Janica Kostelić
Janica Kostelić (ur. 5 stycznia 1982 w Zagrzebiu) – chorwacka narciarka alpejska, sześciokrotna medalistka olimpijska, pięciokrotna mistrzyni świata oraz trzykrotna zdobywczyni Pucharu Świata. Jako jedna z nielicznych zawodniczek wygrywała zawody Pucharu Świata we wszystkich pięciu konkurencjach. Siostra Ivicy Kostelicia.
Kariera
Pierwsze sukcesy w karierze Janica Kostelić osiągnęła w 1997 roku, kiedy zwyciężyła w slalomie oraz slalomie gigancie na juniorskich zawodach Trofeo Topolino[1]. Następnie, 29 listopada 1997 roku w Saas-Fee wystartowała w zawodach FIS Race, zajmując dwunaste miejsce w gigancie. Już cztery dni później w Val Thorens była druga w slalomie, a 16 grudnia 1997 roku w Gerlitzen wygrała zawody FIS Race w supergigancie. W styczniu 1998 roku trzykrotnie punktowała w zawodach Pucharu Europy, a 23 stycznia w Cortina d'Ampezzo, w wieku 16 lat, zadebiutowała w Pucharze Świata. W zawodach tych zajęła 34. miejsce w supergigancie. W sezonie 1997/1998 wystąpiła jeszcze w dwóch zawodach PŚ, jednak nie poprawiła wyniku z debiutu i ostatecznie nie była klasyfikowana. W lutym 1998 roku wystąpiła na igrzyskach olimpijskich w Nagano, startując we wszystkich konkurencjach. Najlepszy wynik osiągnęła w kombinacji, którą ukończyła na ósmej pozycji. Tydzień po zakończeniu igrzysk wystartowała na mistrzostwach świata juniorów w Megève, zdobywając srebrny medal w kombinacji i brązowy w supergigancie.
Punkty w zawodach Pucharu Świata po raz pierwszy zdobyła 24 października 1998 roku w Sölden, zajmując dwunaste miejsce w gigancie. Niecały miesiąc później, 21 listopada w Park City, po raz pierwszy stanęła na podium zawodów tego cyklu, zajmując trzecie miejsce w slalomie. W zawodach tych wyprzedziły ją jedynie Urška Hrovat ze Słowenii oraz Austriaczka Sabine Egger. W sezonie 1998/1999 w najlepszej trójce znalazła się jeszcze dwa razy: 17 stycznia 1999 roku w St. Anton wygrała kombinację, a dzień później była trzecia w slalomie. W klasyfikacji generalnej była jedenasta, a w klasyfikacji kombinacji zajęła drugie miejsce za Niemką Hilde Gerg. Z rozgrywanych w lutym tego roku mistrzostw świata w Vail/Beaver Creek wróciła jednak bez medalu. Najlepiej wypadła w kombinacji, którą ukończyła na siódmej pozycji. Uzyskała tam 23. czas zjazdu oraz trzeci w slalomie, ostatecznie tracąc do zwyciężczyni, Pernilli Wiberg ze Szwecji ponad trzy sekundy. Wysoką formę prezentowała także w pierwszej połowie sezonu 1999/2000, wygrywając między innymi slalomy: 5 grudnia w Serre Chevalier i 12 grudnia w Sestriere. Wkrótce potem na jednym z treningów upadła i zerwała więzadła krzyżowe w prawym kolanie[2] co wykluczyło ją ze startów w pozostałej części sezonu. Zdobyte do tego czasu punkty dały jej 22. miejsce w klasyfikacji generalnej.
