Janusz de Beaurain

Janusz de Beaurain

generał brygady
Data i miejsce urodzenia	25 grudnia 1893 Warszawa
Data i miejsce śmierci	23 grudnia 1959 Edynburg
Przebieg służby
Lata służby	od 1914
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego Armée de l’air
Jednostki	1 pułk artylerii Legionów Polskich 6 eskadra wywiadowcza Centralne Zakłady Lotnicze 1 Grupa Lotnicza
Stanowiska	dowódca eskadry szef sztabu Dowództwa Wojsk Lotniczych Zastępca Inspektora Wojsk Lotniczych zastępca szefa Departamentu Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych zastępca kierownika zakładów kierownik zakładów dowódca grupy lotniczej
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa Wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa Kampania francuska 1940
Odznaczenia

Centralne zawody lotnicze w Warszawie wrzesień 1931. Por. Apoloniusz Protassowicz składa raport płk. Januszowi de Beaurain

Centralne zawody lotnicze w Warszawie wrzesień 1931. Uczestnicy uroczystości wręczenia nagród; płk Janusz de Beaurain siedzi 2. z lewej

Janusz de Beaurain (ur. 25 grudnia 1893 w Warszawie, zm. 23 grudnia 1959 w Edynburgu) – generał brygady obserwator inżynier Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Janusz de Beaurain urodził się 25 grudnia 1893 roku w Warszawie, w rodzinie Karola i Zofii z Kosmowskich^[1]. Ukończył studia na Politechnice Lwowskiej.

W okresie od sierpnia 1914 do 1916 służył w Legionach Polskich – w 1 pułku artylerii. W wyniku dążeń do utworzenia w ramach Legionów eskadry lotniczej, został odkomenderowany do austriackiej Oficerskiej Szkoły Lotniczej i po jej zakończeniu jako obserwator lotniczy został wysłany na front włoski – do 34 eskadry (Flik 34). Od maja do sierpnia 1917 r. ponownie służył w 1 pułku artylerii Legionów Polskich, a po kryzysie przysięgowym działał w Polskiej Organizacji Wojskowej.

2 listopada 1918 roku uczestniczył w przejęciu lotniska Lewandówka we Lwowie z rąk austriackich, a następnie w stopniu porucznika obserwatora walczył w obronie Lwowa podczas wojny polsko-ukraińskiej. 3 listopada objął dowództwo nad organizującym się oddziałem lotniczym, który wkrótce nazwany został II bojową eskadrą lotniczą, przemianowaną 21 grudnia 1918 roku na 6 eskadrę wywiadowczą^[2]. Wraz z pilotem Stefanem Bastyrem 5 listopada 1918 r. odbył pierwszy lot bojowy samolotu polskiego, połączony z bombardowaniem pozycji ukraińskich. 12 listopada 1918 r. podczas ataku lotniczego na Sokolniki został raniony w rękę pociskiem ekrazytowym. Łącznie podczas obrony Lwowa odbył 8 lotów.

W marcu 1919 r., po wyleczeniu z ran, powierzono mu stanowisko szefa sztabu Dowództwa Wojsk Lotniczych, a w maju tego roku stanowisko zastępcy Inspektora Wojsk Lotniczych^[3]. W latach 1919–1920 był zastępcą szefa Departamentu Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych. Słuchacz Wyższej Szkoły Lotniczej w Paryżu (École Supérieure d’Aéronautique) w latach 1920–1921. Po powrocie do kraju ponownie w Departamencie IV Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowy. 31 lipca 1923 roku został przeniesiony do Centralnych Zakładów Lotniczych w Warszawie na stanowisko zastępcy kierownika zakładów^[4][5]. 1 marca 1925 roku został mianowany kierownikiem zakładów^[6].

W latach 1928–1932 pracował w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa. W kwietniu 1929 r. mianowany został dowódcą 1 Grupy Lotniczej w Warszawie^[7]. W listopadzie 1935 roku został zastępcą dowódcy lotnictwa do spraw dowodzenia. W marcu 1939 roku wraz z generałem brygady Ludomiłem Rayskim został odwołany z zajmowanego stanowiska.

W latach dwudziestych XX wieku należał do grona bliskich znajomych Witkacego^[8]. Znane są co najmniej dwa portrety J.dB. autorstwa Stanisława Ignacego Witkiewicza^[9] ale powstało ich prawdopodobnie znacznie więcej^[10]. W korespondencji prywatnej Witkacy nazywał J.dB. „Boren”, „Borejko”, „Borę”^[10]. O relacji J.dB. z Witkacym a także ze sobą w pierwszej połowie lat dwudziestych wspomina także Czajka^[11], która określała go jako „Janusz Deborin”.

Po kampanii wrześniowej internowany w Rumunii w obozie w Băile Herculane^[12]. Przedostał się do Francji. W okresie luty–czerwiec 1940 roku odbył staż w lotnictwie francuskim. Ewakuował się do Wielkiej Brytanii. 27 września 1940 roku razem z generałem Rayskim został przydzielony do Stacji Zbornej Oficerów Rothesay na wyspie Bute w Szkocji^[13]. W styczniu 1942 roku został przeniesiony w stan nieczynny. 30 grudnia 1943 roku został powołany do czynnej służby, a 1 stycznia 1944 roku oddany do dyspozycji szefa Sztabu Naczelnego Wodza. Od 26 kwietnia 1947 roku do 25 kwietnia 1949 roku pełnił służbę w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia.

Po wojnie osiedlił się w Szkocji. Zmarł 23 grudnia 1959 roku w Edynburgu. Spoczywa na tamtejszym Cmentarzu Corstorphine Hill.

Awanse

• chorąży – 15 grudnia 1915
• podporucznik – 1 maja 1916
• porucznik – 1917
• kapitan – marzec 1919
• podpułkownik – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919
• pułkownik – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 3 lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych
• generał brygady – 19 marca 1937

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 2858 (1921)^[14]
• Krzyż Niepodległości (6 czerwca 1931)^[15]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1922)^[16]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie)^[17]
• Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[18]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[17]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[17]
• Polowa Odznaka Obserwatora nr 1 (11 listopada 1928)^[19]
• Złota Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej I stopnia^[20]
• Krzyż Komandorski Orderu Świętego Aleksandra (Bułgaria, 1936)^[21]
• włoska Odznaka Obserwatora^[22]

Przypisy

Bibliografia

• Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Ku Czci Poległych Lotników Księga Pamiątkowa, praca zbiorowa pod redakcją mjr. dypl. pil. Mariana Romeyki, Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika Poległych Lotników, nakład Lucjana Złotnickiego, Warszawa 1933.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Zdzisław Nicman: Gen. bryg. inż. Janusz de Beaurain (1893–1959). W setną rocznicę urodzin, Polska Zbrojna nr 1 z 1994.
• Zygmunt Korwin-Sokołowski: Jeszcze o gen. Januszu de Beaurain, Polska Zbrojna z 1994 (sprostowania i uzupełnienia do artykułu Zdzisława Nicmana).
• Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
• Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 1 A-Ł. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-87103-55-1.
• Stefan Czmur, Waldemar Wójcik: Generałowie w stalowych mundurach. Warszawa-Poznań: Dom Wydawniczy „Bellona” i Redakcja Czasopism Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej, 2003. ISBN 83-11-09587-6.