Janusz Zalewski (cichociemny)

Janusz Zalewski

Jan Zalewski

Chinek, Chińczyk, Zand, Henryk, Hynek

Janusz Zalewski (ze zbiorów NAC)
porucznik
Data i miejsce urodzenia	21 lipca 1914 Warszawa
Data śmierci	prawdopodobnie w 1943
Przebieg służby
Lata służby	1939–1943
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne Armia Krajowa
Jednostki	360 Pułk Piechoty 4 pułk artylerii lekkiej 4 Brygada Kadrowa Strzelców Referat „Wschód” Oddziału II sztabu KG AK
Stanowiska	oficer ośrodka wywiadowczego
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Tablica w kościele św. Jacka w Warszawie, upamiętniająca poległych cichociemnych, w tym Janusza Zalewskiego

Janusz Zalewski vel Jan Zalewski pseud.: „Chinek”, „Chińczyk”, „Zand”, „Henryk”, „Hynek” (ur. 21 lipca 1914 w Warszawie, zm. prawdopodobnie w 1943) – porucznik artylerii Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych i Armii Krajowej, cichociemny.

Życiorys

Był synem Cezarego i Marii z domu Malickiej. Po ukończeniu gimnazjum w Grudziądzu w 1934 roku i odbyciu służby wojskowej w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W czasie studiów pracował, od 1937 roku w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa.

Został zmobilizowany 31 sierpnia 1939 roku. Po ewakuacji jego Instytutu pozostał w Warszawie, broniąc jej na Pradze w szeregach 360 Pułku Piechoty aż do kapitulacji. 16 października przekroczył granicę polsko-łotewską. W październiku dotarł do Francji, gdzie został skierowany do Ośrodka Szkolenia Artyleryjskiego w Bressuire oraz 4 pułku artylerii lekkiej 4 Dywizji Piechoty. Po upadku Francji został ewakuowany do Wielkiej Brytanii, gdzie został przydzielony do 4 dywizjonu artylerii lekkiej 4 Brygady Kadrowej Strzelców.

Zgłosił się do służby w kraju. Przeszedł szkolenie wywiadowcze w Polskiej Szkole Wywiadu (pod kamuflażem Oficerskiego Kursu Doskonalenia Administracji Wojskowej, OKDAW). Po konspiracyjnym przeszkoleniu w zakresie wywiadu został zaprzysiężony 11 grudnia 1941 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Zrzutu dokonano w nocy z 30 na 31 marca 1942 roku w ramach akcji „Legging” dowodzonej przez por. naw. Mariusza Wodzickiego (zrzut na placówkę odbiorczą „Błoto” położoną w pobliżu wsi Postoliska). Po aklimatyzacji w Warszawie, w maju dostał przydział do Referatu „Wschód” (wywiad ofensywny) Oddziału II Informacyjno-Wywiadowczego sztabu Komendy Głównej AK na stanowisko oficera ośrodka wywiadowczego w Kijowie.

Został aresztowany 14 stycznia 1943 roku przez Abwehrę w Kijowie. Do 8 marca przebywał w tamtejszym więzieniu. Późniejsze jego losy są nieznane.

Awanse

• podporucznik – ze starszeństwem z dniem 1 września 1939 roku
• porucznik – ze starszeństwem z dniem 30 marca 1942 roku.

Odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari – pośmiertnie nr 13425^[1].

Upamiętnienie

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę Pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych – spadochroniarzy z Anglii i Włoch, poległych za niepodległość Polski. Wśród wymienionych 110 poległych cichociemnych jest Janusz Zalewski.

Przypisy

Bibliografia

• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1984, s. 439. ISBN 83-211-0537-8.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 61–62.
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 2. Rzeszów: Wydawnictwo Abres, 1996, s. 200–201. ISBN 83-902499-5-2.

Linki zewnętrzne

• Biogram na stronie elitadywersji.org