Janina Woynarowska

Przyczyna śmierci	wypadek samochodowy
Miejsce spoczynku	cmentarz parafialny w Chrzanowie
Zawód, zajęcie	pielęgniarka
Miejsce zamieszkania	Chrzanów
Narodowość	polska
Wyznanie	katolickie
Rodzice	Kazimierz Witold Strzemię-Woynarowski Maria Jadwiga z d. Twaróg (rodzice przybrani)
Odznaczenia

Janina Woynarowska (ur. 10 maja 1923 w Piwnicznej, zm. trag. 24 listopada 1979 w Krakowie) – polska pielęgniarka, działaczka charytatywna, poetka, związana z Chrzanowem oraz Czcigodna Służebnica Boża Kościoła katolickiego.

Życiorys

Jej rodzona matka zmarła podczas epidemii tyfusu i została pochowana w Istebnej^[1]. Była dzieckiem adoptowanym we wczesnym dzieciństwie przez zamożne małżeństwo tytularnego pułkownika lekarza Kazimierza Witolda Strzemię-Woynarowskiego^[2], prezesa miejskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, i Marii Jadwigi z Twarogów, członkini Towarzystwa św. Wincentego á Paulo^[3]. Nieznane są okoliczności jej adopcji^[3]. Rodzina zamieszkiwała w Chrzanowie, we własnym domu, zwanym „białym dworkiem”, przy Al. Henryka 24^[3]. Był to dom, w którym prowadzono działalność charytatywną, dla ubogich wydawano posiłki, a także świadczono pomoc materialną i medyczną, a wszystko to przepojone było rodzinnym ciepłem, atmosferą religijności oraz patriotyzmu^[3]. Zaprzyjaźniła się wówczas z rówieśnicą Marysią Lubasz, która tak po latach wspominała chwile ich dzieciństwa^[3]:

Była dzieckiem chorowitym, dwie pierwsze klasy szkoły podstawowej przerobiła w domu, a następnie zaczęła uczęszczać do szkoły podstawowej nr 3, nieopodal jej domu, po czym zdając w 1936 egzaminy wstępne dostała się do Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego im. Michaliny Mościckiej, ale musiała je wkrótce przerwać 1 września 1939 na skutek wybuchu II wojny światowej^[3]. Rodzice postanowili wówczas, że zorganizują tajne komplety w swoim domu dla kilku dzieci^[3]. Z braku czasu, musiała je jednak przerwać, ponieważ spadł na nią obowiązek zajmowania się domem^[3].

Wkrótce rodzina otrzymała nakaz opuszczenia „białego dworku” i przesiedlenia się do mieszkania przy ulicy Krakowskiej, a następnie przy Al. Henryka 32^[3]. Podczas okupacji wiele dziewcząt otrzymało nakaz pracy przy kopaniu rowów przeciwlotniczych, w tym również i Janina Woynarowska^[3]. Po zakończeniu II wojny światowej zezwolono rodzinie Woynarowskich na powrót do ich własnego, zdewastowanego domu przy Al. Henryka 24^[4]. Wkrótce po przybyciu do niego 21 maja 1945 zmarł jej ojciec^[4]. Wtedy to podjęła pracę w Przychodni Obwodowej przy ul. Koniewa 19 (aktualnie Zakład Lecznictwa Ambulatoryjnego przy ul. Sokoła 19), na stanowisku młodszej higienistki, a po pół roku została awansowana na starszą higienistkę^[4]. 26 czerwca 1946 złożyła pielęgniarskie ślubowanie, a rok później ukończyła dodatkowy kurs dla pracowników Ubezpieczalni Społecznej^[4].

Włączyła się aktywnie do zawiązanej przy parafii św. Mikołaja żeńskiej grupy Żywego Różańca, będąc jego animatorką^[4]. W tym czasie zaczęła pisać wiersze, ujawniając swoje poetyckie zdolności^[4]. W 1950 uzyskała państwowe świadectwo Pielęgniarki Dyplomowanej^[4]. Był to okres pogłębienia przez nią praktyk religijnych, bowiem codziennie przed pracą uczestniczyła we mszy świętej oraz adoracji Chrystusa na Krzyżu^[5]. Niekiedy po przyjściu do kościoła św. Mikołaja udawała się do kaplicy św. Stanisława biskupa i tam leżała krzyżem na zimnej posadzce, prowadząc cichy dialog z Chrystusem^[6]. Tak to później wspominała^[5]:

Pracę zawodową poszerzyła o działalność społeczną i charytatywną, pomagając na miarę swoich możliwości potrzebującym^[5]. 8 kwietnia 1951 Ministerstwo Zdrowia uhonorowało ją odznaką „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”^[5]. 2 lipca 1953 zmarła jej matka. Podczas jej pogrzebu zasłabła, a następnie odwieziono ją do szpitala^[5]. Po powrocie ze szpitala do pustego domu napisała później jeden z najpiękniejszych swoich wierszy pt. Matka^[5]:

13 stycznia 1955 Rada Państwa na wniosek Ministra Zdrowia nadała jej Medal X-lecia za zasługi w pracy pielęgniarskiej^[7], a 17 stycznia tegoż roku za wzorową pracę w Służbie Zdrowia otrzymała Srebrny Krzyż Zasługi^[8]. 1 stycznia 1956 otrzymała nominację na stanowisko przełożonej pielęgniarek przy Przychodni Obwodowej w Chrzanowie i przewodniczącej koła Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego^[8]. Chorowała na postępującą skoliozę, nękającą ją od dziecka^[8].

