Janina Prystorowa

Janina Prystorowa
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

26 lipca 1881
Wołożyn

Data śmierci

3 stycznia 1975

Małżonka premiera Rzeczypospolitej Polskiej
Okres

od 27 maja 1931
do 9 maja 1933

Małżonek

Aleksander Prystor

Poprzednik

Aleksandra Piłsudska

Następca

Cezaria Baudouin de Courtenay-Ehrenkreutz-Jędrzejewiczowa

Posłanka Sejm II RP IV kadencji
Okres

od 1935
do 1938

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi

Janina Amelia Prystorowa, ps. „Bogdanowa” (ur. 26 lipca 1881 w Wołożynie, zm. 3 stycznia 1975 w Warszawie) – działaczka społeczna i polityk w okresie międzywojennym, posłanka na Sejm IV kadencji, członek Rady Okręgowej Obozu Zjednoczenia Narodowego Okręgu Wileńskiego w 1937 roku[1]. Żona premiera II RP Aleksandra Prystora.

Życiorys

Janina Amelia z Bakunów Prystorowa urodziła się na terenie dzisiejszej Białorusi, w rodzinie Tadeusza i Pauliny z Bohuszów. Uczęszczała do gimnazjum w Kownie, które skończyła w 1905. Ukończyła także Kursy Wyższe dla Kobiet A. Baranieckiego w Krakowie.

W 1906 rozpoczęła działalność w Polskiej Partii Socjalistycznej. 6 kwietnia t.r. wyszła za mąż za Aleksandra Prystora, będącego wówczas także działaczem socjalistycznym. Brała udział m.in. w brawurowej akcji pod Bezdanami[2]. W 1912 aresztowana przez władze carskie i za działalność niepodległościową więziona przez rok na Pawiaku i w Cytadeli. Później znalazła się wraz z mężem w Rosji, a konkretnie w Orle. Tam pracowała jako nauczycielka[3].

W 1918 powróciła do kraju, uchodząc przed rewolucją bolszewicką. W Polsce początkowo pracowała w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Prowadziła także działalność charytatywną – m.in. w Towarzystwie Przyjaciół Inwalidów Wojennych i Towarzystwie Opieki nad Wsią Wileńską[4]. Była założycielką i organizatorką Stowarzyszenia „Rodzina Urzędnicza” oraz pełniła stanowisko prezesa zarządu głównego tegoż do października 1933, gdy zrzekła się funkcji (jej następczynią została Maria Jędrzejewiczowa)[5].

Była członkiem rady gminy Mickuny i sejmiku wileńskiego. Później, w latach 1935–1938, posłanka z okręgu nr 47, obejmującego powiat Wilno (bez Nowej Wilejki) i Święciany[3]. Podczas kadencji zasłynęła zgłoszeniem projektu ustawy zakazującej rytualnego żydowskiego uboju bydła (szechity). Uzasadniała go względami humanitarnymi[6][7]. Po wybuchu II wojny światowej schroniła się na neutralnej Litwie. Później przebywała w Warszawie i Bochni.

Zmarła w Warszawie w 1975, w stołecznym domu opieki Zakonu Sióstr Maryi[4]. Pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 146a-5-1)[8].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Zjazd organizacyjny Obozu Zjednoczenia Narodowego organizacji wiejskiej okręgu wileńskiego: Wilno 15 sierpnia 1937 r., s. 4.
  2. ↑ Napad na pociąg w Bezdanach (pol.). [dostęp 2009-06-10].
  3. ↑ a b Kronika Sejmowa: Parlamentarzystki Drugiej Rzeczyspospolitej (pol.). [dostęp 2009-06-10].
  4. ↑ a b Mirosław Gajewski: Z dziejów Mickun i okolic (pol.). [dostęp 2009-06-10].
  5. ↑ Z „Rodziny urzędniczej”. „Kurier Warszawski”. Nr 284, s. 4, 14 października 1933. 
  6. ↑ 27 marca 1936 Sejm uchwalił ustawę o uboju zwierząt gospodarskich zgodnie z postulatami Prystorowej.
  7. ↑ Zofia Waszkiewicz: Położenie prawne żydowskich gmin wyznaniowych w województwie pomorskim (1920-1939) (pol.). Historicus – Portal Historyczny, 27 listopada 2004. [dostęp 2009-06-10].
  8. ↑ Cmentarz Stare Powązki: STEFAN BAKUN, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-02-24].
  9. ↑ M.P. z 1930 r. nr 300, poz. 423 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  10. ↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 337 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  11. ↑ Biblioteka Sejmowa: Parlamentarzyści RP (pol.). [dostęp 2014-09-11].
  12. ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 594 „za zasługi na polu pracy społecznej”.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie