Janusz Zabłocki

Janusz Zabłocki

Data i miejsce urodzenia	18 lutego 1926 Grodzisk Mazowiecki
Data i miejsce śmierci	13 marca 2014 Warszawa
Zawód, zajęcie	dziennikarz, publicysta, polityk
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Stanowisko	poseł na Sejm PRL IV, V, VI, VII i VIII kadencji (1965–1985), prezes Polskiego Związku Katolicko-Społecznego (1981–1984)
Partia	Chrześcijańsko-Demokratyczne Stronnictwo Pracy
Odznaczenia

Grób Janusza Zabłockiego na cmentarzu Powązkowskim

Janusz Zbigniew Zabłocki (ur. 18 lutego 1926 w Grodzisku Mazowieckim, zm. 13 marca 2014 w Warszawie^[1]) – polski publicysta, polityk, działacz katolicki, prawnik. W latach 1981–1984 prezes Polskiego Związku Katolicko-Społecznego. Poseł na Sejm PRL IV, V, VI, VII i VIII kadencji.

Życiorys

Syn Leona i Wandy z Kuplińskich. Podczas okupacji niemieckiej uczęszczał na tajne komplety. Konspiracyjną maturę uzyskał w maju 1944 w Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie^[2]. W styczniu 1941 przystąpił do Szarych Szeregów, gdzie przyjął pseudonim „Pionier”^[3]. 15 sierpnia 1943 mianowany na stopień podharcmistrza. Zajmował się najpierw wywiadem, potem (w grudniu 1943) został komendantem Grup Szturmowych w rejonie Grodziska i Milanówka. We wrześniu 1943 został przyjęty do Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty Agricola^[4]. Po jej ukończeniu, jako kapral podchorąży dowodził plutonem Armii Krajowej w ramach akcji „Burza”. Następnie zaangażował się na krótko w działalność podziemia antykomunistycznego (używał pseudonimu „Krzysztof”).

Jesienią 1945 zamieszkał w Krakowie i pod zmienionym nazwiskiem (Jan Grabowski) rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego^[2]. W tym samym roku zapisał się do Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”. Równocześnie w latach 1946–1948 odbywał studia w Szkole Nauk Politycznych przy Wydziale Prawa UJ, jednak ich nie ukończył^[4]. Ujawnił się 7 marca 1947 w WUBP w Warszawie podczas ogłoszonej amnestii^[5][4]. Studia prawnicze na UJ ukończył w 1949^[4]. Następnie rozpoczął współpracę z dziennikiem „Słowo Powszechne” oraz czasopismami „Dziś i Jutro” i „Tygodnik Powszechny”^[2]. Od 1952 członek Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Po poznaniu w 1950 Bolesława Piaseckiego związał się blisko ze środowiskiem Stowarzyszenia PAX. W wyborach do rad narodowych w 1954 został wybrany (z rekomendacji Pax-u) do Miejskiej Rady Narodowej Grodziska Mazowieckiego^[4]. W 1955 popadł jednak w konflikt z Piaseckim i wspólnie z Tadeuszem Mazowieckim opuścił PAX^[6]. Przez następny rok nie mógł nigdzie znaleźć pracy.

Po przełomie politycznym w 1956 zaczął współtworzyć nowe środowiska społeczno-polityczne: Znaku, Klubu Inteligencji Katolickiej (był członkiem zarządu warszawskiego KIK) oraz czasopisma „Więź” (którego był współzałożycielem i wieloletnim redaktorem naczelnym). Dla finansowania inicjatyw wydawniczych i społecznych środowisk katolickich powołał Centralę Wytwórczo-Usługową „Libella”, która prowadziła własną działalność gospodarczą. W 1966 został członkiem kombatanckiego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. W latach 1965–1985 sprawował nieprzerwanie mandat poselski na Sejm PRL. W 1967 został twórcą i głównym moderatorem Ośrodka Dokumentacji i Studiów Społecznych^[7]. Od lat 60. współpracował z emigracyjnym Stronnictwem Pracy (m.in. Karolem Popielem i Konradem Sieniewiczem). Jako poseł koła Znaku był jednym z pięciu parlamentarzystów, którzy 11 marca 1968 złożyli w Sejmie interpelację sprzeciwiającą się brutalnej akcji milicji i ORMO^[2][8]. W latach 1977–1983 członek prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu.

