Janusz Warmiński

Janusz Warmiński

Imię i nazwisko	Janusz Lewandowski-Warmiński
Data i miejsce urodzenia	30 września 1922 Warszawa
Data i miejsce śmierci	2 listopada 1996 Warszawa
Zawód	aktor, reżyser
Odznaczenia

Grób Janusza Warmińskiego i jego żony Aleksandry Śląskiej na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, 24 lipca 2008

Janusz Warmiński właśc. Janusz Lewandowski-Warmiński^[1] (ur. 30 września 1922 w Warszawie, zm. 2 listopada 1996 tamże) – polski aktor, reżyser teatralny, dyrektor Teatru Ateneum im. Stefana Jaracza w Warszawie w latach 1952–1958 i 1960–1996^[2].

Praca artystyczna

Eksternistyczny egzamin aktorski zdał w 1945. W latach 1945–1947 był aktorem i asystentem reżyserów w Teatrze Polskim w Poznaniu, a w latach 1947–1949 w Teatrze Wojska Polskiego w Poznaniu. Lata 1949–1952 spędził w Teatrze Nowym w Łodzi. Był, obok m.in. Kazimierza Dejmka, Danuty Mancewicz, Barbary Rachwalskiej, Janusza Kłosińskiego i Wojciecha Pilarskiego, jednym z założycieli tego teatru. W 1950 zadebiutował jako reżyser przedstawieniem Makar Dubrawa Aleksandra Korniejczuka.

W latach 1952–1958 i 1960–1996 kierował warszawskim Teatrem Ateneum im. Stefana Jaracza. Przez lata swojej dyrekcji uczynił z Ateneum jeden z najważniejszych warszawskich teatrów, podnosząc rangę jego repertuaru. Warmiński stworzył i utrzymywał jeden z najciekawszych zespołów aktorskich. W czasie kierowania teatrem często wykorzystywał współczesny repertuar zachodni. Reżyserował także nowe teksty dramatopisarzy niemieckojęzycznych. Często sięgał po światową klasykę literatury. W latach 70. zrealizował szereg polityczno-historycznych spektakli nawiązujących do historii Polski. Był aktywny prawie do końca życia. Ostatnią premierę zrealizował 10 czerwca 1995. Przygotował też siedem przedstawień dla Teatru Telewizji.

Informacje dodatkowe

• W czasie II wojny światowej walczył w szeregach Armii Krajowej (pseudonim Murzyn). W stopniu podchorążego uczestniczył w powstaniu warszawskim, dowodząc plutonem w Grupie „Kampinos”^[3].
• Był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, z której wystąpił po ogłoszeniu stanu wojennego^[4].
• Razem z żoną Aleksandrą Śląską spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, kwatera: 339-III-5/6^[5].

Zrealizowane przedstawienia

Teatr Nowy w Łodzi

• 1950 – Makar Dubrawa – reżyseria (debiut)
• 1950 – Zwycięstwo – reżyseria
• 1951 – Horsztyński – reżyseria
• 1960 – Śmierć komiwojażera – reżyseria (polska prapremiera)

Teatr Ateneum w Warszawie

• 1953 – Południk 49 – inscenizacja i reżyseria
• 1953 – Ostatni – reżyseria
• 1953 – Panna Malczewska – reżyseria
• 1954 – Chwasty – reżyseria
• 1954 – Pojedynek – reżyseria
• 1955 – Neapol, miasto milionerów – reżyseria
• 1957 – Yerma – reżyseria
• 1957 – Soledad – reżyseria
• 1957 – Tartuffe, czyli Świętoszek – reżyseria
• 1958 – Tramwaj zwany pożądaniem – reżyseria
• 1960 – Śmierć komiwojażera – reżyseria
• 1961 – Więźniowie z Altony – reżyseria
• 1962 – Andorra – reżyseria
• 1963 – Marie – Octobre – reżyseria
• 1964 – Nocna opowieść – reżyseria
• 1965 – Zamek – opracowanie dramaturgiczne i reżyseria – Janusz Warmiński
• 1965 – Świadkowie albo nasza mała stabilizacja i śmieszny staruszek – reżyseria (wspólnie ze Zdzisławem Tobiaszem)
• 1966 – Mąż i żona – reżyseria
• 1966 – Incydent w Vichy – reżyseria
• 1967 – Niemcy – reżyseria
• 1967 – Idziemy do wnuka – reżyseria
• 1968 – Biografia – reżyseria
• 1969 – Cena – reżyseria
• 1970 – Aby podnieść różę – reżyseria
• 1970 – Kurdesz – reżyseria
• 1970 – Wszystko o ogrodzie – reżyseria
• 1971 – Biesy – reżyseria
• 1972 – Kuchnia – adaptacja tekstu i reżyseria
• 1973 – Wspólnik – reżyseria
• 1973 – Skoro go nie ma – reżyseria
• 1974 – Bal manekinów – opracowanie dramaturgiczne i reżyseria
• 1975 – Panna Tutli Putli – adaptacja i reżyseria
• 1976 – A miłość nigdy się nie kończy – opracowanie i reżyseria
• 1977 – Mewa – reżyseria
• 1978 – Tryptyk listopadowy – opracowanie dramaturgiczne, inscenizacja i reżyseria
• 1981 – Polonez – reżyseria
• 1981 – Po Hamlecie – reżyseria
• 1982 – Wierzyciele – reżyseria
• 1983 – Hamlet – reżyseria
• 1984 – Matka – reżyseria
• 1986 – Wiśniowy sad – reżyseria
• 1987 – Garaż – reżyseria
• 1989 – Ciemność w południe – reżyseria wspólnie ze Stanisławem Mączyńskim
• 1990 – Małżeństwo pana Mississippi – reżyseria
• 1992 – Detektyw – reżyseria
• 1995 – Za i przeciw – reżyseria