W 1961 złożyła roczne śluby czystości, ubóstwa i posłuszeństwa, zostając członkinią Instytutu Świeckiego Chrystusa Odkupiciela Człowieka w Krakowie, a później w 1964 redaktorką biuletynu tego Instytutu pt. Ora et Labora^[8]. 1 grudnia 1962 otrzymała nominację na stanowisko instruktorki i przełożonej pielęgniarek przy Wydziale Zdrowia i Opieki Społecznej w Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Chrzanowie^[8]. W 1966 złożyła na ręce kard. Karola Wojtyły, późniejszego papieża i świętego, śluby wieczyste, w obecności założyciela Instytutu Świeckiego Chrystusa Odkupiciela Człowieka, ks. Witolda Kacza^[8]. Nie mając środków finansowych na utrzymanie swojego dużego domu, sprzedała go, przenosząc się w 1967 do mieszkania przy ul. Grunwaldzkiej 13, gdzie zamieszkała ze swoją kuzynką Elżbietą Twaróg-Rawicz^[9]. W 1969 jadąc karetką do jednego chorego, postanowiła drugiego chorego po amputacji obu nóg zabrać na jego prośbę do klasztoru leżącego przy trasie przejazdu^[1]. Spotkały ją z tego powodu przykrości. Pomimo dyscyplinarnego zwolnienia pozwolono jej jednak wrócić do zawodu i pracować w gabinecie zabiegowym, gdzie spędziła ostatnie 10 lat życia^[10].

Pisywała teksty do czasopism związanych z zawodem pielęgniarki: Pielęgniarka i Położna, Służba Zdrowia i Zdrowie^[9]. W 1976 uczestniczyła w Międzynarodowym Kongresie Instytutów Świeckich w Rzymie, odwiedzając później w Asyżu m.in. grób św. Franciszka^[11]. W latach 1972–1979 była aktywną uczestniczką Synodu Duszpasterstwa Archidiecezji Krakowskiej, na którym zaprzyjaźniła się z pielęgniarką Hanną Chrzanowską, późniejszą Czcigodną Służebnicą Bożą^[11]. Na początku lat siedemdziesiątych rozpoczęła studia w trybie zaocznym na Wydziale Psychologii i Filozofii Chrześcijańskiej, które ukończyła nadaniem tytułu magistra w 1979^[11]. Była założycielką Parafialnego Zespołu Charytatywnego przy parafii św. Mikołaja, pracowała jako kurator społeczny oraz rzecznik opiniujący w Ośrodku Adopcyjnym^[10]. Przy współpracy z duszpasterzami parafii św. Mikołaja prowadziła przez wiele lat poradnictwo przedmałżeńskie i rodzinne^[12]. Była organizatorką wyjazdów wypoczynkowo-rekolekcyjnych (od lipca 1977) dla ludzi chorych, starszych i samotnych do Sanktuarium Matki Bożej Opiekunki Rodzin Robotniczych w Płokach^[13]. Z jej inicjatywy i ks. prałata Zbigniewa Mońki powstał Dom Samotnej Matki przy ul. Sokoła 44, jako dar rodziny państwa Szurek-Lusińskich, którzy przekazali na ten cel cały parter budynku^[14]. W latach 1976–1979 była czynną członkinią Grupy Literackiej „Gronie” w Żywcu^[15].

24 listopada 1979 w deszczowo-śnieżną sobotę zginęła, jadąc samochodem z Bochni do Chrzanowa wraz z lekarką Emilią Szurek-Lusińską w pobliżu krakowskiego Pasternika, gdzie samochód ich wpadł w poślizg i uderzył o przydrożne drzewo^[16]. Homilię podczas mszy pogrzebowej 29 listopada wygłosił bp Jan Pietraszko z Krakowa^[16] oraz ks. prałat Witold Kacz^[17], przy licznym udziale wiernych. Spoczęła w grobie swoich przybranych rodziców na cmentarzu parafialnym w Chrzanowie^[16].

Twórczość pisarska oraz publikacje

W latach 1970–1976 powstały najbardziej dojrzałe i cenne jej prace pisarskie^[11]:

• Nasza duchowość (1971) (190 s. maszynopisu);
• Refleksje (1971) (34 s. maszynopisu);
• Zarys teologii pracy (1972) (147 s. maszynopisu).

