Janusz Bogucki (historyk sztuki)

Janusz Bogucki
Data i miejsce urodzenia14 grudnia 1916
Kraków, Polska
Data i miejsce śmierci18 listopada 1995
Warszawa, Polska
Narodowośćpolska

Janusz Bogucki (ur. 14 grudnia 1916 w Krakowie[1], zm. 18 listopada 1995 w Warszawie[2]) – polski historyk sztuki, krytyk i kurator sztuki.

Życiorys

Był synem Mieczysława Boguckiego i Wandy Boguckiej, z d. Deike[2]. W latach 1934-1939 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, pod kierunkiem Felicjana Szczęsnego Kowarskiego. W 1938 rozpoczął także studia z zakresu historii sztuki. W 1939 otrzymał nagrodę Instytutu Propagandy Sztuki i pisma "Nike" za pracę z zakresu teorii sztuki[2]. Walczył w kampanii wrześniowej jako podchorąży w szeregach 8 Pułku Piechoty Legionów[2].

W latach 1945-1947 pracował w Naczelnej Dyrekcji Muzeów i Ochrony Zabytków, w latach 1947-1953 w Biurze Muzealnych Wystaw Objazdowych przy Muzeum Narodowym w Krakowie[2]. W latach 50. był jednym z organizatorów wystaw Galerii Krzysztofory. Od 1957 redagował dodatek do Życia Literackiego - Plastyka, w tym samym roku został członkiem Grupy Krakowskiej[2].

Od 1964 mieszkał w Warszawie, razem z pierwszą żoną, Marią Friedel-Bogucką prowadził Galerię Widza i Artysty, a w latach 1965-1974 Galerię Współczesną[2]. W latach 1964-1979 pracował równocześnie na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, początkowo w Zakładzie Metodyki Nauczania Rysunku i Przedmiotów Plastycznych, od 1969 jako kierownik Zakładu Kształtowania Form Plastycznych, od 1972 w Zakładzie Pedagogiki Artystycznej[3]. Uczestnik Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70[4].

W 1974 postanowił działać poza oficjalnym obiegiem artystycznym, na przełomie lat 70. i 80 organizował spotkania artystów i krytyków sztuki w Laskach, był jednym z pomysłodawców wejścia ze sztuką współczesną w przestrzeń kościelną. W latach 80. uczestniczył w niezależnych od władz działaniach artystycznych. Razem z Niną Smolarz (która została jego drugą żoną) przygotował szeroko komentowane wystawy Znak Krzyża (1983) i Droga świateł – spotkania ekumeniczne (1987) - w Kościele Miłosierdzia Bożego przy ul. Żytniej w Warszawie, Artyści stoczniowcom (1984) - w Kościele Św. Mikołaja w Gdańsku, Apokalipsa - światło w ciemności (1984) - w Kościele Św. Krzyża w Warszawie, Labirynt - przestrzeń podziemna (1989) - (w Kościele Wniebowstąpienia Pańskiego w Warszawie. Działalność kuratorską kontynuował także po 1989, przygotował wówczas m.in. wystawy Spotkanie świętych obrazów (1991) - w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, Epitafium i siedem przestrzeni (1991) - w Galerii Zachęta, Wielkie Xięstwo (1993) - w Ekumenicznym Klasztorze Sztuki w Warszawie[2][5][6]. Zainicjował powstanie Ekumenicznego Klasztoru Sztuki - Fundacji Aśram Anavim[2].

Był autorem wielu książek poświęconych historii i teorii sztuki: Matejko (1955), Rozmowy o sztuce (1955), Szkice krakowskie (od Stwosza do Kantora) (1956), Gierymscy (1959), Mikulski (1961), Sztuka Polski Ludowej (1983), Pop ezo sacrum (1990), Od rozmów ekumenicznych do Labiryntu (1991)

Jego córką z małżeństwa z Marią Bogucką jest Teresa Bogucka[7].

Przypisy

  1. Więź, nr 2/1996, s. 195 (rubryka Zmarli)
  2. a b c d e f g h i Piotr Kopszak Janusz Bogucki (1916-1995), w: Więź, nr 4/1996, s. 78-86
  3. Zakład Edukacji Artystycznej: Janusz Bogucki
  4. Sympozjum Plastyczne (1970, Wrocław)., Sympozjum Plastyczne Wrocław '70, Zjednoczone Przedsiębiorstwa Rozrywkowe. Ośrodek Teatru Otwartego "Kalambur", 1983, s. 177, OCLC 830242745 [dostęp 2020-07-18].
  5. Dorota Jarecka Janusz Bogucki, polski Szeeman?
  6. Agnieszka Gralińska-Toborek Plastyka w Kościele w latach 1981-1989. Trwałe przymierze czy epizod?, w: Pamięć i Sprawiedliwość, nr 4 (7) z 2005, s. 181-201
  7. Teresa Bogucka: Relacje o Jerzy Turowiczu