota Miśkiewicz i Jan Wróblewski (2005)

Jan Wróblewski pochodzi z rodziny adwokackiej. Edukację podstawową odebrał w Szkole Podstawowej nr 4 im. Elizy Orzeszkowej. W 1952 ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka w Kaliszu. Równolegle do nauki w liceum kształcił się w Podstawowej Szkole Muzycznej w Kaliszu, gdzie uczył się gry na fortepianie, klarnecie i trąbce. W tym czasie grał w kaliskim zespole jazzu tradycyjnego.

Studiował na wydziale Mechanizacji Rolnictwa Politechniki Poznańskiej, a następnie w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie. Podczas studiów w Poznaniu założył własny zespół, współpracował też z Kwintetem Jerzego Miliana. W 1956 roku zaproszono go do formacji Krzysztofa Komedy. W Sekstecie Komedy grał na saksofonie barytonowym. Występ z tą grupą był dla niego profesjonalnym debiutem; zagrali na koncercie podczas otwarcia poznańskiego ośrodka Telewizji Polskiej, a następnie (1956–1957) na festiwalach jazzowych w Sopocie.

Za punkt przełomowy w karierze Jana Wróblewskiego uważa się przesłuchanie przeprowadzone latem 1958 przez George Weina (amerykańskiego promotora jazzu), w wyniku którego został on zaangażowany do orkiestry International Newport Band i jako pierwszy polski jazzman oraz jedyny z krajów zza tzw. żelaznej kurtyny wystąpił na festiwalu jazzowym w Newport (USA). Występ tej grupy został zarejestrowany w filmie Jazz on Summer's Day.

Po tym koncercie występował w wielu miastach Stanów Zjednoczonych, a następnie w Europie, Indiach, Afryce i Azji. W 1964 roku wystąpił z własnym kwartetem w odcinku specjalnym niemieckiego programu telewizyjnego Jazz – gehört und gesehen (program pt. Jazz in Poland w reż. Janusza Majewskiego prezentował dokonania najważniejszych wykonawców krajowej sceny jazzowej)^[3].

W latach 1968–1978 kierował Studiem Jazzowym Polskiego Radia. Współpraca z Willisem Conoverem (popularyzatorem Jazzu w Radio Music USA) zaowocowała powstaniem audycji 3 kwadranse jazzu, którą prowadzi nieprzerwanie od 1970 roku.

Był założycielem lub też włączał się do licznych zespołów, z których ważniejsze to:

• Jazz Believers (1958–1959)
• Kwintet Andrzeja Kurylewicza (1960–1961)
• Polish Jazz Quartet (1963–1966)
• Mainstream (1973–1977)
• SPPT Chałturnik (1970–77)
• Extra Ball
• Kwartet Ptaszyna Wróblewskiego (1978–1984)
• Made In Poland (od 1993)

Komponował też muzykę filmową oraz dłuższe utwory:

• Wariant Warszawski – koncert na orkiestrę
• Maesteso cobinato – koncertu na saksofon barytonowy i orkiestrę symfoniczną
• Czytanki na orkiestrę – suita

Realizował też programy telewizyjne (Jan Ptaszyn Wróblewski prezentuje). Lansował też młodych adeptów jazzu na wielu warsztatach muzycznych w kraju i za granicą.

Wyróżnienia i nagrody

JP Wróblewski z honorową statuetką, Bydgoszcz 2017

• VIII KFPP Opole – wyróżnienie za aranżację (1970)^[4]
• XIII KFPP Opole – Nagroda dla piosenki Kolega Maj za najlepszą aranżację (1975)^[4]
• „Złoty Mikrofon” za wieloletnie propagowanie muzyki jazzowej na antenie Programu III P.R. (1988)^[5]
• Honorowy Obywatel Kalisza (1999)^[6], Zamościa (2005)^[7] i Bielska-Białej (2019)^[8]
• 17 kwietnia 2007 roku został uhonorowany nagrodą Złotego Fryderyka za całokształt twórczości artystycznej
• 14 grudnia 2007 roku z rąk ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego odebrał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[9]
• Laureat Dorocznej Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie muzyki (2012)^[10]
• Nagroda „Koryfeusz Muzyki Polskiej” w kategorii „Nagroda Honorowa” (2016)^[5],
• Paszport „Polityki” – „Kreator Kultury za rok 2016”
• Nagroda Mediów Publicznych w kategorii „Muzyka” (2019)^[11]

