Janina Katz

Janina Katz
Data i miejsce urodzenia

2 marca 1939
Kraków

Data i miejsce śmierci

18 października 2013
Kopenhaga

Odznaczenia
Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”

Janina Katz (ur. 2 marca 1939 w Krakowie, zm. 18 października 2013 w Kopenhadze[1]) – polska pisarka żydowskiego pochodzenia, pisząca głównie po duńsku, tłumaczka polskiej literatury na język duński.

Życiorys

Urodziła się w Krakowie w rodzinie żydowskiej. Podczas II wojny światowej była przechowana przez polską rodzinę: Marię i Stefana Kapłańskich w Dobczycach. Studiowała polonistykę i socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Następnie pracowała przez kilka lat jako asystent na wydziale Socjologii i Filologii Polskiej. W latach 60. publikowała w Miesięczniku Literackim, Twórczości, Współczesności i Życiu Literackim. W 1969 po antysemickiej nagonce, będącej następstwem wydarzeń marcowych wyemigrowała do Danii i osiadła w Kopenhadze, gdzie mieszkała do śmierci. Na emigracji współpracowała z kilkoma gazetami wydawanymi w języku polskim, m.in. paryską Kulturą, Pulsem, Znakiem i Odrą.

Twórczość

Janina Katz wydała w Danii dwanaście tomików wierszy, pięć powieści, dwa tomy opowiadań oraz książkę dla dzieci. W Polsce ukazały się jak dotąd trzy powieści i wybór wierszy z jedenastu tomików (Powrót do jabłek), a także opowiadania (w periodykach); wszystko w przekładzie Bogusławy Sochańskiej:

  • 2008: Pucka[2]
  • 2008: Pisane po polsku[3]
  • 2006: Moje życie barbarzyńcy[4] (Mit liv som barbar), wyd. Czarna Owca, Warszawa 2006, ISBN 978-83-60207-56-7
  • 2010: Opowieści dla Abrama[5]
  • 2011: Powrót do jabłek[6]

Janina Katz przetłumaczyła na język duński m.in. cztery tomiki wierszy oraz prozę Martwa natura z wędzidłem Zbigniewa Herberta, cztery tomiki wierszy Ewy Lipskiej, dwa tomy wierszy Wisławy Szymborskiej, po jednym tomie Czesława Miłosza i Tadeusza Różewicza, dramaty Sławomira Mrożka oraz prozę Tadeusza Konwickiego i Kazimierza Brandysa.

Nagrody

W 1996 otrzymała Beatrice Prisen, doroczną nagrodę Duńskiej Akademii Literatury za całokształt twórczości. Jest także laureatką nagrody Duńskiego Związku Pisarzy za wkład w porozumienie między narodami oraz innych literackich nagród przyznawanych w Danii i za granicą. W 2002 przyznano jej dożywotnie stypendium twórcze państwowej Fundacji Sztuki.

Za działalność translatorską otrzymała nagrodę paryskiej Kultury, a w 1997 odznakę honorową Zasłużony dla Kultury Polskiej przyznawaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za szczególne osiągnięcia w upowszechnianiu kultury polskiej za granicą.

W 2009 r. otrzymała nagrodę literacką miesięcznika „Odra”" za powieść Pucka i tomik wierszy Pisane po polsku. 1 grudnia 2011 Janina Katz została nominowana do Nagrody Literackiej Rady Nordyckiej 2012 za tomik wierszy Skrevet på polsk (2011), na który składają się duńskie wersje utworów publikowanych pierwotnie w miesięczniku „Odra”.

Bibliografia przedmiotowa

Przypisy

  1. ↑ Forfatteren Janina Katz er død. Jyllands-Posten. [dostęp 2013-10-18]. (duń.).
  2. ↑ Pucka. [dostęp 2009-01-25]. (pol.).
  3. ↑ Pisane po polsku. [dostęp 2009-01-25]. (pol.).
  4. ↑ Moje życie barbarzyńcy. [dostęp 2009-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 lutego 2007)]. (pol.).
  5. ↑ Opowieści dla Abrama. [dostęp 2009-01-25]. (pol.).
  6. ↑ Powrót do jabłek. [dostęp 2011-12-01]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL Odznaka honorowa Zasluzony dla Kultury Polskiej.png
Autor: AnneMarrie, Licencja: CC BY-SA 3.0
Baretka Odznaki honorowej "Zasłużony dla Kultury Polskiej"