Janusz Regulski

Janusz Regulski

Data i miejsce urodzenia	27 grudnia 1887 Zawiercie
Data i miejsce śmierci	17 kwietnia 1983 Warszawa
Miejsce spoczynku	cmentarz Powązkowski w Warszawie
Zawód, zajęcie	ekonomista, przemysłowiec
Narodowość	polska
Alma Mater	Wyższa Szkoła Handlowa w Liège
Stanowisko	dyrektor naczelny Siły i Światła S.A., prezes PZŁ, wiceprezes Automobilklubu Polskiego
Rodzice	Juliusz Regulski, Bronisława Kunegunda z Chodakowskich
Małżeństwo	Halina z Maciejowskich
Dzieci	Jerzy, Hanka
Krewni i powinowaci	bracia: Bronisław, Józef, Tadeusz
Odznaczenia

Halina i Janusz Regulscy podczas zjazdu gwiaździstego automobilistów w Katowicach (1927)

Tablica upamiętniająca Janusza Regulskiego na bocznej ścianie gmachu Ministerstwa Finansów

Grób Janusza Regulskiego na Starych Powązkach w Warszawie

Janusz Regulski herbu Rawicz (ur. 27 grudnia 1887 w Zawierciu, zm. 17 kwietnia 1983 w Warszawie)^[1] – major piechoty Wojska Polskiego, ekonomista, przemysłowiec, Kawaler Cesarstwa Francuskiego (od 1973).

Życiorys

Urodził się w rodzinie Juliusza, urzędnika kolejowego, i Bronisławy Kunegundy z Chodakowskich h. Dołęga (1863–1949). Był prawnukiem Józefa (1773–1851), pułkownika, bratem bliźniaków Bronisława (1886–1961), generała dywizji, i Józefa (1886–1973) oraz Tadeusza (1896–1971) i Alicji Slewinskiej (1907–1975).

Nauki pobierał w istniejącej od 1892 przy ul. Śniadeckich 8 w Warszawie prywatnej siedmioklasowej Szkole Handlowej Rontalera. Wziął udział w strajku szkolnym 1905 i klasę 7 musiał ukończyć prywatnie. Od 1906 do 1909 studiował w Wyższej Szkole Handlowej w Liège, gdzie uzyskał dyplom licencjata. W następnym roku odbył jednoroczną służbę wojskową w armii carskiej, którą po kursie oficerskim zakończył w stopniu chorążego. W ostatnich latach przed wybuchem I wojny światowej praktykował w różnych firmach niemieckich (m.in. AEG) w Hamburgu i Łodzi.

Powołany w lipcu 1914 do służby wojskowej, Regulski szybko awansował: służąc przez 3 lata w 260 Pułku Piechoty z Bracławia postąpił w 1916 na podporucznika, pod koniec tego roku na porucznika, na początku 1917 na sztabskapitana i pod koniec tego roku na kapitana. Otrzymał szereg wysokich odznaczeń carskich. Po rewolucji lutowej 1917 działał w polskich organizacjach wojskowych, organizujących Polaków służących w rozpadającej się armii rosyjskiej. W październiku 1917 służył jako starszy adiutant w I Korpusie Polskim gen. Dowbora-Muśnickiego. Wiosną 1918, w drodze do Polski, dostał się do niewoli bolszewickiej, z której uciekł, a później – do niemieckiej, z której także się uwolnił. Powrócił do pracy w łódzkim oddziale AEG, z którego wkrótce przeszedł do miejscowej filii Siemensa. Wraz z najmłodszym bratem Tadeuszem był w 1919 jednym z założycieli i organizatorów warszawskiej firmy przemysłu elektryfikacyjnego Siła i Światło SA, w której pozostał do 1939 jako dyrektor finansowy, od 1933 dyrektor naczelny. Pod jego kierownictwem firma objęła w 1928 14 przedsiębiorstw z łącznym kapitałem ok. 52 mln złotych.

Po krótkiej służbie wojskowej w czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 jako kapitan w Kwaterze Głównej Naczelnego Wodza (otrzymał wówczas Order Virtuti Militari) Regulski, wyreklamowany przez Ministerstwo Handlu, został zwolniony ze służby czynnej. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 113. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty^[2][3]. Posiadał przydział w rezerwie do 24 Pułku Piechoty w Łucku^[4][5].

