Jan Zaleski (filolog)

Jan Zaleski

Data i miejsce urodzenia	15 stycznia 1926 Monasterzyska
Data i miejsce śmierci	4 czerwca 1981 Kraków
Miejsce spoczynku	Cmentarz Rakowicki
Zawód, zajęcie	polonista, filolog
Narodowość	polska
Tytuł naukowy	docent
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Uczelnia	Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Krakowie
Wydział	Wydział Filologiczny
Rodzice	Jana Zaleski, Rozalia Zaleska (z domu Muraszka)
Małżeństwo	Teresa Isakowicz
Dzieci	Danuta Isakowicz-Zaleska, Joanna Isakowicz-Zaleska, Tadeusz Isakowicz-Zaleski
Odznaczenia

Jan Zaleski (ur. 15 stycznia 1926 roku w Monasterzyskach, zm. 4 czerwca 1981 roku w Krakowie) – polski filolog.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Jana Zaleskiego i Rozalii z Muraszków^[1]. Jego dziadek Antoni Zaleski był ostatnim w rodzinie, który jeszcze uważał się za szlachcica zagrodowego^[1]. Rodzina żyła w biedzie, m.in. za niespłacony dług zlicytowano ich dom^[2]. W 1945 roku wraz z matką i rodzeństwem (ojciec zginął na wojnie^[3]) został wysiedlony w nowe granice Polski. Wychowywał się w ośrodku dla dzieci i młodzieży prowadzonym w pałacu w Krzeszowicach^[4]. Maturę zdał z wyróżnieniem, z drugą lokatą na roku^[5]. Ukończył studia polonistyczne I stopnia w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie (1953)^[6] oraz II stopnia w zakresie językoznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim (1955)^[7]. W 1965 roku uzyskał stopień naukowy doktora nauk humanistycznych na podstawie rozprawy Język Aleksandra Fredry. Część I, Fonetyka (promotorem był Witold Taszycki^[8], a w 1976 roku habilitację na podstawie pracy Język Aleksandra Fredry. Część II, Fleksja, składnia, słowotwórstwo, słownictwo^[9].

Całą karierę naukową związany był z WSP w Krakowie, dodatkowo uczył też w studium nauczycielskim w Tarnowie, Bochni i Nowej Hucie^[10][11]. W 1953 roku został zatrudniony w Zakładzie Języka Polskiego WSP na stanowisku asystenta^[12]. W 1958 roku uzyskał stopień starszego asystenta^[10]. W roku 1965 roku został powołany na stanowisko adiunkta^[13]. W 1966 roku został powołany w skład Komisji Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk^[14]. W 1969 uzyskał stanowisko docenta oraz nominację na stanowisko kierownika katedry^[15], funkcję tę pełnił do 1971 roku, kiedy w ramach reorganizacji zlikwidowano wszystkie katedry; wtedy też otrzymał nominację na stanowisko kierownika Zakładu Języka Polskiego^[16] (ponawianą w następnych latach). W 1971 roku został wybrany sekretarzem Polskiego Towarzystwa Językoznawczego^[17] (wybrany ponownie w 1974 roku)^[18].

Prowadził zajęcia z gramatyki opisowej języka polskiego, historii języka^[12], gramatyki historycznej języka polskiego^[19], kultury języka^[20]. W opinii Leszka Bednarczuka łączył w pracy naukowej zainteresowanie historią języka polskiego, pasje teatralne i znajomość polszczyzny kresowej^[21]. Po jego kierunkiem napisano 68 prac magisterskich^[22], był recenzentem czterech rozpraw doktorskich, wypromował dwóch doktorów^[23].

Zbierał monety, skupował na aukcjach stare mapy, książki, kalendarze i czasopisma, zwłaszcza o tematyce kresowej^[24]. Od 1963 roku był członkiem sekcji numizmatycznej Polskiego Towarzystwa Filatelistów^[25]. Łącząc pasję naukową z zainteresowaniami, nazewnictwu monet poświęcił jeden z artykułów naukowych^[26], a słownictwu numizmatycznemu – referat^[16].

Był odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1973)^[27], uzyskał też nagrodę ministra (1976)^[28]. Pośmiertnie został odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej; jego imię nadano jednej z pracowni WSP^[29].

Był żonaty z polską Ormianką Teresą Barbarą Isakowicz, polonistką. Mieli troje dzieci: Tadeusza (ur. 1956)^[30], późniejszego księdza i działacza społecznego oraz bliźniaczki: Danutę i Joannę (ur. 1958)^[31].

Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim. Uroczystości pogrzebowe odprawił zaprzyjaźniony z nim kardynał Franciszek Macharski^[29].

Przypisy