Część opracowania została ogłoszona drukiem w księdze Służebnica Boża Janina Woynarowska (s. 193–283) oraz w zbiorze Myśli wybranych, roz. Pedagogicum pielęgniarskie^[11].

Dzięki poetce i jej przyjaciółce Lucynie Szubel, jej poezja ocalała i została wydana pośmiertnie w kilku tomikach^[10]:

• Janina Woynarowska (zebr. i oprac. Lucyna Szubel): Jest światłem pamięci. Chrzanów: Wydawnictwo Św. Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej, 1994. ISBN 83-85903-10-0. OCLC 802720703.
• Janina Woynarowska (zebr. i oprac. Lucyna Szubel): Służebnica Boża Janina Woynarowska. Wspomnienia o pielęgniarce oraz wybór jej pism. Kraków: Wydawnictwo Św. Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej, 2000. ISBN 978-83-87960-35-3. OCLC 50554242.
• Janina Woynarowska (oprac. Lucyna Szubel): Ważne jest tylko to, aby zawierzyć miłości. Myśli wybrane z pism Janiny Woynarowskiej. Wyd. 2. Chrzanów: Muzeum w Chrzanowie, 2009. ISBN 978-83-926292-9-0. OCLC 750820881.

Ponadto jej wiersze, będące głębokim religijnym zamyśleniem zostały zaprezentowane w książce pt. W drodze^[18].

• Janina Woynarowska: W drodze. Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej, 2004, seria: W Stronę Światła. ISBN 83-7422-008-2. OCLC 749516378.

Proces beatyfikacyjny

Z inicjatywy Instytutu Świeckiego Chrystusa Odkupiciela Człowieka, którego swego czasu była członkinią, przekonanego o świątobliwości jej życia powstał pomysł wyniesienia jej na ołtarze^[19]. 26 kwietnia 1999 Stolica Apostolska zezwoliła na otwarcie tego procesu wydając tzw. Nihil obstat^[19].

18 czerwca 1999 metropolita krakowski ks. kard. Franciszek Macharski w swojej kaplicy w Kurii Metropolitalnej otworzył jej proces beatyfikacyjny^[20]. Odtąd przysługuje jej tytuł Służebnicy Bożej. Postulatorem diecezjalnym procesu został ks. dr Stefan Misiniec^[21]. W niepełne trzy lata od rozpoczęcia tego procesu, 24 kwietnia 2002 w Kurii Metropolitalnej w Krakowie kard. Franciszek Macharski podpisał dokumenty procesu beatyfikacyjnego związane z jej życiem i działalnością, kończąc jego diecezjalną część^[22]. Zebrane świadectwa i pisma (około 1500 stron druku) zostały przewiezione do Stolicy Apostolskiej i złożone w Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych^[21].

10 października 2007 Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych otworzyła rzymską część procesu^[21]. Relatorem został ks. dr Hieronim Fokciński, postulatorem ks. prałat Mieczysław Niepsuj – dyrektor Domu Papieskiego pracujący nad tzw. Positio wraz z ks. dr. Markiem Rostkowskim – dyrektorem Biblioteki w Uniwersytecie Urbaniana w Rzymie^[21], po czym 8 lutego 2008 Stolica Apostolska wydała dekret o ważności postępowania diecezjalnego. W 2017 złożono Positio, wymagane w dalszej procedurze beatyfikacyjnej^[19], a następnie 21 maja 2022 decyzją papieża Franciszka podpisano dekret o heroiczności jej cnót^[23][24] i od tej pory przysługuje jej tytuł Czcigodnej Służebnicy Bożej.

Upamiętnienie

W Chrzanowie 24. dnia każdego miesiąca o godzinie 8:00 w kościele św. Mikołaja odprawiania jest msza św. w intencji wyniesienia jej na ołtarze^[21]. Na jej grobie palą się lampki i składane są kwiaty przez wiernych, pamiętających dobroć jej serca^[21].

W dowód pamięci o pielęgniarce, jej imieniem nazwano ulicę przy kościele św. Mikołaja^[25], a w budynku przychodni przy ul. Sokoła, gdzie pracowała przez wiele lat, odsłonięto i poświęcono tablicę pamiątkową^[10].

Zobacz też

• Święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
• Polscy święci i błogosławieni
• Modlitwa za wstawiennictwem świętych

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Służebnica Boża Janina Woynarowska. mtrojnar.rzeszow.opoka.org.pl. [dostęp 2017-01-05].
• Janina Woynarowska (1923–1979). old.inib.uj.edu.pl. [dostęp 2017-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-07)].
• Janina Woynarowska – żeby nie zapomnieć. [w:] Portal Ziemi Chrzanowskiej [on-line]. przelom.pl. [dostęp 2017-01-05].
• Życie pojęła poważnie. Wspomnienie o pielęgniarce Janinie Woynarowskiej. (PDF). [w:] Pismo Małopolskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych „Ad vocem” [on-line]. moipip.org.pl. [dostęp 2017-01-05].