Janata Dal (1988–1999)

Janata Dal

Państwo	Indie
Skrót	JD
Lider	Vishwanath Pratap Singh Deve Gowda Inder Kumar Gujral
Data założenia	1988–1999
Adres siedziby	Nowe Delhi
Ideologia polityczna	sekularyzm
Poglądy gospodarcze	konserwatyzm

Janata Dal – indyjska partia polityczna istniejąca w latach 1988–1999.

Historia

Partia powstała z połączenia większości frakcji byłej największej partii opozycyjnej Janata oraz kilku mniejszych ugrupowań: Bharatiya Lok Dal, Indyjskiego Kongresu Narodowego (socjalistycznego) oraz Jan Morcha (Front Ludowy) 8 października 1988. Data powstania nie została wybrana przypadkowa, było to 3 dni po 10 rocznicy śmierci i w 86. rocznicę urodzin Jayaprakasha Narayana jednego z wybitnych bojowników o niepodległość Indii, byłego lidera Janaty. Inicjatorem powstania partii i jej pierwszym przewodniczącym partii został Vishwanath Pratap Singh.

W wyborach parlamentarnych w 1989 partia stanęła na czele sojuszu Front Narodowy i wygrała je. Sama Janata Dal zdobyła 143 mandaty, pozostające w sojuszu Indyjska Partia Ludowa 85^[1], co w połączeniu z głosami małych partii pozwoliło Singhowi sformować rząd, na którego czele sam stanął zostając 8. premierem Indii 2 grudnia 1989. Rząd utracił większość gdy największy rywal Singha – Chandra Shekhar doprowadził do rozłamu partii i wraz z 64 innymi posłami utworzył Samajwadi Janata Party. Nowa partia weszła w koalicję z największym ugrupowaniem – Indyjskim Kongresem Narodowym i 10 listopada 1990 Shekhar został premierem.

Po przyśpieszonych wyborach w 1991 Janata Dal zajęła trzecie miejsce za INC i BJP i pozostała w opozycji.

W 1994 przewodniczącym partii został Haradanahalli Doddegowda Deve Gowda^[2]. W wyborach w 1996 partia pod nowym przywództwem – i w nowym szerokim sojuszu Zjednoczonym Froncie – ponownie zajęła trzecie miejsce, ponieważ jednak żadna z większych partii nie była w stanie sama sformować rządu, to właśnie Gowda został premierem rządu wspieranego przez INC. Funkcję tę sprawował od 1 czerwca 1996 do 21 kwietnia 1997, kiedy stracił zaufanie koalicjanta. Nowym premierem został dotychczasowy minister spraw zagranicznych Inder Kumar Gujral^[3], który pozostał na stanowisku do 19 marca 1998, kiedy to w wyniku kolejnych przyśpieszonych wyborów premierem został przewodniczący zwycięskiej Indyjskiej Partii Ludowej – Atal Bihari Vajpayee^[4].

Do wyborów tych Janata Dal poszła podzielona – rozpadła się na szereg mniejszych ugrupowań – m.in. Rashtriya Janata Dal, Biju Janata Dal, Samajwadi Janata Party (Rashtriya), All India Rashtriya Janata Party. Z czasem na bazie Janata Dal powstały kolejne partie m.in.: Janata Dal (Secular) czy Janata Dal (United).

Partie Janata Parivar

Ponieważ na bazie Janata Dal powstało szereg kolejnych partii politycznych, w Indiach określa się je wspólnym terminem Janata Parivar^[5]

• Janata Dal (United) – lider: Sharad Yadav
• Janata Dal (Secular) – lider: Deve Gowda
• Rashtriya Lok Dal – lider: Ajit Singh
• Socialist Janata (Democratic) – lider: M. P. Veerendra Kumar
• Samata Party – lider: George Fernandes^[6]
• Lok Janshakti Party – lider: Ram Vilas Paswan
• Samajwadi Party- lider: Mulayam Singh Yadav
• Biju Janata Dal – lider: Naveen Patnaik
• Rashtriya Janata Dal – lider: Laloo Prasad Yadav
• Indian National Lok Dal – lider: Om Prakash Chautala
• Samajwadi Janata Party (Rashtriya) – lider Chandra Shekhar, a następnie Kamal Morarka

Przypisy

Bibliografia

• The Indian Analyst – Janata Dal