Według materiałów zgromadzonych w archiwum Instytutu Pamięci Narodowej był od 1965 tajnym współpracownikiem Służby Bezpieczeństwa o pseudonimie „Paweł”^[9].

W 1981 był jednym ze współtwórców Polskiego Związku Katolicko-Społecznego, którego został następnie pierwszym prezesem (funkcję tą pełnił do 1984). W 1982 wszedł w skład prezydium Tymczasowej Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego^[10]. Od 1986 członek Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. Od 1986 do 1989 wchodził w skład Rady Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa Wojciechu Jaruzelskim^[4].

W lutym 1989 wraz z Władysławem Siłą-Nowickim i środowiskiem chadeckiej emigracji reaktywował Stronnictwo Pracy (pod nazwą Chrześcijańsko-Demokratyczne Stronnictwo Pracy), którego został wiceprzewodniczącym. W wyborach parlamentarnych w 1989 wystartował bez powodzenia do Sejmu jako kandydat niezależny Klubu Chrześcijańsko-Demokratycznego. W kwietniu 1990 na III Kongresie ChDSP nie wszedł do nowych władz partii^[3].

W 1990 został członkiem Stowarzyszenia Szarych Szeregów oraz Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. W 1992 przyjęty do Katolickiego Stowarzyszenia Dziennikarzy^[4]. W 1999 został awansowany na stopień podporucznika w stanie spoczynku. W 2003 mianowany porucznikiem^[11].

Pochowany został na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 261-7-9/10)^[12]. Nad jego grobem przemawiali m.in. prof. Jan Żaryn, prof. Ryszard Bender oraz Ryszard Gajewski^[13].

Życie prywatne

Od 1948 był żonaty z Krystyną Agnieszką Skarżyńską, z którą miał czworo dzieci: Krzysztofa (1949–1999), Jadwigę (1951–1970), Wandę (ur. 1952) i Macieja (ur. 1959).

Odznaczenia i wyróżnienia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2014, pośmiertnie)^[14][15]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1969)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1964)
• Krzyż Partyzancki (1995)
• Krzyż Armii Krajowej (1971)
• Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)
• Krzyż Niezłomnych (1998)
• Odznaka pamiątkowa Akcji „Burza” (1994)

Książki wydane

Prace własne

• Kościół i świat współczesny (Wyd. „Znak”, Kraków 1967, II wydanie ODiSS 1986),
• Na polskim skrzyżowaniu dróg (ODiSS 1972),
• Tożsamość i siły narodu (Odnowa Londyn 1978),
• Kawałki pociętego sztandaru (Fundacja Szarych Szeregów – ODiSS 1992),
• Chrześcijańska demokracja w kraju i na emigracji 1947–1970 (OSPiS Lublin 1999),
• Odwagę łączyć z rozwagą – Polski Związek Katolicko-Społeczny w latach 1980–1983 (OSPiS Lublin 2001),
• Prymas Stefan Wyszyński – Opór i zwycięstwo 1948–1956, (Bertelsmann 2002), ISBN 83-7311-495-5^[16],
• Dzienniki 1956–1965 t. 1, 1951–1965 (Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2008)^[17],
• Dzienniki 1966–1975 t. 2, 1966–1975 (Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2011),
• Dzienniki 1976–1986, t. 3, cz. 1: 1976–1981 (Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2013),
• Dzienniki 1976–1986, t. 3, cz. 2: 1982–1986 (Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2013).

Współautor w pracach zbiorowych

• Polnisches Mosaik (Verlag Klaus Hesse Bonn 1974),
• Sługa Boży Stefan kardynał Wyszyński (1901–1981) (Adam Warszawa 2000),
• Kardynał Stefan Wyszyński Prymas Tysiąclecia Mąż Stanu 1901–1981–2001 (Wyd. Sejmowe 2001),
• Sowieckiemu zniewoleniu nie – Harcerska druga konspiracja 1944–1956 (Wyd. Ład 2005).

Napisał też kilkaset artykułów w pismach krajowych i zagranicznych.

Przypisy