Teatr telewizji

• 1993 – Detektyw – reżyseria
• 1979 – Bal manekinów – opracowanie tekstu i reżyseria
• 1973 – W domu z powrotem – adaptacja i reżyseria
• 1971 – Cena – reżyseria
• 1970 – Granica – scenariusz i reżyseria
• 1968 – Łagodna – adaptacja i reżyseria
• 1964 – Śmierć komiwojażera – reżyseria
• 1964 – Człowiek z głową (autor)

Role teatralne (wybór)

• 1945 – Matura jako Janos Horvath (reż. Władysław Stoma)
• 1945 – Droga do źródeł jako Przybysz (reż. Stefan Drewicz)
• 1946 – Wesele jako Rycerz (reż. W. Stoma)
• 1946 – Powrót jako Francis (reż. W. Stoma)
• 1946 – Wieczór Trzech Króli jako Sebastian (reż. Bronisław Dąbrowski)
• 1946 – Zamach jako Mirek (reż. Emil Chaberski)
• 1946 – Dlaczego zaraz tragedia jako Miś (reż. Władysław Neubelt)
• 1946 – Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale (reż. Leon Schiller)
• 1946 – Rewizor jako Żandarm (reż. Karol Borowski)
• 1947 – Dom otwarty jako Adolf (reż. Tadeusz Chmielewski)
• 1947 – Dwa teatry jako Leśniczy (reż. K. Borowski)
• 1947 – Wiele hałasu o nic jako Don Pedro (reż. K. Borowski)
• 1947 – Fircyk w zalotach jako Fircyk (reż. Zofia Modrzewska)
• 1947 – Damy i huzary jako Edmund (reż. Z. Modrzewska)
• 1948 – Omyłka jako Leon (reż. Lidia Zamkow)
• 1948 – Grzegorz Dyndała jako Klitander (reż. Danuta Pietraszkiewicz)
• 1950 – Bohaterowie dnia powszedniego jako Inżynier Nagy (reż. J. Warmiński)

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1954)^[6]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1952)^[7]
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1979)
• Krzyż Walecznych (1959)
• Krzyż Partyzancki (1959)
• Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966)
• Zasłużony dla Kultury Narodowej (1987)
• Nagroda Państwowa II stopnia za reżyserię własnej sztuki Zwycięstwo w Teatrze Nowym w Łodzi (1951)
• Nagroda artystyczna miasta Warszawy (1966)
• I miejsce w plebiscycie "Tygodnika Kulturalnego" dla spektaklu Cena Arthura Millera w Teatrze Telewizji (1971)
• Nagroda Ministerstwa Kultury i Sztuki I stopnia (1975);
• Nagroda Komitetu ds. Polskiego Radia i Telewizji (1978)
• Nagroda teatralna tygodnika „Przyjaźń" za reżyserię Mewy Antona Czechowa w Teatrze Ateneum w Warszawie (1978)
• Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy (1988)
• Nagroda Klubu Biznesmenów „Złota karta” (1993)
• Dyplom Ministerstwa Kultury ZSRR (1979)

Ponadto Medal Komisji Edukacji Narodowej dla Teatru Ateneum im. Stefana Jaracza w Warszawie z okazji pięćdziesięciolecia działalności (1979)

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Janusz Warmiński w bazie filmpolski.pl
• Janusz Warmiński, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy). [online] [dostęp 2021-04-09] .
• Teatr Ateneum im. Stefana Jaracza w Warszawie
• Sylwetka Janusza Warmińskiego