Jan Zygmunt Berek
 pułkownik dyplomowany piechoty | |
| Data i miejsce urodzenia | 19 sierpnia 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 18 czerwca 1986 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska | dowódca pułku piechoty |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca | prezes Najwyższej Izby Kontroli |
| Odznaczenia | |
     _4r_BAR.svg){kind=small} _BAR.svg){kind=small}      | |
Jan Zygmunt Emil Berek (ur. 19 sierpnia 1896 w Nowym Sączu, zm. 18 czerwca 1986 w Londynie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego II RP i Polskich Sił Zbrojnych, w 1983 roku mianowany przez Prezydenta RP na Uchodźstwie generałem brygady.
Życiorys
W 1915 ukończył gimnazjum w Nowym Sączu. Był członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich, w latach 1915–1918 oficerem rezerwy piechoty cesarskiej i królewskiej armii. W maju 1918 podjął studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz rozpoczął służbę w Polskiej Organizacji Wojskowej.
W listopadzie 1918 dowodził kompanią w 5 pułku piechoty Legionów. Walczył w odsieczy Lwowa. Od lutego 1919 do kwietnia 1921 był dowódcą kompanii w 9 pułku piechoty Legionów w wojnie polsko-bolszewickiej, następnie od kwietnia 1921 do września 1926 dowódcą kompanii i batalionu w 9 pp Leg. w Lublinie. 1 czerwca 1919 został awansowany na majora. We wrześniu 1926 roku został przeniesiony do 83 pułku piechoty w Kobryniu na stanowisko dowódcy batalionu. 16 grudnia tego roku powrócił do 9 pp Leg. na stanowisko kwatermistrza[1]. 23 grudnia 1929 roku został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu 1929/1931[2]. Z dniem 1 września 1931 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do dowództwa 4 Dywizji Piechoty w Toruniu na stanowisko szefa sztabu. W listopadzie 1934 roku objął dowództwo 1 batalionu strzelców w Chojnicach[3]. 27 czerwca 1935 roku awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 roku i 11. lokatą w korpusie oficerów piechoty[4]. Od października 1936 do lipca 1939 służył w Sztabie Głównym w Warszawie, następnie dowodził 3 pułkiem piechoty Legionów, aż do kapitulacji Twierdzy Modlin. Po kapitulacji Modlina przebywał w niewoli niemieckiej w oflagu II C Woldenberg[5]. Po uwolnieniu pozostawał w 2 Korpusie Polskim we Włoszech, z którym został przebazowany do Wielkiej Brytanii.
Po demobilizacji osiadł w Londynie. Udzielał się w życiu społecznym i politycznym uchodźców polskich, m.in. w 1958 zainicjował działalność i stanął na czele Związku Filatelistów Polskich w Wielkiej Brytanii. 26 maja 1978 został w miejsce Władysława Zaleskiego prezesem Najwyższej Izby Kontroli na uchodźstwie; ze stanowiska tego został odwołany 13 maja 1980 (zastąpił go płk Franciszek Szystowski)[6]. 27 maja 1978 został mianowany członkiem Wojskowej Komisji Orzekającej[7]. 15 maja 1980 roku Prezydent RP na Uchodźstwie, Edward Raczyński mianował go Ministrem Spraw Wojskowych w gabinecie Kazimierza Sabbata[8]. W 1983 roku Prezydent RP na Uchodźstwie mianował go generałem brygady[9]. 17 grudnia 1983 roku Prezydent RP na Uchodźstwie zwolnił go z urzędu Ministra Spraw Wojskowych i powierzył mu pełnienie obowiązków do czasu powołania nowego rządu, co nastąpiło w dniu 17 stycznia 1984 roku[10][11]. Do śmierci był Kanclerzem Kapituły Orderu Odrodzenia Polski na uchodźstwie[12].
Zmarł 18 czerwca 1986 roku w Londynie[13]. Został pochowany na cmentarzu Gunnersbury[9].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 153
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (1921)[14]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1974)[15]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
- Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[16]
- Odznaka za Rany i Kontuzje[17]
- Odznaka Sztabu Generalnego[17]
- Państwowa Odznaka Sportowa[17]
- Odznaka 9 Pułku Piechoty Legionów[17]
- Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa, zezwolenie 1929)[18]
Przypisy
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 16 grudnia 1926 roku, s. 437.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 375.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 257.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 9 z 28 czerwca 1935 roku, s. 66.
- ↑ Olesik 1988 ↓, s. 86.
- ↑ Zwolnienie Prezesa Najwyższej Izby Kontroli. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 11, Nr 4 z 27 maja 1980.
- ↑ Rozporządzenie wykonawcze Ministra Obrony Narodowej do dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z 10 maja 1978 r. o powołaniu Wojskowej Komisji Orzekającej. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 14, Nr 3 z 1 czerwca 1978.
- ↑ Mianowanie Ministra. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 12, Nr 4 z 27 maja 1980.
- ↑ a b Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 74.
- ↑ Dziennik Ustaw ↓, Nr 3 z 17 grudnia 1983 roku, s. 27.
- ↑ Dziennik Ustaw ↓, Nr 1 z 19 stycznia 1984 roku, s. 6-7.
- ↑ Wybór Kanclerza Kapituły Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 59, Nr 4 z 11 listopada 1986.
- ↑ Według innego źródła zmarł 20 czerwca 1986, zob. Wybór Kanclerza Kapituły Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 59, Nr 4 z 11 listopada 1986.
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2980 z 17 maja 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 21, poz. 820
- ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 20, Nr 4 z 31 grudnia 1974.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
- ↑ a b c d Na podstawie fotografii [1].
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 12 z 6 sierpnia 1929 r.
Bibliografia
- Dziennik Ustaw RP na Uchodźstwie. eprints.hist.pl. [dostęp 2016-12-04].
- Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Jan Olesik: Oflag II C Woldenberg. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1988. ISBN 83-11-07518-2.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Ryszard Szawłowski, Najwyższe państwowe organy kontroli II Rzeczypospolitej, Wydawnictwo "von borowiecky", Warszawa 2004.
| II Rzeczpospolita | |
|---|---|
| RP na Uchodźstwie | |
| Polska Ludowa | |
| III Rzeczpospolita |
- kursywa - osoba pełniąca obowiązki
Media użyte na tej stronie
Naramiennik pułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
.png)
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Poland badge. Second World War period Polish Army (post-1939 Free Polish Army) shoulder title.
Baretka: Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami – II RP (1942).
Autor: Olerys, Licencja: CC BY-SA 3.0
Odznaka pamiątkowa Polskiej Organizacji Wojskowe
Odznaka za rany i kontuzje - 2 gwiazdki
Kazimierz Sabbat, prezydent RP na emigracji w latach 1986-1989
Logo Najwyższej Izby Kontroli