Janusz Marchwiński

Janusz Marchwiński

Data urodzenia	24 kwietnia 1948
Zespół artystyczny
Teatr Nowy
Odznaczenia

Janusz Marchwiński (ur. 24 kwietnia 1948 w Łodzi) – polski aktor, dziennikarz, działacz społeczny, przedsiębiorca i mecenas sztuki.

Życiorys

Janusz Marchwiński w 1966 roku zdał egzamin do łódzkiej szkoły filmowej^[1]. Opiekunem jego roku był Adam Daniewicz, dziekanem Maria Kaniewska^[1]. Studiował na wydziale aktorskim PWSFTviT w Łodzi^[1].

W roku 1969 opuścił Polskę w wyniku tzw. wydarzeń marcowych^[1]. Od 1970 do 1994 pracował jako spiker, a później dziennikarz w Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa w Monachium^[1]. Prowadził cykle popularnych audycji Panorama Dnia^[1]. Pisał także słuchowiska i audycje literackie i historyczne. Równolegle, utworzył teatralną agencję impresaryjną i producencką Maverick Entertainments.

Po zakończeniu misji RWE przeniósł się do Kolonii, gdzie nawiązał współpracę z telewizją ARD, jak również polskojęzycznymi programami radia niemieckiego^[1]. Był współtwórcą i pierwszym przewodniczącym Polskiej Rady w Niemczech (Bundesverband) – Zrzeszenia Federalnego, która reprezentowała społeczność polonijną wobec rządu RFN^[1]. Razem z Aliną Grabowską założył Porozumienie Niemiecko-Polskie imienia Mieroszewskiego^[1]. W Teatrze Narodowym w Mannheim wyreżyserował sztukę Macieja Wojtyszki, swojego kolegi z roku, zatytułowaną Księżniczka Bleutka.

W 1996 roku powrócił z emigracji i osiadł w Krakowie. Zainteresował się teatrem tańca spod znaku Piny Bausch, tworząc wraz z przyjaciółmi zespół uprawiający ten rodzaj sztuki. Kiedy w Krakowie organizowano Europejski Miesiąc Kultury, zaproponował jego organizatorom sprowadzenie z Niemiec trzech przedstawień.

W 2001 roku założył Cocon Music Club^[1], pierwszy i przez szereg lat największy klub gejowski w Krakowie i jeden z pierwszych klubów LGBT w Polsce, który działał do 2019 roku^[2]. W 2006 roku współtworzył jako mecenas generalny powstanie Teatru Nowego i wszedł w skład jego zespołu^[1]. Wystąpił na jego deskach m.in. w głównej roli w spektaklu Lubiewo, adaptacji powieści Michała Witkowskiego^[3].

W 2016 roku był pomysłodawcą i założycielem Kawiarni Literackiej, działającej przy Teatrze Nowym w Krakowie^[4].

W 2002 i w 2003 roku był członkiem jury oceniającego prace w konkursie o Nagrodę Tęczowego Pióra.

Życie prywatne

Jego matka była Żydówką, po II wojnie światowej zmieniła imię z Ester na Elżbieta, by ukryć żydowskie pochodzenie. Ojciec pochodził z chłopskiej rodziny spod Płocka^[5]. Brat Władysław ukończył konserwatorium i został skrzypkiem^[1].

Teatr

Role aktorskie

• Gniew dzieci (reż. Piotr Sieklucki, Teatr Nowy w Krakowie, 2012)
• Lubiewo: Ciotowski bicz (reż. Piotr Sieklucki, Teatr Nowy w Krakowie, 2013) jako Patrycja
• Tu Wolna Europa (reż. Piotr Sieklucki, Teatr Nowy w Krakowie, 2014); również scenariusz
• W najpiękniejszym mieście świata (reż. Piotr Sieklucki, Teatr Nowy w Krakowie, 2018)
• Król Maciuś Pierwszy (reż. Piotr Sieklucki, Teatr Nowy w Krakowie, 2019)

Reżyseria

• Wężowisko (Teatr Nowy w Krakowie, 2014)
• My z ZMP – komunistyczna rewia (Teatr Nowy w Krakowie, 2015); również scenariusz

Odznaczenia

Order Odrodzenia Polski Polonia Restituta i list pochwalny prezydenta USA Billa Clintona. W 2014 roku odznaczony przez prezydenta Krakowa, Jacka Majchrowskiego, odznaką Honoris Gratia^[6].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Janusz Marchwiński w wywiadzie dla „Gazety Wyborczej”
• Janusz Marchwiński w wywiadzie dla „Repliki”