Janina Bobińska-Paszkowska

Janina Bobińska-Paszkowska
Ilustracja
Imię i nazwisko

Janina Matylda Bobińska-Paszkowska

Data i miejsce urodzenia

14 marca 1884
Warszawa

Data i miejsce śmierci

21 listopada 1973
Warszawa

Alma Mater

Szkoła Sztuk Pięknych w Warszawie

Dziedzina sztuki

malarstwo

Janina Matylda Bobińska-Paszkowska, primo voto Brzezińska (ur. 14 marca 1884 w Warszawie, zm. 21 listopada 1973 tamże) – polska malarka, portrecistka.

Życiorys

Urodziła się 14 marca 1884 roku w Warszawie[1], w rodzinie Jana Bobińskiego i Stanisławy z domu Tołwińskiej[1][2]. Jej bratem był Stanisław Bobiński[1]. Kształciła się w szkole Henryki Czarnockiej[1], następnie studiowała w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie w pracowni Konrada Krzyżanowskiego[1][3]. W 1907 roku została pierwszą kobietą, która uzyskała absolutorium na tej uczelni[1]. Następnie wyjechała z mężem, Janem Brzezińskim[1], do Paryża, gdzie kontynuowała naukę[1][2]. We Francji z powodzeniem wystawiała prace[2], w 1908 roku uzyskując pierwszą nagrodę – dwuletnie stypendium i członkostwo rzeczywiste – w konkursie Cercle International des Artistes[1]. Następnie wyjechała z mężem i artystami Michałem Borucińskim, Zofią Katarzyńską i Tadeuszem Pruszkowskim do Bretanii, po czym grupa zwiedziła także Prowansję[1]. Jej obrazy Procesja w Bretanii na Święto Morza i Opowieść fal zostały następnie wystawione podczas Salonu Jesiennego[1].

Janina Bobińska-Paszkowska (siedzi), obok stoi Józef Paszkowski, w głębi z przechyloną głową Michał Choromański.

Po powrocie do Warszawy zdobyła kilka nagród za projekty plakatów, wraz z mężem wygrała także konkurs Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości na polichromie kościoła w Radomsku, które małżeństwo ukończyło w 1914 roku[1]. W Radomsku poznała rzeźbiarza Józefa Paszkowskiego, za którego wyszła za mąż w 1918 roku, po unieważnieniu pierwszego związku[1]. Z początku mieszkała w Częstochowie, po czym w 1920 roku wyjechała do Zakopanego, gdzie z Paszkowskim otwarła wytwórnię zabawek ludowych[1]. W 1923 roku osiadła w Warszawie, gdzie prowadziła salon artystyczny[1][3]. Przyjaźniła się m.in. z Pią Górską, Molly Bukowską, Zofią Katarzyńską-Pruszkowską, Kazimierą Alberti, Teodorem Ziomkiem i Konradem Winklerem[1]. Jej małżeństwo z Paszkowskim, z którym miała syna Lecha[1][4], rozpadło się w drugiej połowie lat 20. XX w.[1] Bobińska-Paszkowska samotnie wychowywała syna[4].

Tworzyła sceny rodzajowe, portrety[1][3] (szczególnie kobiece[1]), pejzaże i martwe natury[1][3]. Z czasem zaczęła stosować wyraźniejszy kontrast i pastelowe kolory, upraszczając formę w duchu włoskiego renesansu i neoklasycyzmu[1]. Jej prace prezentowane były wielokrotnie w Zachęcie[4], w tym w 1928 i 1931 roku w ramach wystaw indywidualnych[1][2]. Została dwukrotnie wyróżniona podczas Salonu Dorocznego: w 1928 roku wyróżnieniem za pracę Z grzybobrania, a o dekadę później srebrnym medalem za obraz Kąpiel synka[1]. Z kolei w 1937 roku otrzymała nagrodę podczas Wystawy Konkursowej Morskiej[1][2]. Brała także udział w wielu wystawach poza Warszawą, w tym w Zakopanem, w siedzibie Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, podczas Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu[1], w Amsterdamie, Budapeszcie i Paryżu[2]. W październiku 1939 roku miała odbyć się w Zachęcie jej wystawa retrospektywna; większość przygotowanych do wystawienia prac została zniszczona podczas II wojny światowej[1].

Po II wojnie światowej Bobińska-Paszkowska kontynuowała pracę twórczą[1]. Wystawiała m.in. z grupą „Zachęta”, wzięła udział w I Ogólnopolskiej Wystawie Grafiki Artystycznej i Rysunku w Warszawie (1956)[1].

Należała do Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, Związku Zawodowego Polskich Artystów Malarzy, Bloku Związku Zawodowego Artystów Plastyków i Międzynarodowego Stowarzyszenia Kobiet Pracujących Zawodowo, a także współzałożyła Sekcję Morską Polskiego Towarzystwa Artystycznego[1].

Zmarła 21 listopada 1973 roku w Warszawie, spoczywa na cmentarzu na Służewie[1].

Jej prace znajdują się w zbiorach m.in. Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Krakowie i w Domu Polskim w Melbourne[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af Maria Zakrzewska, Janina Matylda Paszkowska (z domu Bobińska, 1.v. Brzezińska), Internetowy Polski Słownik Biograficzny, 1980 [dostęp 2022-03-15] (pol.).
  2. ↑ a b c d e f Bobińska-Paszkowska, Janina, [w:] Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania, Warszawa: Drukarnia Wydawnicza, 1939, s. 20.
  3. ↑ a b c d Janina Bobińska-Paszkowska, Desa Unicum [dostęp 2022-03-16].
  4. ↑ a b c Portret Stanisławy Mazaraki z Brzezinskich, Muzeum Narodowe w Warszawie - Zbiory Cyfrowe [dostęp 2022-03-17] (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Janina Bobińska-Paszkowska.jpg
Autor: NieznanyUnknown author, Licencja: CC0
Zdjęcie malarki Janiny Bobińskiej-Paszkowskiej ze strony 20 "Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania", 1939, Warszawa: Drukarnia Wydawnicza
Józef Piotr Mirosław Paszkowski w Zakopanem.jpg
Autor: Romuald Paszkowski, Licencja: CC BY 3.0
Józef Piotr Mirosław Paszkowski w Zakopanem. Żona Janina P. siedzi w fotelu, obok stoi jej mąż Józef P. W głębi z przechyloną głową stoi młody pisarz Michał Choromański.