Chorwatka zdołała dojść do zdrowia i przygotować się do startów w sezonie 2000/2001, który okazał się najlepszym w jej dotychczasowej karierze. Kostelić dziewięciokrotnie stawała na podium, za każdym razem na jego najwyższym stopniu: 18 listopada w Park City, 25 listopada w Aspen, 10 i 20 grudnia w Sestriere, 28 grudnia w Semmering, 14 stycznia we Flachau, 26 stycznia w Ofterschwang i 18 lutego w Garmisch-Partenkirchen w slalomie oraz 14 stycznia we Flachau w kombinacji. W klasyfikacji generalnej okazała się najlepsza, wyprzedzając Austriaczkę Renate Götschl i Francuzkę Régine Cavagnoud. Została pierwszą pierwszym chorwackim sportowcem, który zwyciężył w Pucharze Świata w sportach zimowych. Wygrała także klasyfikacje slalomu i kombinacji, zdobywając pierwsze w karierze Małą Kryształowe Kule. Wystartowała na mistrzostwach świata w St. Anton w 2001 roku, jednak nie stanęła na podium. Ukończyła tylko slalom i supergiganta, zajmując odpowiednio piąte i trzynaste miejsce. W marcu 2001 roku odniosła kontuzję lewego kolana i musiała przejść trzy operacje[2].
W sezonie 2001/2002 nie zdołała obronić trofeum sprzed roku. Na podium stanęła trzy razy, odnosząc jedno zwycięstwo: 10 marca 2002 roku w Altenmarkt była najlepsza w slalomie. W klasyfikacji generalnej była czternasta, w kombinacji czwarta, a w slalomie zajęła jedenaste miejsce. Największe sukcesy osiągnęła na rozgrywanych w lutym 2002 roku igrzyskach olimpijskich w Salt Lake City, zdobywając cztery medale w czterech startach. Rozpoczęła od zdobycia złotego medalu w kombinacji, prowadząc po slalomie z przewagą 0,50 sekundy nad Martiną Ertl. W zjeździe do kombinacji uzyskała trzeci wynik, co jednak wystarczyło do zwycięstwa. Następnie zajęła drugie miejsce w supergigancie, rozdzielając na podium dwie Włoszki: Danielę Ceccarelli i Karen Putzer. Był to pierwszy w historii medal zimowych igrzysk olimpijskich wywalczony przez reprezentantkę Chorwacji. Na pierwszym miejscu znajdowała się także po pierwszym przejeździe slalomu, z przewagą 0,18 sekundy nad Francuzką Laure Pequegnot. W drugim przejeździe uzyskała piąty wynik, co dało jej najlepszy łączny czas, o 0,07 przed Francuzką. Na koniec wygrała także w gigancie, osiągając najlepsze wyniki obu przejazdów. Została tym samym pierwszą alpejską w historii, która zdobyła trzy złote medale olimpijskie na jednych igrzyskach oraz pierwszym sportowcem, który zdobył cztery medale w narciarstwie alpejskim na jednych igrzyskach[3].
Kolejną Kryształową Kulę za triumf w klasyfikacji generalnej Pucharu Świata zdobyła w sezonie 2002/2003. Tym razem na podium stawała dwanaście razy, z czego sześć razy była najlepsza: 23 listopada w Aspen w slalomie, 22 grudnia w Lenzerheide w slalomie i kombinacji oraz 29 grudnia w Semmering, 5 stycznia w Bormio i 8 marca w Åre w slalomie. Oprócz zwycięstwa w klasyfikacji generalnej wygrała także klasyfikacje kombinacji i slalomu, a w gigancie była trzecia. W lutym 2003 roku wystartowała na mistrzostwach świata w Sankt Moritz, zdobywając swoje pierwsze medale na imprezie tego cyklu. Supergiganta ukończyła na dziewiętnastej pozycji, jednak tydzień później okazała się najlepsza w kombinacji, uzyskując dwunasty czas zjazdu i najlepszy czas slalomu do kombinacji. Jej łączny czas był lepszy od drugiej Nicole Hosp z Austrii o zaledwie 0,06 sekundy. Najniższy stopnień podium zajęła Marlies Oester ze Szwajcarii, tracąc do Chorwatki ponad 2 sekundy. Następnie była trzynasta w gigancie, uzyskując przeciętne czasy w obu przejazdach. Na zakończenie zwyciężyła w slalomie, notując najlepszy czas pierwszego i drugi czas drugiego przejazdu.
Kolejna kontuzja kolana oraz problemy z tarczycą wykluczyły ją ze startów w sezonie 2003/2004[4]. Do czynnego uprawiania sportu wróciła w październiku 2004 roku. Już 26 listopada w Aspen po raz kolejny stanęła na podium, zajmując trzecie miejsce w gigancie. W kolejnych startach w czołowej trójce znalazła się jeszcze osiem razy, w tym 27 listopada w Aspen wygrała slalom, a 27 lutego 2005 roku w San Sicario była najlepsza w kombinacji. Wyniki te dały jej drugie miejsce w klasyfikacji generalnej sezonu 2004/2005, zaledwie 3 punkty za Szwedką Anją Pärson. Drugie miejsce zajęła także w klasyfikacji slalomu, w której uległa Fince Tanji Poutiainen, w kombinacji była najlepsza, a w klasyfikacji zjazdu zajęła czwartą pozycję. Podczas mistrzostw świata w Bormio w lutym 2005 roku Kostelić zdobyła trzy złote medale: w slalomie, kombinacji i zjeździe, tym samym broniąc tytuły w dwóch pierwszych konkurencjach.
Najlepsze wyniki osiągnęła w sezonie 2005/2006, kiedy zdobyła swoją trzecią Kryształową Kulę. Wynikiem 1970 pkt ustanowiła rekord punktów zdobytych w ciągu jednego sezonu, pobity sześć lat później przez Lindsey Vonn z USA[5]. Na podium stanęła 17 razy, odnosząc przy tym dziewięć zwycięstw: 21 grudnia w Špindlerův Mlýnie (gigant), 14 i 15 stycznia w Bad Kleinkirchheim (zjazd i supergigant), 22 stycznia w Sankt Moritz (superkombinacja), 5 lutego w Ofterschwang (slalom), 4 marca w Hafjell (superkombinacja), 10 marca w Levi (slalom) oraz 17 i 18 marca w Åre (slalom i gigant). Wygrała klasyfikacje slalomu i kombinacji, w gigancie była trzecia, w zjeździe czwarta, a w supergigancie piąta. W lutym 2006 roku brała udział w igrzyskach olimpijskich w Turynie, zdobywając kolejne dwa medale. Najpierw wzięła udział w kombinacji, po slalomie zajmując drugie miejsce ze stratą 0,26 sekundy do Austriaczki Marlies Schild. W zjeździe do kombinacji była najlepsza, uzyskując dzięki temu najlepszy łączny czas. Ostatecznie o 0,50 sekundy wyprzedziła Schild, a o 0,55 sekundy pokonała Anję Pärson. Dwa dni później wywalczyła srebrny medal w supergigancie, rozdzielając Austriaczki: Michaelę Dorfmeister i Alexandrę Meissnitzer. Był to jej szósty medal olimpijski, dzięki czemu została rekordzistką pod względem zdobytych medali olimpijskich w narciarstwie alpejskim[6]. Wystartowała także slalomie, który ukończyła na czwartej pozycji, przegrywając walkę o podium z Marlies Schild o 0,15 sekundy.
Z powodu ciągłej walki z kontuzjami kolan i pleców w kwietniu 2007 roku ogłosiła zakończenie kariery sportowej[7].
W 2006 roku była chorążym reprezentacji Chorwacji podczas ceremonii otwarcia igrzysk w Turynie[8]. Rozgrywane w Zagrzebiu zawody Pucharu Świata na jej cześć nazywane są Snow Queen Trophy[9]. Została także pierwszym chorwackim sportowcem, który został upamiętniony na znaczku pocztowym[6]
W latach 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2005 i 2006 była wybierana sportowcem roku w Chorwacji. W 2001 roku otrzymała nagrodę Skieur d’Or, przyznawaną przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Dziennikarzy Narciarskich[10]. Wielokrotnie zdobywała medale mistrzostw kraju, w tym jedenaście złotych: w supergigancie w latach 1998, 2001, 2002, 2005 i 2006, w gigancie w latach 2001, 2002 i 2005 oraz slalomie w latach 2002, 2005 i 2006.
Obecnie mieszka w Monte Carlo.
