Janina Baranowska

Janina Baranowska
Data i miejsce urodzenia

28 października 1925[1]
Grodno

Data i miejsce śmierci

1 października 2022
Londyn

Zawód, zajęcie

malarka

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Odznaka Skarbu Narodowego RP

Janina Baranowska (z domu Zbaraszewska, ur. 28 października 1925 w Grodnie, zm. 1 października 2022 w Londynie[2]) – polska malarka tworząca na emigracji.

Życiorys

Ojciec Janiny Józef Zbaraszewski był wojskowym, w 1939 otrzymał przeniesienie z Grodna do Warszawy, żona i córka miały tam dotrzeć we wrześniu tego roku. Po wybuchu II wojny światowej usiłowały przedostać się tam przez zieloną granicę, ale zostały aresztowane i uwięzione w obozie w Zarębach Kościelnych, kilka dni później zesłano je do Aktiubińska. W 1940 została deportowana do kołchozu w Dworańsku w Kazachstanie, dzięki pomocy siostry zimą 1941 została uwolniona i zamieszkały z matką w Aktiubińsku. Pracowała jako pomocnik stolarza, zamiast wynagrodzenia otrzymywała zaczyn na chleb. Wiosną 1942 przedostała się do Jangi-Julu w Uzbekistanie, gdzie zgłosiła się ochotniczo do Armii Polskiej, tam też zaginęła matka artystki, z wojskiem Janina przeszła Bliski Wschód[3]. W Palestynie ukończyła kurs samochodowy, a następnie rozpoczęła naukę w polskiej szkole. Po przygotowaniu wielkanocnego Grobu Pańskiego została skierowana na naukę rysunku do Wlastimila Hofmana w Nazarecie, następnie razem z wojskiem znalazła się w Egipcie, gdzie ukończyła kurs łączności. W 1945 została ewakuowana do Wielkiej Brytanii, gdzie zamieszkała w Szkocji. Następnie przeniosła się do Edynburga, gdzie uczęszczała do gimnazjum i liceum w Dunalastair House. Po ukończeniu nauki w 1947 wyjechała do Londynu, gdzie rozpoczęła trzyletnie studia w Borough Polytechnic, malarstwa uczył ją syn polskich emigrantów David Bomberg. Po wyjściu za mąż za architekta Maksymiliana Baranowskiego (1913-2008) i urodzeniu syna w latach 1951-1954 uczęszczała na wykłady Mariana Bohusza-Szyszko w Studium Malarstwa Sztalugowego Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie. Od 1955 przez rok uzupełniała wykształcenie w Putney School of Art. Należała do Women's International Art Club, International Association of Art, National Society of Painters oraz do Zrzeszenia Artystów Plastyków Polskich, gdzie w 1958 pełniła funkcję sekretarza, a w latach 1981-1991 prezesa[3]. 1962 r. miała wystawę w galerii Grabowskiego w Londynie[4].

Odznaczona m.in. Złotym Krzyżem Zasługi i Odznaką Skarbu Narodowego RP[1].

Twórczość

Janina Baranowska jest zwolenniczką sztuki czystej, poza malarstwem zajmuje się ceramiką i tworzeniem witraży. Do 1975 zajmowała się malarstwem abstrakcyjnym, od tego czasu tworzy malarstwo refleksyjne, stanowiące połączenie abstrakcji ekspresjonistycznej i sztuki figuratywnej. Ponadto zajmowała się miedziorytnictwem, tworzyła gwasze i akwarele. Dużą część swojej twórczości poświęca malowaniu pejzaży i postaci ludzkich, wiele z nich nie posiada rysów twarzy lub ma uwypuklone pewne cechy[5].

Prace Baranowskiej uczestniczyły w 30 wystawach indywidualnych i 60 zbiorowych, znajdują się w kolekcjach prywatnych i publicznych w Wielkiej Brytanii, Polsce, Australii, Belgii, Francji, Monako, Norwegii, Stanach Zjednoczonych, w Watykanie i Wenezueli. Stworzone przez artystkę witraże zdobią kościół św. Andrzeja Boboli w Londynie i Przenajświętszej Trójcy w Wolverhampton[3].

Przypisy

  1. ↑ a b Agata Judycka, Zbigniew Judycki: Polonia. Słownik biograficzny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 16. ISBN 83-01-13186-1.
  2. ↑ [1]
  3. ↑ a b c Janina Baranowska, Maja Elżbieta Cybulska "Jak maluję, jestem szczęśliwa", Archiwum Emigracji : studia, szkice, dokumenty 1-2 (7-8)/2006, s. 160-169. bazhum.muzhp.pl. [dostęp 2017-12-10].
  4. ↑ Janina Baranowska. Katalog opracowała Jasia Reichardt. Londyn: Grabowski Gallery. 1962. (po angielsku) ASIN: B00MAPQH32
  5. ↑ Twórczość Janiny Baranowskiej na stronie Muzeum Narodowego w Warszawie

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Odznaka Skarbu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej ribbon bar.svg
Baretka Odznaki Skarbu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, wykonana w programie Inkscape na podstawie opisu w regulaminie odznaki (Regulamin Odznaki Skarbu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej. W: Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej [on-line]. Dziennik Ustaw RP na Uchodźstwie, 1967-05-19. [dostęp 09-12-2016]. s. 12-13.)