Jan z Wildeshausen

Jan z Wildeshausen
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

ok. 1180
Wildeshausen

Data i miejsce śmierci

4 listopada 1252
Strasburg

Miejsce pochówku

Strasburg

Biskup Bośni
Okres sprawowania

1233-1237

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

dominikanie

Sakra biskupia

1233

Jan z Wildeshausen, niem. Johannes von Wildeshausen, także Jan Teutonik łac. Johannes Teutonicus (ur. ok. 1180 w Wildeshausen koło Oldenburga, zm. 4 listopada 1252 w Strasburgu) – dominikanin, generał zakonu w latach 1241-1252.

Studiował w Paryżu i w Bolonii, gdzie poznał się m.in. z późniejszym cesarzem Fryderykiem II. Tam również, już jako wykładowca, przyjął dominikański habit z rąk samego św. Dominika, twórcy zakonu. Prawdopodobnie Jan wstąpił do zakonu w dojrzałym wieku – ok. 1220 r. Źródła z epoki wspominają, że był bardzo pobożnym człowiekiem, a także wyśmienitym kaznodzieją. Ze swobodą prawił kazania po niemiecku, francusku, włosku i łacinie.

Dwukrotnie był wysyłany do Niemiec (najpierw przez Honoriusza III, później przez Grzegorza IX), gdzie nakłaniał wiernych do udziału w wyprawach krzyżowych. Później był prowincjałem na Węgrzech, zaś na przełomie 1233 i 1234 r. został mianowany biskupem Bośni. Poprzedni biskup Vladimir uległ herezji i został odwołany ze stanowiska. Jan niechętnie przyjął stanowisko i przez cały czas biskupiej posługi prosił papieża o zwolnienie go z tego obowiązku. Grzegorz IX w końcu uległ i odwołał Jana z biskupstwa w 1237 r. Rok później, w Zielone Świątki 1238 r. bolońska kapituła zakonu mianowała go prowincjałem Lombardii.

Po rezygnacji Rajmunda z Penyafort w Paryżu zebrała się kapituła z zamiarem wybrania nowego generała zakonu. 19 maja 1241 bracia wybrali Jana z Wildeshausen na swojego nowego zwierzchnika. Jan miał początkowo odmówić. Dopiero przemowa Hugona z Saint Cher miała go przekonać do przyjęcia stanowiska.

Jednym z najważniejszych wyzwań stojących wówczas przed dominikanami, był konflikt pomiędzy cesarzem i papieżem. Osobista znajomość z Fryderykiem II z czasów studenckich niewątpliwie pomagała Janowi w trudnej sztuce lawirowania pomiędzy dwoma potężnymi władcami. Mimo szacunku i przyjaźni, jaką darzył cesarza, generał nie miał jednak wątpliwości, komu powinien być podporządkowany – kolejne kapituły generalne potwierdzały, że dominikanie podlegają papieżowi i słuchają jego poleceń, choć powinni powstrzymywać się od krytyki władzy świeckiej.

Jan z Wildeshausen przełamał monopol Paryża i Bolonii na kapituły generalne dominikanów. Dopiero za jego rządów zaczęto je zwoływać także w innych miastach: Montpellier, Trewirze i Londynie. Sprzeciwiał się obejmowaniu przez dominikanów wysokich godności w Kościele (kiedy objął urząd, ok. trzydziestu współbraci nosiło biskupią mitrę). Miał raz powiedzieć do Innocentego IV: Święty Dominik nie założył Zakonu Biskupów, ale Zakon Kaznodziejów. Piotr dał mu nie klucze, ale laskę, a Paweł księgę zamiast paliusza. Nie pomaga nam, gdy nasi konfratrzy zostają biskupami. Chcemy, by byli świętymi, kaznodziejami, doktorami, apostołami, męczennikami – tak, prałatami – nie!. Położył też podwaliny do dalszego rozwoju intelektualnego zakonników, zakładając szkoły w Montpellier, Bolonii, Kolonii i Oksfordzie. Zunifikował dominikańską liturgię i przepisy zakonu.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

06 Giovanni di Sassonia.jpg
Autor: Risorto Celebrano, Licencja: CC BY-SA 3.0
Giovanni di Sassonia, serie dei Quaranta domenicani illustri, ex convento di San Niccolò, Sala del Capitolo, Treviso, 1352 (altezza di ciascun ritratto 150 cm circa)
Herb dominikanow.png
Herb Dominikanów (praca własna).