Osiągnięcia
Igrzyska olimpijskie
Miejsce | Dzień | Rok | Miejscowość | Konkurencja | Czas biegu | Strata | Zwyciężczyni |
---|---|---|---|---|---|---|---|
26. | 11 lutego | 1998 | Nagano | Supergigant | 1:18,02 min | +1,75 s | Picabo Street |
25. | 16 lutego | 1998 | Nagano | Zjazd | 1:29,89 min | +3,08 s | Katja Seizinger |
8. | 17 lutego | 1998 | Nagano | Kombinacja | 2:40,74 min | +4,49 s | Katja Seizinger |
DNF1 | 19 lutego | 1998 | Nagano | Slalom | 1:32,40 min | – | Hilde Gerg |
24. | 20 lutego | 1998 | Nagano | Gigant | 2:50,59 min | +8,80 s | Deborah Compagnoni |
1. | 14 lutego | 2002 | Salt Lake City | Kombinacja | 2:43,28 min | – | – |
2. | 17 lutego | 2002 | Salt Lake City | Supergigant | 1:13,59 min | +0,05 s | Daniela Ceccarelli |
1. | 20 lutego | 2002 | Salt Lake City | Slalom | 1:46,10 min | – | – |
1. | 22 lutego | 2002 | Salt Lake City | Gigant | 2:30,01 min | – | – |
1. | 18 lutego | 2006 | Turyn | Kombinacja | 2:51,08 min | – | – |
2. | 20 lutego | 2006 | Turyn | Supergigant | 1:32,47 min | +0,27 s | Michaela Dorfmeister |
4. | 22 lutego | 2006 | Turyn | Slalom | 1:29,04 min | +0,90 s | Anja Pärson |
Mistrzostwa świata
Miejsce | Dzień | Rok | Miejscowość | Konkurencja | Czas biegu | Strata | Zwyciężczyni |
---|---|---|---|---|---|---|---|
22. | 3 lutego | 1999 | Vail | Supergigant | 1:20,53 min | +2,34 s | Alexandra Meissnitzer |
29. | 7 lutego | 1999 | Vail | Zjazd | 1:48,20 min | +3,77 s | Renate Götschl |
7. | 8 lutego | 1999 | Vail | Kombinacja | 3:08,52 min | +3,26 s | Pernilla Wiberg |
DNF1 | 11 lutego | 1999 | Vail | Gigant | 2:08,54 min | – | Alexandra Meissnitzer |
23. | 13 lutego | 1999 | Vail | Slalom | 1:33,97 min | +3,43 s | Zali Steggall |
13. | 29 stycznia | 2001 | St. Anton | Supergigant | 1:23,44 min | +0,88 s | Régine Cavagnoud |
DNF | 2 lutego | 2001 | St. Anton | Kombinacja | 2:55,65 min | – | Martina Ertl |
5. | 7 lutego | 2001 | St. Anton | Slalom | 1:32,95 min | +1,45 s | Anja Pärson |
DNS1 | 9 lutego | 2001 | St. Anton | Gigant | 2:19,01 min | – | Sonja Nef |
19. | 3 lutego | 2003 | Sankt Moritz | Supergigant | 1:27,48 min | +1,77 s | Michaela Dorfmeister |
1. | 10 lutego | 2003 | Sankt Moritz | Kombinacja | 2:41,63 min | – | – |
13. | 13 lutego | 2003 | Sankt Moritz | Gigant | 2:30,97 min | +3,07 s | Anja Pärson |
1. | 15 lutego | 2003 | Sankt Moritz | Slalom | 1:39,55 min | – | – |
1. | 4 lutego | 2005 | Bormio | Kombinacja | 2:53,70 min | – | – |
1. | 6 lutego | 2005 | Bormio | Zjazd | 1:39,90 min | – | – |
DNS1 | 8 lutego | 2005 | Bormio | Gigant | 2:13,63 min | – | Anja Pärson |
1. | 11 lutego | 2005 | Bormio | Slalom | 1:47,98 min | – | – |
Mistrzostwa świata juniorów
Miejsce | Dzień | Rok | Miejscowość | Konkurencja | Czas biegu | Strata | Zwyciężczyni |
---|---|---|---|---|---|---|---|
6. | 26 lutego | 1998 | Megève | Zjazd | 1:24,41 min | +0,59 s | Martina Lechner |
3. | 27 lutego | 1998 | Megève | Supergigant | 1:06,08 min | +0,33 s | Martina Lechner |
12. | 28 lutego | 1998 | Megève | Slalom | 1:26,48 min | +3,17 s | Stefanie Wolf |
7. | 1 marca | 1998 | Megève | Gigant | 1:54,35 min | +2,19 s | Anja Pärson |
2. | 1 marca | 1998 | Megève | Kombinacja | 30,73 pkt | +13,48 pkt | Ingrid Jacquemod |
Puchar Świata
Miejsca w klasyfikacji generalnej
- sezon 1998/1999: 11.
