Janusz Beksiak

Janusz Beksiak
Data i miejsce urodzenia

19 lutego 1929
Grzegorzew

Data i miejsce śmierci

25 lipca 2014
Warszawa

Zawód, zajęcie

ekonomista, nauczyciel akademicki

Tytuł naukowy

profesor nauk ekonomicznych

Alma Mater

Szkoła Główna Planowania i Statystyki

Grób Janusza Beksiaka na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Janusz Michał Beksiak (ur. 19 lutego 1929 w Grzegorzewie[1], zm. 25 lipca 2014 w Warszawie[2]) – polski ekonomista, profesor nauk ekonomicznych, wykładowca akademicki.

Życiorys

Jego ojcem był Michał Beksiak, ostatni przedwojenny burmistrz Koła[3][4]. Jego rodzina w czasie II wojny światowej została wysiedlona z Wielkopolski, osiedliła się w Warszawie. Janusz Beksiak od 1943 działał w Szarych Szeregach. Brał udział w powstaniu warszawskim[1] (ps. „Lechoń”, „Lechuń”[3]), później przebywał w obozach jenieckich na terenie Niemiec (Lamsdorf i Mühlberg)[5], do kraju wrócił w 1946. Pracował w różnych zawodach, studia rozpoczął w gdyńskiej Wyższej Szkole Handlu Morskiego z siedzibą w Sopocie. W 1955 uzyskał magisterium na Wydziale Przemysłu Szkoły Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie. Na tej uczelni otrzymywał kolejne stopnie naukowe – w 1960 został doktorem nauk ekonomicznych (na podstawie rozprawy Rachunek ekonomiczny spółdzielni produkcyjnych), a w 1965 habilitował się w oparciu o pracę zatytułowaną Wzrost gospodarczy i niepodzielność inwestycji[1]. W 1972 uzyskał tytuł profesora nauk ekonomicznych[6].

Zawodowo od lat 50. pozostawał związany ze Szkołą Główną Planowania i Statystyki, przemianowaną w 1991 na Szkołę Główną Handlową. W 1956 dołączył do nowo utworzonej Katedry Ekonomii Politycznej. W 1972 objął stanowisko profesora nadzwyczajnego, a w 1979 profesora zwyczajnego. Był prodziekanem Wydziału Handlu, dyrektorem Instytutu Podstawowych Problemów Handlu, kierownikiem Katedry Ekonomii Politycznej, dziekanem Kolegium Analiz Ekonomicznych. W latach 1991–1999 wykładał również na Uniwersytecie Jagiellońskim[1]. Zasiadał w Komitecie Nauk Ekonomicznych PAN. W latach 2006–2013 był wykładowcą na Uczelni Łazarskiego[1][7]. W pracy naukowej specjalizował się w mikroekonomii i teorii ekonomii[6].

Od 1948 był członkiem Związku Młodzieży Polskiej, a w 1956 wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, pełniąc m.in. funkcję doradcy naukowego I sekretarza KC (od 1977). W 1979 zrezygnował z tej funkcji i wystąpił z partii, a w 1980 przystąpił do „Solidarności”, zostając doradcą związku. W 1987 należał do grona tzw. sześćdziesiątki – grupy niezależnych intelektualistów, którzy na prośbę Lecha Wałęsy sformułowali podstawowe cele opozycji demokratycznej[8]. Należał też do powstałego w grudniu 1988 Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie, uczestniczył po stronie opozycyjnej w obradach Okrągłego Stołu, wchodząc w skład zespołu ds. gospodarki i polityki społecznej[9]. Stał na czele zespołu związanych z OKP ekonomistów, który opracował program gospodarczy alternatywny wobec planu Balcerowicza. Janusz Beksiak był później doradcą premiera Jana Krzysztofa Bieleckiego[1].

W 1990 został jednym z laureatów pierwszej edycji Nagrody Kisiela[10].

Był żonaty z Joanną Papuzińską. Zmarł 25 lipca 2014, został pochowany w kolumbarium na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera 29B, kolumbarium, rząd 9, grób 1)[11][12].