Dyskografia (wybór)

Koncert w Muzycznym Studiu Polskiego Radia im. Agnieszki Osieckiej, Warszawa 2013

„Ptaszyn” Wróblewski wraz ze swoim kwartetem podczas występu w Piwnicy pod Baranami na Letnim Festiwalu Jazzowym, Kraków 2018

• 1956 Sextet Komedy: Festiwal Jazzowy Sopot
• 1958 All Stars Swingtet
• 1958 Jazz Believers
• 1958 Newport International Youth Band
• 1960 Quintet Ptaszyna Wróblewskiego
• 1960 Jazz Jamboree ’60
• 1961 Jazz Outsiders
• 1961 Kwintet Jerzego Miliana + Jan Ptaszyn Wróblewski
• 1961 Jazz Jamboree ’61
• 1962 Ballet Etudes: The Music of Komeda
• 1963 Kwintet Andrzeja Kurylewicza
• 1965 Polish Jazz Quartet
• 1965 Ptaszyn Wróblewski Quartet
• 1965 Jazz Jamboree ’65
• 1969 Studio Jazzowe Polskiego Radia
• 1972 Sweet Beat
• 1973 Mainstream
• 1973 Sprzedawcy glonów
• 1975 SPPT Chałturnik i Andrzej Rosiewicz
• 1976 Skleroptak
• 1977 Mainstream
• 1977 Kisa Magnusson & Mainstream
• 1978 Jam Session w Akwarium 1
• 1978 Flyin’ Lady
• 1980 Z lotu Ptaka
• 1983 New Presentation
• 1989 Jan Ptaszyn Wróblewski: Polish Jazz
• 1993 Czwartet – Live In Hades
• 1995 Made in Poland
• 1998 Henryk Wars Songs
• 2005 Real Jazz
• 2007 Supercalifragilistic
• 2014 Moi pierwsi mistrzowie – Komeda/Trzaskowski/Kurylewicz (Boogie Production)
• 2017 Polish Jazz Quartet – Meets Studio M-2 (GAD Records)^[12]
• 2020 Kwintet Barowy – Do widzenia (GAD Records)^[13]

Filmografia (wybór)

• „Gramy Standard!” (1976, film dokumentalny, reżyseria: Andrzej Wasylewski)^[14]
• „Fotoplastykon, czyli Ptaszyna opisanie podróży do Indyj” (1979, film dokumentalny, reżyseria: Andrzej Wasylewski)^[15]
• „Ptaszyn. Życiorys jazzmana” (2003, film dokumentalny, reżyseria Mateusz Szlachtycz)^[16]
• „Komeda, Komeda...” (2012, film dokumentalny, reżyseria: Natasza Ziółkowska-Kurczuk)^[17]

Upamiętnienie

• Mural na kamienicy przy ulicy Górnośląskiej w Kaliszu prezentujący trzech muzyków T. Stańkę, JP Wróblewskiego i Leszka Możdżera, namalowany przez Tanję Prill i Wojciecha Brewkę. Projekt koordynował Ośrodek Kultury Plastycznej Wieża Ciśnień im. Bogdana Jareckiego w Kaliszu^[18].
• Mural na budynku Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Nowym Tomyślu^[19].

Przypisy

Bibliografia

• Oficjalna strona Jana Ptaszyna Wróblewskiego
• Jan Ptaszyn Wróblewski w serwisie Culture.pl
• Biblioteka Polskiej Piosenki: Wróblewski, Jan

Linki zewnętrzne

• Jan „Ptaszyn” Wróblewski w Katalogu Polskich Płyt Gramofonowych (pol.)
• Jan „Ptaszyn” Wróblewski w bazie Discogs (ang.)
• Jan „Ptaszyn” Wróblewski w bazie Rate Your Music (ang.)
• Jan „Ptaszyn Wróblewski” w bazie filmpolski.pl (pol.)
• Jan Ptaszyn-Wróblewski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-04-08] .
• „Dwa kwadranse o Ptaszynie” – reportaż Jakuba Tarki. polskieradio.pl