Japońskie jednostki miary

Japońskie jednostki miary (jap. 尺貫法 Shakkan-hō) – tradycyjny system jednostek miary. Nazwę wzięto od dwóch jednostek miary długości shaku i masy kan.

System japoński został oparty na chińskim systemie miar. Chiński system został przejęty w roku 701 i niewiele zmieniony. Wiele tajwańskich jednostek miar jest opartych na systemie Shakkan.

W 1924 roku system Shakkan został zastąpiony systemem metrycznym, a oficjalne używanie starych jednostek miar zostało zakazane 31 marca 1966 roku. Jednakże stare jednostki są dalej używane w takich dziedzinach jak ciesielstwo i rolnictwo. Również grunty i powierzchnie łazienek i pokoi w stylu japońskim podaje się w dawnej jednostce tsubo. Istniało wiele odmian systemu shakkan. Poniżej zaprezentowano najczęściej stosowane jednostki z ich odniesieniem do systemu metrycznego.

XII–XVI wiek

Miary długości

NazwaOdniesienieZastosowanieZachodni odpowiednik
rin-ogólna0,303 mm
bu10 rinogólnaok. 3,03 mm
sun10 buogólnaok. 3,03 cm
shaku10 sunogólnaok. 30,303 cm
koma-jakuok. 1.1736 shakudla tkanin (obecnie nie stosowana)ok. 35,6 cm
gofuku-jaku1 shaku i 2 sundla tkaninok. 36,363 cm
kujira-jakuok. 1,25 shakudla tkaninok. 37,88 cm
ken6 shakuogólnaok. 1,8 m (w zależności od regionu)
chō60 kendla obszarów ziemiod 105,42 m do 109,09 m (w zależności od regionu)
ri36 chōdla obszarów ziemiod 3,9 km do 4,3 km (w zależności od regionu)

Miary powierzchni

NazwaOdniesienieZachodni odpowiednik
tsubo / bu1 ken kwadratowyok. 3,305
se30 tsubook. 1 a
tan10 seok. 10 a
chō (60x50 ken)10 tan9917 m2
ri kwadratowe-ok. 16 km²

Miary pojemności

NazwaOdniesienieZachodni odpowiednik
shaku-1,80 cl
10 shaku1,80 dl
shō10 gō1,80 l
to10 shō18 l
koku10 to180 l
hyō4 koku720 l (szczególnie dla ryżu)

Miary ciężaru

NazwaOdniesienieZachodni odpowiednik
momme-3,75 g
kinod 100 do 180 momme (w zależności od regionu)-
kan1000 momme3,75 kg

Era Meiji (1868–1912)

Miary długości

NazwaOdniesienieZachodni odpowiednik
bu10 rinok. 3,03 mm
sun10 buok. 3,03 cm
shaku10 sunok. 30,303 cm
ken6 shakuok. 1,8182 m
10 shakuok. 3,03 m
chō60 kenok. 109,9 m
ri36 chouok. 3,927 km

Miary powierzchni

NazwaOdniesienieZachodni odpowiednik
tatami-ok. 1,8 x 0,9 m
tsubo2 tatamiok. 3,35 (tylko powierzchnia gruntu)
tan-1000 (ok. 10 a)
chō10 tanok. 1 ha (10 000 )
ri kwadratowe-ok. 16 km²

Miary pojemności

NazwaOdniesienieZachodni odpowiednik
shō-1,80 l
to10 shō18 l
koku10 to180 l
hyō4 koku720 l (tylko dla ryżu)

Miary ciężaru

NazwaOdniesienieZachodni odpowiednik
fun-0,375 g
momme / monme10 fun3,75 g
kin-ok. 600 g
kan1000 momme3,75 kg

Bibliografia

  • L.Frédéric, Życie codzienne w Japonii u progu nowoczesności, PIW, Warszawa 1988, ISBN 83-06-01689-0
  • L.Frédéric, Życie codzienne w Japonii w epoce samurajów, PIW, Warszawa 1971