Janusz Paszyński

Janusz Paszyński
ps. Machnicki
strzelec strzelec
Data i miejsce urodzenia

7 listopada 1924
Włocławek

Data i miejsce śmierci

6 marca 2020
Warszawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Kotwica symbol.svg Armia Krajowa

Główne wojny i bitwy

powstanie warszawskie

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920-1941, dwukrotnie)

Janusz Paszyński ps. „Machnicki” (ur. 7 listopada 1924 we Włocławku, zm. 6 marca 2020 w Warszawie[1]) – emerytowany profesor Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN, strzelec, powstaniec warszawski, żołnierz 2. kompanii III Zgrupowania Armii Krajowej, wchodzącego w skład Zgrupowania „Krybar”, walczącego w powstaniu warszawskim na Powiślu.

Życiorys

Przed wojną uczeń Gimnazjum im. Jana Długosza we Włocławku.

II wojna światowa

Od 1940 roku przebywa wraz z rodziną w Warszawie. W tym czasie rozpoczął naukę w szkole fotograficznej oraz na tajnych kompletach organizowanych przez nauczycieli przedwojennego Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Limanowskiego. W czerwcu 1942 zdał egzamin maturalny, w tym samym roku uzyskał również dyplom czeladniczy w zawodzie fotografa. Latem 1943 rozpoczął studia na Wydziale Geografii na tajnym Uniwersytecie Warszawskim. Równocześnie podjął pracę w niemieckim Wojskowym Instytucie Kartograficznym – wykorzystywał tę pracę by dostarczać mapy topograficzne do Służby Geograficznej Komendy Głównej Armii Krajowej. 11 listopada 1943 został aresztowany przez Niemców, przez kilka miesięcy przebywał w celi na Pawiaku. Z więzienia został zwolniony w lutym 1944.

Powstanie warszawskie

Zgrupowanie AK Krybar

W czasie powstania warszawskiego walczył w Grupie Bojowej „Krybar” - III zgrupowanie „Konrad” - 2. kompania. Walczył na terenie Powiśla i Śródmieścia. Po upadku powstania w niewoli - jeniec Stalagu XI B Fallingbostel oraz Stalagu XI A Altengrabow. Numer jeniecki 141326.

Po wojnie

Po wojnie kontynuował studia geograficzne na Uniwersytecie Poznańskim. W czerwcu 1948 uzyskał tytuł magistra. Trzy lata później zdobył stopień doktora nauk matematyczno-przyrodniczych. W 1952 roku przeprowadził się do Warszawy i ożenił się. Od 1953 roku związany z Instytutem Geografii Polskiej Akademii Nauk. W 1954 r. otrzymał tytuł docenta, w roku 1964 - tytuł profesora nadzwyczajnego, a w roku 1976 - tytuł profesora zwyczajnego. W 1994 roku przeszedł na emeryturę. Mieszkał na warszawskiej Woli.

Odznaczenia

Dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych.

Przypisy

  1. Zmarł profesor Janusz Paszyński. Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2020-03-12. [dostęp 2020-03-12].

Bibliografia

  • Włodzimierz Rosłoniec, Grupa „Krybar” Powiśle 1944, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1989.
  • Aleksander Michalak, „Olczak” nie wraca, Polska Fundacja Kulturalna, Londyn 1993.
  • Adam de Michelis, Alicja Rudniewska, Pod rozkazami „Konrada”, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 1993.

Linki zewnętrzne

Janusz Paszyński - relacja biograficzna. Ośrodek KARTA

Media użyte na tej stronie

Zgrupowanie AK Krybar.jpg
Odznaka Zgrupowania AK Krybar. Opis odznaki: Krzyż równoramienny, z białego metalu o wymiarach 17x17 mm, z symbolem "kotwicy". W środku kwadratowa tarcza z napisem KRYBAR a na ramionach numery pododdziałów "Krybara": III-VIII AK
POL Krzyż Walecznych (1920) 2r BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920) nadany dwukrotnie.
PL Epolet szer.svg
Naramiennik szeregowca Wojska Polskiego (1919-39).
Kotwica symbol.svg
Autor: Liftarn, Licencja: CC BY-SA 2.5
Kotwica symbol