Po zakończeniu służby wojskowej poświęcił się działalności gospodarczej i społecznej. Był m.in. jednym z założycieli i wiceprezesem Automobilklubu Polskiego i prezesem Polskiego Związku Łowieckiego, publikując liczne eseje w jego organie „Łowiec Polski”, oraz jednym z organizatorów i akcjonariuszy Polskiego Radia.

Był jednym z trzech głównych założycieli Podkowy Leśnej wraz ze Stanisławem Lilpopem, który wydzielił tereny pod „miasto ogród” i Tadeuszem Baniewiczem, który zajmował się pracami technicznymi związanymi z budową Elektrycznej Kolei Dojazdowej^[6] (obecnej WKD). Czuwał m.in. nad wykupem gruntów, przez które miała przebiegać kolejka. Ponadto w latach 30. wybudował dwór w Zarybiu, który zachował się do dziś w doskonałym stanie^[7].

Po wybuchu II wojny światowej, podczas obrony Warszawy, 6 września 1939^[8], prezydent Warszawy, Stefan Starzyński, powołał Regulskiego na stanowisko komendanta głównego Straży Obywatelskiej w stolicy, które piastował do października 1939^[9] (jej organizatorem był insp. Wiktor Ludwikowski^[10]). Był członkiem Komitetu Obywatelskiego w czasie obrony Warszawy w 1939^[11]. Także w czasie okupacji Regulski nie pozostał bierny, lecz organizował w swym domu w Zarybiu k. Podkowy Leśnej konspiracyjne spotkania (sympatyzował z NSZ), koordynował przerzuty broni i ukrywał poszukiwane przez władze okupacyjne osoby. W obliczu zarysowującej się klęski powstania warszawskiego przyjął funkcję w Radzie Opiekuńczej w obozie przejściowym w Pruszkowie, dokąd spędzano od 10 sierpnia 1944, dnia upadku powstania na Ochocie, wysiedlanych z Warszawy cywilów.

Po zakończeniu wojny i nastaniu „władzy ludowej” przez krótki czas pracował w Zarządzie EKD (zorganizował komunikację autobusową) i działał w Automobilklubie i Związku Łowieckim. Oskarżony o działalność „antyludową” otrzymał w 1948 karę 14 lat więzienia^[9]. Zwolniony w 1955, działał jeszcze przez jakiś czas jako prezes jednej ze spółdzielni mieszkaniowych w Warszawie. W wieku lat 90. zajął się spisywaniem swych wspomnień, które zostały opublikowane w 1980.

Pochowany został na cmentarzu Powązkowskim (B-4-11,12)^[12].

Życie prywatne

Od 15 listopada 1919 był żonaty z Haliną z Maciejowskich, z którą miał córkę Hannę Marię (1920-1997), zamężną Chudzyńską, i syna Jerzego (1924–2015), senatora RP^[13].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari^[13]
• Krzyż Niepodległości (29 grudnia 1933)^[14]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie)^[13]
• Krzyż Walecznych^[13]
• Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1936)^[15]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[16]
• Order św. Anny z Mieczami II, III i IV kl. (Imperium Rosyjskie)^[13]
• Order św. Stanisława z Mieczami II i III kl. (Imperium Rosyjskie)^[13]
• Order św. Włodzimierza z Mieczami IV kl. (Imperium Rosyjskie)^[13]
• Krzyż Kawalerski Orderu Leopolda (Belgia)^[13]
• Medal Zwycięstwa (międzysojuszniczy)^[16]

Wybrane publikacje

• Ród Werszowiców-Rawiczów, gałąź Falk-Regulskich z Reguł Ziemi Warszawskiej. Linia Kawalerów Cesarstwa Francuskiego, Warszawa 1942 (rp. w posiadaniu rodziny).
• Blaski i cienie długiego życia, Warszawa 1980.
• Halina Regulska, Tamte lata, tamte czasy. Wspomnienia z II wojny światowej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1988.

Upamiętnienie

Tablica pamiątkowa odsłonięta w 2004 na bocznej ścianie gmachu Ministerstwa Finansów (od strony ul. Czackiego)^[17].

Przypisy

Bibliografia

• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 616. [dostęp 2021-02-12].
• Who is who in Eastern Europe, Zürich 1938/39
• Henryk Korczyk: Janusz Regulski. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXX. Polska Akademia Nauk, 1987.

Linki zewnętrzne

• Zarybie