Jan Zach
 | |
| Data i miejsce urodzenia | ochrzcz. 13 listopada 1699 lub 26 listopada 1713 Čelákovice lub Dehtáry |
|---|---|
| Pochodzenie | czeskie |
| Data i miejsce śmierci | 24 maja 1773 Ellwangen |
| Instrumenty | organy |
| Gatunki | muzyka poważna, muzyka barokowa, muzyka klasycystyczna |
| Zawód | kompozytor, organista |
Jan Zach, także Johann[1] (ochrzczony 13 listopada 1699 w Čelákovicach[2][3] lub 26 listopada 1713 w Dehtárach[1], zm. 24 maja 1773 w Ellwangen[1][2][3]) – czeski kompozytor i organista.
Życiorys
Od 1724 roku przebywał w Pradze, gdzie grał jako skrzypek i organista w kościołach św. Gawła i św. Marcina[1][2]. Prawdopodobnie uczył się kompozycji i gry na organach u Bohuslava Matěja Černohorskiego[1][2][3]. W 1737 roku bezskutecznie ubiegał się o posadę organisty w katedrze św. Wita[1]. Przed 1745 rokiem opuścił Pragę, przebywał w Augsburgu[1]. Od 1745 roku był kapelmistrzem na dworze elektorskim w Moguncji[1][2][3]. Napisaną przez niego mszę wykonano podczas uroczystości koronacji cesarskiej Franciszka I we Frankfurcie nad Menem w 1745 roku[1]. W 1746 roku odbył podróż do Czech, a w 1747 roku do Włoch[1]. Ze względu na konfliktowy charakter został w 1750 roku zawieszony w obowiązkach na dworze w Moguncji, a w 1756 roku zwolniony[1]. W następnych latach zarabiał na życie podróżując z koncertami jako skrzypek i klawikordzista, a także dyrygent i nauczyciel[1]. Odwiedził m.in. Koblencję, Kilonię, Darmstadt, Dillingen, Würzburg i Wallerstein[1]. Wielokrotnie gościł w klasztorze Stams[1][3]. W latach 1771–1772 ponownie przebywał we Włoszech[1]. Został pochowany w kościele św. Wolfganga w Ellwangen[1].
Twórczość
Twórczość Zacha reprezentuje styl galant[3], należy do okresu przejściowego między barokiem a klasycyzmem[1]. Kontynuował dorobek Bohuslava Matěja Černohorskiego, sięgając do czeskich tańców i melodii ludowych[1]. Tworzył wokalno-instrumentalną muzykę religijną, w której obok tradycyjnej polifonii sięgał po dorobek szkoły weneckiej i szkoły neapolitańskiej, a także utwory instrumentalne (solowe i zespołowe), noszące cechy wczesnoklasyczne[1]. Skomponował m.in. 26 mszy, 3 requiem, 4 motety, 2 offertoria, około 20 hymnów i psalmów, 9 nieszporów, 8 arii, 48 symfonii, 6 partit, 10 koncertów (na flet, klawesyn, obój i wiolonczelę), 3 sonaty triowe, 6 sonat skrzypcowych, szereg utworów na organy lub instrument klawiszowy[3].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 12. Część biograficzna w–ż. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2012, s. 312–313. ISBN 978-83-224-0935-0.
- ↑ a b c d e Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 4016. ISBN 0-02-865571-0.
- ↑ a b c d e f g Bertil van Boer: Historical Dictionary of Music of the Classical Period. Lanham: Scarecrow Press, 2012, s. 605–606. ISBN 978-0-8108-7183-0.
Media użyte na tej stronie
Jan Zach (1699 - 1773), czech composer, violinist and organist