Jancewicze

Jancewicze
kolonia
Ilustracja
Przystanek PKS
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

hajnowski

Gmina

Czeremcha

Liczba ludności (2022)

9[1]

Strefa numeracyjna

85

Kod pocztowy

17-240[2]

Tablice rejestracyjne

BHA

SIMC

0025840[3]

Położenie na mapie gminy Czeremcha
Mapa konturowa gminy Czeremcha, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Jancewicze”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Jancewicze”
Położenie na mapie powiatu hajnowskiego
Mapa konturowa powiatu hajnowskiego, blisko dolnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Jancewicze”
Ziemia52°26′11″N 23°17′47″E/52,436389 23,296389

Jancewiczekolonia w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Czeremcha[3][4].

Wjazd do wsi od Zubacz

Wieś magnacka położona była w końcu XVIII wieku w hrabstwie wysockim w powiecie brzeskolitewskim województwa brzeskolitewskiego[5]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Prawosławni mieszkańcy kolonii należą do parafii Opieki Matki Bożej w Zubaczach[6], a wierni kościoła rzymskokatolickiego do parafii Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Czeremsze.

Historia

Początki osady w Jancewiczach należy datować na XVI w. Pierwotna siedziba dworska w Jancewiczach powstała w obrębie nadania króla Kazimierza Jagiellończyka dla niejakiego Tura, a w 1499 r. posiadaczami tego obszaru byli wnukowie Tura – Korniłło i Iwaszko Andrejewicze. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi dopiero z 1656 r. i nie jest wykluczone, że pierwotna osada dworska znajdowała się gdzie indziej – w uroczysku Zamczysko, gdzie na łąkach nad rzeką Pulwą znajduje się czworoboczna przestrzeń otoczona wałem i fosą, w której narożu widnieje zarosły staw, a kilka starych drzew (mających w latach 80. XX w. do 100 cm średnicy pni) i rozrosłe krzewy znamionują istnienie nieznanego bliżej obiektu. Być może jest to pozostałość dworzyska Tura z XV w.

W 1886 r. majątek Jancewicze należał do kilku spadkobierców Jaczynowskiego. Obejmował wtedy 850 ha. Później całość dóbr przeszła w ręce jego syna Romualda. Romualdowi Jaczynowskiemu (zm. w Mińsku Białoruskim w 1939 r.) kompozycja Jancewicz zawdzięcza swój ostateczny kształt. Założył on tu park. W okresie międzywojennym majątek Romualda Jaczewskiego borykał się z dużymi trudnościami finansowymi i trwała rozsprzedaż gruntów. We wrześniu 1939 r. Jancewicze znalazły się w granicach ZSRR. W latach 1939–1941 założenie zdewastowano. W dworze stacjonował wtedy oddział wojsk radzieckich, żołnierze zniszczyli rzeźbę św. Jana Nepomucena, a w kaplicy urządzili najpierw stróżówkę, a później ustęp. Zabudowania gospodarcze zawaliły się, zaś pozbawiony opieki park był trzebiony i wyniszczany. W 1941 r. założenie przejęli Niemcy, którzy z gruntów majątków Jancewicze, Klateczka, Łunna (dziś poza granicami Polski) i Łowiennice stworzyli wielki kompleks agrarny. Później, w lipcu 1944 r. podczas działań wojennych pożar zniszczył zabudowania gospodarcze.

Po zakończonej w 1945 roku wojnie majątek Jancewicze został w ramach reformy rolnej rozparcelowany, przy czym większość gruntów i ocalałe budynki gospodarcze przejęło Państwowe Gospodarstwo Rolne Wólka Nurzecka, które rozebrało i przeniosło do Wólki lodownię i spichlerz, toteż gospodarcza część dawnego założenia przestała istnieć (z zabudowań dworskich pozostał jedynie dwór). Ogród, tereny po sadach i części gospodarczej otrzymał w ramach reformy Antoni Szwejkus (zm. około 1979 r.). Zamieszkał on we dworze, który ostatecznie został przez niego rozebrany w 1973 lub 1974 r., po czym wzniósł dla siebie na terenie parku nową zagrodę. Wdowa po nim – Stanisława – wyszła za mąż za Jerzego Zielińskiego, który pozostawał właścicielem terenu dawnego założenia w latach 80. XX w.[7]

Przypisy

  1. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05].
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 365 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  4. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 106.
  6. Kalendarz Prawosławny 2015, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, s.167
  7. Jancewicze - park dworski, www.testowy.minigo.pl [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-04].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Czeremcha (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Czeremcha, Polska
Podlaskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Powiat hajnowski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu hajnowskiego, Polska
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Jancewicze-wjazd-N.jpg
Autor: Krzysztof Maria Różański, (Upior polnocy), Licencja: CC BY-SA 3.0
Jancewicze - wjazd od północy
Jancewicze-PKS.jpg
Autor: Krzysztof Maria Różański, (Upior polnocy), Licencja: CC BY-SA 3.0
przystanek PKS w Jancewiczach