- sezon 1999/2000: 22.
- sezon 2000/2001: 1.
- sezon 2001/2002: 14.
- sezon 2002/2003: 1.
- sezon 2003/2004: –
- sezon 2004/2005: 2.
- sezon 2005/2006: 1.
Statystyka miejsc na podium
Sezon | 1. miejsce | 2. miejsce | 3. miejsce | Razem |
1998/1999 | 1 | - | 1 | 2 |
1999/2000 | 2 | - | - | 2 |
2000/2001 | 9 | - | - | 9 |
2001/2002 | 1 | 1 | 1 | 3 |
2002/2003 | 6 | 5 | 1 | 12 |
2003/2004 | - | - | - | - |
2004/2005 | 2 | 4 | 2 | 8 |
2005/2006 | 9 | 4 | 3 | 16 |
suma | 30 | 14 | 8 | 52 |
Zwycięstwa w zawodach
- St. Anton am Arlberg – 17 stycznia 1999 (kombinacja)
- Serre Chevalier – 5 grudnia 1999 (slalom)
- Sestriere – 12 grudnia 1999 (slalom)
- Park City – 18 listopada 2000 (slalom)
- Aspen – 25 listopada 2000 (slalom)
- Sestriere – 10 grudnia 2000 (slalom)
- Sestriere – 20 grudnia 2000 (slalom)
- Semmering – 28 grudnia 2000 (slalom)
- Flachau – 14 stycznia 2001 (slalom)
- Flachau – 14 stycznia 2001 (kombinacja)
- Ofterschwang – 26 stycznia 2001 (slalom)
- Garmisch-Partenkirchen – 18 lutego 2001 (slalom)
- Altenmarkt – 10 marca 2002 (slalom)
- Aspen – 23 listopada 2002 (slalom)
- Lenzerheide – 22 grudnia 2002 (slalom)
- Lenzerheide – 22 grudnia 2002 (kombinacja)
- Semmering – 29 grudnia 2002 (slalom)
- Bormio – 5 stycznia 2003 (slalom)
- Åre – 8 marca 2003 (slalom)
- Aspen – 27 listopada 2004 (slalom)
- San Sicario – 27 lutego 2005 (kombinacja)
- Špindlerův Mlýn – 21 grudnia 2005 (gigant)
- Bad Kleinkirchheim – 14 stycznia 2006 (zjazd)
- Bad Kleinkirchheim – 15 stycznia 2006 (supergigant)
- Sankt Moritz – 22 stycznia 2006 (superkombinacja)
- Ofterschwang – 5 lutego 2006 (slalom)
- Hafjell – 4 marca 2006 (superkombinacja)
- Levi – 10 marca 2006 (slalom)
- Åre – 17 marca 2006 (slalom)
- Åre – 18 marca 2006 (gigant)
- 30 zwycięstw (20 slalomów, 4 kombinacje, 2 superkombinacje, 2 giganty, 1 supergigant i 1 zjazd)
Pozostałe miejsca na podium
- Park City – 21 listopada 1998 (slalom) – 3. miejsce
- St. Anton – 17 stycznia 1999 (slalom) – 3. miejsce
- Saalbach-Hinterglemm – 13 stycznia 2002 (kombinacja) – 2. miejsce
- Berchtesgaden – 20 stycznia 2002 (slalom) – 3. miejsce
- Park City – 21 listopada 2002 (gigant) – 3. miejsce
- Aspen – 29 listopada 2002 (supergigant) – 2. miejsce
- Aspen – 30 listopada 2002 (slalom) – 2. miejsce
- Semmering – 28 grudnia 2002 (gigant) – 2. miejsce
- Cortina d'Ampezzo – 19 stycznia 2003 (gigant) – 2. miejsce
- Maribor – 26 stycznia 2003 (slalom) – 2. miejsce
- Aspen – 26 listopada 2004 (gigant) – 3. miejsce
- Altenmarkt – 12 grudnia 2004 (slalom) – 3. miejsce
- Semmering – 29 grudnia 2004 (slalom) – 2. miejsce
- Cortina d'Ampezzo – 15 stycznia 2005 (zjazd) – 2. miejsce
- Maribor – 23 stycznia 2005 (slalom) – 2. miejsce
- San Sicario – 26 lutego 2005 (zjazd) – 2. miejsce
- Lenzerheide – 12 marca 2005 (slalom) – 2. miejsce
