Janina Macherska

Janina Macherska

Janina Macherska
Data i miejsce urodzenia	16 czerwca 1895 Warszawa
Data i miejsce śmierci	25 kwietnia 1964 Warszawa
Zawód	aktorka
Lata aktywności	1913–1964

Grób Janiny Macherskiej na cmentarzu Powązkowskim

Janina Macherska (ur. 16 czerwca 1895 w Warszawie, zm. 25 kwietnia 1964 tamże) – polska aktorka teatralna i filmowa.

Życiorys

Urodziła się w rodzinie Antoniego Grudowskiego (1860–1901) i Eugenii z Arciszewskich (zm. 1934). Ukończyła szkołę średnią S. Tołwińskiej w Warszawie^[1]. Uczęszczała do klasy dramatycznej przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym, którą ukończyła z odznaczeniem w 1913. Debiutowała w Warszawie, gdzie początkowo była związana ze scenami kabaretowymi m.in. Qui Pro Quo. Od 1919 była żoną aktora Włodzimierza Macherskiego (1892–1964). W 1928 zagrała na scenach dramatycznych w Warszawie (Teatr Polski, Narodowy, Mały, Letni), gdzie występowała do 1939 poza sezonem 1931/1932, gdy występowała na deskach teatru w Łodzi. W 1934 po raz pierwszy zagrała w filmie, było to Przebudzenie w reżyserii Aleksandra Forda.

W czasie II wojny światowej pracowała jako kelnerka w kawiarni „Sztuka” w Warsza­wie, potem w restauracji w Konstancinie.

W 1945 weszła w skład trupy aktorskiej w Teatrze Wojska Polskiego, wraz z którym od 1946 występowała w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi. W 1949 powróciła do Warszawy, otrzymała angaż w Teatrze Polskim, gdzie występowała aż do śmierci. Poza grą aktorska wykładała w warszawskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej, a także wchodziła w skład Zarządu Głównego Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatralnych i Filmowych z ramienia którego sprawowała pieczę nad Schroniskiem Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie.

Zmarła nagle 25 kwietnia 1964. Spoczywa razem z rodzicami na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 77-3-23)^[2].

Filmografia

• 1934: Przebudzenie – Płońska
• 1935: Miłość maturzystki – Płońska
• 1936: Papa się żeni – Stasiowa
• 1938: Sygnały – Paserka
• 1949: Za wami pójdą inni – znajoma Anny
• 1959: Awantura o Basię – pani Tańska, babcia Stanisławy Olszańskiej
• 1959: Miejsce na ziemi – kobieta w hali targowej
• 1963: Kryptonim Nektar – kioskarka hrabina Łęczycka, ciotka Dymka.

Spektakle

Teatralne (wybór)

• 1920 – Minister z Warszawy, Qui Pro Quo
• 1924 – Skandal na scenie, „Stańczyk”
• 1927 – Może tak, teatr „Karuzela”
• 1936 – Żołnierz królowej Madagaskaru, Teatr Letni
• 1937 – Król włóczęgów, Teatr Letni w Warszawie

Telewizyjne (wybór)

• 1964 - Doktor Judym jako Czerniszowa
• 1963 - Panna bez posagu jako Ogudałowa
• 1962 - Krzyżówka jako Sąsiadka
• 1961 - Anna Karenina
• 1961 - Kraszewski w Warszawie
• 1960 - Czechow
• 1960 - Troja, miasto otwarte
• 1959 - Pigmalion
• 1958 - Głos mordercy
• 1958 - Kto z nas jest mordercą

Przypisy

Bibliografia

• Program sztuki Wysoka ściana 1962, Państwowy Teatr Dramatyczny im. Adama Mickiewicza w Częstochowie
• Ludwik Sempoliński: Wielcy artyści małych scen. Warszawa: Czytelnik, 1977.

Linki zewnętrzne

• Janina Macherska w bazie IMDb (ang.)
• Janina Macherska w bazie Filmweb
• Janina Macherska w bazie filmpolski.pl
• Janina Macherska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-04-09] .
• Janina Macherska na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”