Japońskie jednostki miary (jap. 尺貫法 Shakkan-hō) – tradycyjny system jednostek miary. Nazwę wzięto od dwóch jednostek miary długości shaku i masy kan.
System japoński został oparty na chińskim systemie miar. Chiński system został przejęty w roku 701 i niewiele zmieniony. Wiele tajwańskich jednostek miar jest opartych na systemie Shakkan.
W 1924 roku system Shakkan został zastąpiony systemem metrycznym, a oficjalne używanie starych jednostek miar zostało zakazane 31 marca 1966 roku. Jednakże stare jednostki są dalej używane w takich dziedzinach jak ciesielstwo i rolnictwo. Również grunty i powierzchnie łazienek i pokoi w stylu japońskim podaje się w dawnej jednostce tsubo. Istniało wiele odmian systemu shakkan. Poniżej zaprezentowano najczęściej stosowane jednostki z ich odniesieniem do systemu metrycznego.
XII–XVI wiek
Miary długości
| Nazwa | Odniesienie | Zastosowanie | Zachodni odpowiednik |
| rin | - | ogólna | 0,303 mm |
| bu | 10 rin | ogólna | ok. 3,03 mm |
| sun | 10 bu | ogólna | ok. 3,03 cm |
| shaku | 10 sun | ogólna | ok. 30,303 cm |
| koma-jaku | ok. 1.1736 shaku | dla tkanin (obecnie nie stosowana) | ok. 35,6 cm |
| gofuku-jaku | 1 shaku i 2 sun | dla tkanin | ok. 36,363 cm |
| kujira-jaku | ok. 1,25 shaku | dla tkanin | ok. 37,88 cm |
| ken | 6 shaku | ogólna | ok. 1,8 m (w zależności od regionu) |
| chō | 60 ken | dla obszarów ziemi | od 105,42 m do 109,09 m (w zależności od regionu) |
| ri | 36 chō | dla obszarów ziemi | od 3,9 km do 4,3 km (w zależności od regionu) |
Miary powierzchni
| Nazwa | Odniesienie | Zachodni odpowiednik |
| tsubo / bu | 1 ken kwadratowy | ok. 3,305 m² |
| se | 30 tsubo | ok. 1 a |
| tan | 10 se | ok. 10 a |
| chō (60x50 ken) | 10 tan | 9917 m2 |
| ri kwadratowe | - | ok. 16 km² |
Miary pojemności
| Nazwa | Odniesienie | Zachodni odpowiednik |
| shaku | - | 1,80 cl |
| gō | 10 shaku | 1,80 dl |
| shō | 10 gō | 1,80 l |
| to | 10 shō | 18 l |
| koku | 10 to | 180 l |
| hyō | 4 koku | 720 l (szczególnie dla ryżu) |
Miary ciężaru
| Nazwa | Odniesienie | Zachodni odpowiednik |
| momme | - | 3,75 g |
| kin | od 100 do 180 momme (w zależności od regionu) | - |
| kan | 1000 momme | 3,75 kg |
Era Meiji (1868–1912)
Miary długości
| Nazwa | Odniesienie | Zachodni odpowiednik |
| bu | 10 rin | ok. 3,03 mm |
| sun | 10 bu | ok. 3,03 cm |
| shaku | 10 sun | ok. 30,303 cm |
| ken | 6 shaku | ok. 1,8182 m |
| jō | 10 shaku | ok. 3,03 m |
| chō | 60 ken | ok. 109,9 m |
| ri | 36 chou | ok. 3,927 km |
Miary powierzchni
| Nazwa | Odniesienie | Zachodni odpowiednik |
| tatami | - | ok. 1,8 x 0,9 m |
| tsubo | 2 tatami | ok. 3,35 m² (tylko powierzchnia gruntu) |
| tan | - | 1000 m² (ok. 10 a) |
| chō | 10 tan | ok. 1 ha (10 000 m²) |
| ri kwadratowe | - | ok. 16 km² |
Miary pojemności
| Nazwa | Odniesienie | Zachodni odpowiednik |
| shō | - | 1,80 l |
| to | 10 shō | 18 l |
| koku | 10 to | 180 l |
| hyō | 4 koku | 720 l (tylko dla ryżu) |
Miary ciężaru
| Nazwa | Odniesienie | Zachodni odpowiednik |
| fun | - | 0,375 g |
| momme / monme | 10 fun | 3,75 g |
| kin | - | ok. 600 g |
| kan | 1000 momme | 3,75 kg |
Bibliografia
- L.Frédéric, Życie codzienne w Japonii u progu nowoczesności, PIW, Warszawa 1988, ISBN 83-06-01689-0
- L.Frédéric, Życie codzienne w Japonii w epoce samurajów, PIW, Warszawa 1971