- Sölden – 22 października 2005 (gigant) – 2. miejsce
- Aspen – 11 grudnia 2005 (slalom) – 2. miejsce
- Špindlerův Mlýn – 22 grudnia 2005 (slalom) – 2. miejsce
- Lienz – 29 grudnia 2005 (slalom) – 3. miejsce
- Zagrzeb – 5 stycznia 2006 (slalom) – 3. miejsce
- Maribor – 8 stycznia 2006 (slalom) – 2. miejsce
- Sankt Moritz – 21 stycznia 2006 (zjazd) – 3. miejsce
- Levi – 11 marca 2006 (slalom) – 2. miejsce
Bibliografia
- Profil na stronie FIS (niem. • ang. • fr.)
- Profil na Sports Reference.com. sports-reference.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-19)]. (ang.).
Przypisy
- ↑ Trofeo Topolino: Albo d'Oro. trofeotopolino.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (wł.).
- ↑ a b Janica Kostelic, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-09-30] (ang.).
- ↑ Alpine Skiing at the 2002 Salt Lake City Winter Games: Women's Giant Slalom. sports-reference.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-20)]. (ang.).
- ↑ Former Champion Janica Kostelic Faces Another Fightback (ang.)
- ↑ CNN.com: Kostelic sets new World Cup record (ang.)
- ↑ a b Olympic.org: Janica KOSTELIC (ang.)
- ↑ Janica Kostelic: " It's nice to be on the other side" (ang.)
- ↑ Croatia | Olympics at Sports-Reference.com. sports-reference.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-26)]. (ang.)
- ↑ THE SNOW QUEEN OF ZAGREB. southeast-europe.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-11)]. (ang.).
- ↑ Skieur d'Or Award (ang.)
Media użyte na tej stronie
Pictograms of Olympic sports - Alpine skiing
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Olympic Rings without "rims" (gaps between the rings), As used, eg. in the logos of the 2008 and 2016 Olympics. The colour scheme applied here pertains to the 2016 Olympics in Rio de Janeiro.
Olympic Rings without "rims" (gaps between the rings), As used, eg. in the logos of the 2008 and 2016 Olympics. The colour scheme applied here pertains to the 2016 Olympics in Rio de Janeiro.
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Autor: B1mbo, Licencja: CC BY-SA 2.5
Drawing of a gold medal, based on Olympic rings.svg.
Autor: B1mbo, Licencja: CC BY-SA 2.5
Draw of a silver medal, based in Olympic rings.svg.
- The joining of the rings is not correct drawn.
Autor: Fanmalysza, own work with Inkscape and Nero PhotoSnap Essentials, edited by Micgryga with Adobe Photoshop, Licencja: CC BY-SA 4.0
Złoty medal FIS
Autor: Fanmalysza, own work with Inkscape, GIMP and Nero PhotoSnap Essentials, edited by Micgryga with Adobe Photoshop, Licencja: CC BY-SA 4.0
Brązowy medal FIS
Autor: Fanmalysza, own work with Inkscape, GIMP and Nero PhotoSnap Essentials, edited by Micgryga with Adobe Photoshop, Licencja: CC BY-SA 4.0
Srebrny medal FIS
Flaga Finlandii
(c) Blazv z słoweńskiej Wikipedii, CC BY-SA 2.5
Janica Kostelić na Zlati lisici 2001 v Mariboru