Jarnołtowo

Jarnołtowo

wieś
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Gmina	Małdyty
Liczba ludności (2022)	373[1]
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	14-330[2]
Tablice rejestracyjne	NOS
SIMC	0481270
Położenie na mapie gminy Małdyty Jarnołtowo
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Jarnołtowo
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Jarnołtowo
Położenie na mapie powiatu ostródzkiego Jarnołtowo
53°53′47,7600″N 19°39′02,1240″E/53,896600 19,650590
Strona internetowa

Jarnołtowo (Jarmołtowo) (niem. Gross Arnsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Małdyty. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W latach 1945-46 miejscowość nosiła nazwę Arniewo ^[3].

We wsi jest się kościół gotycki z przełomu XIV i XV w. jednonawowy, bezwieżowy o masywnych szczytach. Wewnątrz skromny neogotycki wystrój, ołtarz i ambona z ok. 1700 r. Obok wolno stojąca neogotycka dzwonnica z przejazdem bramnym ^[4].

W Jarnołtowie znajduje się dąb tzw. "Jagiełły" z XIV wieku. Według opowieści przy tym dębie Jagiełło z wojskiem miał obóz jak wędrował do Malborka, aby podbić zamek krzyżacki (informację te należy traktować w kategorii legendy).

Jarnołtowskie Góry (niem. Arnsdorfer Berger) - wzgórze o wysokości 141 m, położone na zachód od wsi Barty^[5]. Jarnołtowski Las (niem. Gross Arnsdorfer Wald) - las położony na południowy zachód od wsi Jarnołtowo^[5]. Jarnołtowski Rów (niem. Haupt Graben) - strumień, prawy dopływ strumienia Trumpina, który wpada do jeziora Ewingi^[5].

Historia

Wieś wzmiankowana w dokumentach z roku 1301 i 1311, jako wieś czynszowa na 75 włókach. Pierwotna nazwa wsi to Arnoldisdorff. Kościół wybudowano już w XIV w. W roku 1782 we wsi odnotowano 32 domy (dymy), natomiast w 1858 w 22 gospodarstwach domowych było 275 mieszkańców. W latach 1937-39 było 609 mieszkańców. W roku 1973 wieś należała do powiatu morąskiego, gmina Małdyty, poczta Połowite. W 2012 roku w remizie powstało małe Muzeum Kanta.

Ludzie związani z miejscowością

Immanuel Kant w młodości był nauczycielem domowym m.in. u majora Karla Friedricha von Hülsena w Jarnołtowie. Fakt ten upamiętniono tu w kwietniu 1994 pamiątkową tablicą, a w 2013 stanęła rzeźba, przedstawiająca filozofa w skali 1:1, wykonana przez Ryszarda Ferenieca, rzeźbiarza hobbysta i byłego mieszkańca Jarnołtowa^[6]

Zobacz też: Jarnołtów

Bibliografia

• Janusz Jasiński, "Historia Królewca, Szkice z XIII-XX stulecia", Książnica Polska, Olsztyn, 1994, ISBN 83-85702-03-2.
• "Morąg - z dziejów miasta i powiatu", Pojezierze, Olsztyn 1973

Przypisy