Wybrane publikacje

Książki
  • Problemy rachunku ekonomicznego spółdzielni produkcyjnych, PWRiL, Warszawa 1961
  • Wzrost gospodarczy i niepodzielność inwestycji. Zmiany w planach perspektywicznych, PWN, Warszawa 1965
  • Zarys teorii gospodarki socjalistycznej, pr. zb. pod red. A. Wakara, współautor, PWN, Warszawa 1965
  • Matematyka w radzieckiej ekonomii, Książka i Wiedza, Warszawa 1966
  • Teoria handlu socjalistycznego, pr. zb. pod red. A. Wakara, współautor, PWN, Warszawa 1966
  • Równowaga gospodarcza w socjalizmie, współautor U. Libura PWN, Warszawa 1969 (wyd. II w 1972, wyd. III w 1974)
  • Teoria pieniądza w gospodarce socjalistycznej, pr. zb. pod red. A.Wakara, współautor, PWN, Warszawa 1969
  • Społeczeństwo gospodarujące, PWN, Warszawa 1972 (wyd. II w 1976, wyd. w jęz. japońskim: Tokio 1981)
  • Raport o stanie i kierunkach rozwoju handlu wewnętrznego w Polsce, współautorzy T. Palaszewska-Reindl, M. Strużycki, IHW, Warszawa 1975, cz. 1 i 2, także współredaktor
  • Gospodarowanie usługami handlowymi, pr. zb. pod red. S. Nowackiego, PWE, Warszawa 1976
  • Zarządzanie przedsiębiorstwami, uczestnikami rynku dóbr konsumpcyjnych, współautor i redaktor, PWN, Warszawa 1978, t. 1 i 2 (wyd. II w 1981), t. 3 – 1983, t. 4 – 1990
  • Zarys programu stabilizacyjnego i zmian systemowych, współautorzy T. Gruszecki, J. Jędraszczyk, J. Winiecki, Wydawnictwo NSZZ „Solidarność” Region Mazowsze, Warszawa 1990 (też w jęz. angielskim: Outline of a programme for stabilisation and systemic change, w: The Polish transformation. Programme and progress, pr. zb., The Centre for Research into Communist Economies, Londyn 1990)
  • Badania nad edukacją ekonomiczną dla gospodarki rynkowej w Polsce, pr. zb., współautor i kierownik naukowy, Program Badań Ekonomicznych Europy Środkowej i Wschodniej, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 1996
  • Państwo w polskiej gospodarce w latach dziewięćdziesiątych XX wieku, współautor i redaktor naukowy, PWN, Warszawa 2001
  • Polska gospodarka w XX wieku. Eseje historyczno-ekonomiczne, współautor i redaktor naukowy, „Literatura”, Łódź 2003
  • Falowanie aktywności gospodarczej. Przypadek Polski, współautorzy M. Ciżkowicz, J. Karnowski, C.H. Beck, Warszawa 2013
  • O załamaniu i poprawie. Teksty publicystyczne, pod red. H. Sosnowskiej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2015
Podręczniki i skrypty
  • Materiały do studiowania ekonomii politycznej socjalizmu, współautor, SGPiS, Warszawa 1961, z. 1 (z. 2 – 1962, z. 3 – 1963, z. 4 – 1964)
  • Ekonomia polityczna kapitalizmu. Wybór tekstów. Materiały dla wyższych studiów zawodowych ekonomicznych Wydziału Handlu SGPiS, współautor i kierownik naukowy, Zakład Wydawnictw CRS, Warszawa 1964
  • Materiały do studiowania ekonomii politycznej kapitalizmu. Materiały do studiowania dla słuchaczy wyższych studiów zawodowych Wydziału Handlu SGPiS, pr. zb. pod red. A. Wakara, współautor, SGPiS, Warszawa 1965
  • Materiały do studiowania ekonomii politycznej socjalizmu, pr. zb. pod red. A. Wakara, współautor, Związek Zawodowy Pracowników Handlu i Spółdzielczości, Zakład Wydawnictw CRS, Warszawa 1965, z. 5
  • Ekonomia polityczna socjalizmu. Materiały do studiowania, współautor, SGPiS, Warszawa 1969 (wyd. II w 1971)
  • Ekonomia polityczna socjalizmu. Podręcznik dla wyższych szkół ekonomicznych, współautor, PWN, Warszawa 1972
  • Materiały pomocnicze do studiowania ekonomii politycznej socjalizmu, Studium Podyplomowe Ekonomiki Przemysłu, SGPiS, Warszawa 1972
  • Ekonomia polityczna kapitalizmu. Materiały do studiowania, współautor, SGPiS, Warszawa 1973 (wyd. II w 1987)
  • Liberalizm w ekonomii Drugiej Rzeczypospolitej, pr. zb., kierownik naukowy, Uniwersytet Jagielloński, Kraków 1995, skrypt nr 726, kierownik naukowy
  • Ekonomia, współautor i redaktor naukowy, PWN, Warszawa 2000
  • Ekonomia, kurs podstawowy, C.H. Beck, Warszawa 2007 (wyd. II w 2014)

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Janusz Beksiak – życie i praca. sgh.waw.pl. [dostęp 2013-08-29].
  2. ↑ Witold Gadomski: Umarł profesor Janusz Beksiak, wielki ekonomista. wyborcza.biz, 2014-07-27. [dostęp 2014-07-27].
  3. ↑ a b Janusz Beksiak: „Lechoń”, „Lechuń”. 1944.pl. [dostęp 2021-09-04].
  4. ↑ Janusz Beksiak. 1944.pl. [dostęp 2021-09-04].
  5. ↑ Elżbieta Adamowicz, Urszula Grzelońska. Janusz Beksiak – życie i praca. „Gazeta SGH”. 8/14 (307), 2014. 
  6. ↑ a b Prof. dr hab. Janusz Michał Beksiak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2013-08-29].
  7. ↑ Honorata Sosnowska. Subiektywne wspomnienie o profesorze Januszu Beksiaku. „Gazeta SGH”. 8/14 (307), 2014. 
  8. ↑ Komitet Obywatelski przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność” Lechu Wałęsie. Stenogramy posiedzeń 1987–1989, wyd. Rosner & Wspólnicy, Warszawa 2006, s. 327–336.
  9. ↑ Okrągły Stół. Kto jest kim, wyd. Myśl, Warszawa 1989, s. 10.
  10. ↑ Historia nagrody 1990. wprost.pl. [dostęp 2013-08-29].
  11. ↑ Janusz Beksiak: Nekrologi. nekrologi.net, 4 sierpnia 2014. [dostęp 2018-01-04].
  12. ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-05].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie