Jarosław Okulicz-Kozaryn

Jarosław Okulicz-Kozaryn
Ilustracja
pułkownik dyplomowany piechoty pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia

1 sierpnia 1888
Kowno

Data i miejsce śmierci

25 grudnia 1955
Warszawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Lesser Coat of Arms of Russian Empire.svg Armia Imperium Rosyjskiego
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Formacja

Imperial Russian Aviation Roundel.svg Carskie Siły Powietrzne
Roundel of Poland (1921–1993).svg Lotnictwo Wojska Polskiego

Jednostki

DOK nr III
29 Pułk Strzelców Kaniowskich

Stanowiska

obserwator,
oficer sztabowy,
dowódca pułku,
dowódca obrony miasta

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa (kampania wrześniowa, agresja ZSRR na Polskę: obrona Wilna)

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej Order św. Jerzego (Imperium Rosyjskie) Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny (Francja)

Jarosław Okulicz-Kozaryn (ur. 1 sierpnia 1888 w Kownie, zm. 25 grudnia 1955 w Warszawie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego.

Grobowiec rodziny Okulicz-Kozaryn

Życiorys

Urodził się 1[1] sierpnia 1888 w Kownie jako syn Wincentego[2]. Uczestniczył w I wojnie światowej[3] w szeregach Armii Imperium Rosyjskiego w stopniu porucznika lotnictwa[4]. Od 1914 do 1916 uczestniczył w walkach przeciwko Niemcom[4]. W 1915 służył jako obserwator I armijnej eskadry w składzie 12 Armii[4]. W tym roku wraz z pilotem I. Orłowem dokonali bombardowania składów amunicji wroga, za co Okulicz-Kozaryn otrzymał Order Świętego Jerzego[4]. W 1916 wykładał w szkole obserwatorów lotniczych w Kijowie[4].

Został mianowany szefem Misji Wojskowej, która została wysłana przez gen. Józefa Hallera na Syberię, gdzie dotarła w lutym 1919[5] celem ewakuacji do ojczyzny przebywającej tam 5 Dywizji Syberyjskiej. Został zweryfikowany w stopniu majora.

W 1921 został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza I Kursu Doszkolenia. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 5. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych[6]. 16 września 1922, po ukończeniu kursu i otrzymaniu pełnych kwalifikacji do pełnienia służby na stanowiskach Sztabu Generalnego, został przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie. Początkowo pełnił służbę w Oddziale III, a w latach 1923–1925 na stanowisku zastępcy szefa sztabu, pozostając oficerem nadetatowym 1 pułku lotniczego w Warszawie[7][8][9]. 12 listopada 1925 został przydzielony do 41 pułku piechoty w Suwałkach[10]. Później został przeniesiony z korpusu oficerów aeronautyki do korpusu oficerów piechoty. 11 czerwca 1927 został przeniesiony do 29 pułku Strzelców Kaniowskich w Kaliszu na stanowisko dowódcy pułku[11]. 1 stycznia 1928 został awansowany na pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 1. lokatą w korpusie oficerów piechoty[12][13]. 31 października 1938 został wyznaczony na stanowisko dowódcy Obrony Przeciwlotniczej Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie[14].

Po wybuchu II wojny światowej podczas kampanii wrześniowej 14 września przybył do Wilna i wówczas przejął faktyczne dowództwo nad obroną miasta, prawdopodobnie z racji faktu, iż był najstarszym stopniem oficerem. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 i zbliżeniu się nazajutrz oddziałów Armii Czerwonej do Wilna, 19 września pułkownik rozkazał wycofanie się wszystkich sił obrony w kierunku granicy litewskiej[15], po czym sam również opuścił miasto, które zostało zajęte przez Sowietów. Decyzja pułkownika stała się tematem dyskusji: na treść zawartą w książce Wojna polsko-sowiecka 1939 r., autorstwa Karola Liszewskiego i wydaną w Londynie w 1986 odpowiedział historyk Piotr Łossowski[16].

Podczas swojej służby w latach 1914–1914 wykonywał fotografie, opublikowane w późniejszym czasie. Następnie dokumentował fotograficznie podróż celem ewakuacji 5 Dywizji Syberyjskiej w 1919 i jej powrót do ojczyzny, a w okresie pokoju codzienność 29 pułku Strzelców Kaniowskich[4].

Jarosław Okulicz-Kozaryn był żonaty z Zofią z Zakrzewskich (1896–1951), z którą miał troje dzieci: Lecha (1924–2004), Halinę i Jerzego (1931–2012), archeologa i prehistoryka[17].

Zmarł 25 grudnia 1955[18] w Warszawie[17]. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 87-4-28,29)[19].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ W 1935 stwierdzono sprostowanie daty urodzenia z 2 sierpnia na 1 sierpnia. Stwierdzenia. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 8, s. 56, 1 czerwca 1935. 
  2. ↑ Wojskowe Biuro Historyczne, wbh.wp.mil.pl [dostęp 2021-05-22].
  3. ↑ a b Bartosz Kontny. Profesorowi Jerzemu Okuliczowi-Kozarynowi w osiemdziesiątą rocznicę urodzin. „Pruthenia”, s. 7, Tom V z 2010. ISSN 1897-0915. 
  4. ↑ a b c d e f Jarosław Okulicz-Kozaryn – kolekcja autorska. karta.org.pl. [dostęp 2015-04-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 marca 2016)].
  5. ↑ Piotr Korczyński: Z Syberii do Polski. 2014-12-29. [dostęp 2015-04-01].
  6. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 243.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 85, 943, 927.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 120 z 12 listopada 1924 roku, s. 672.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 848, 861.
  10. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 119 z 12 listopada 1925 roku, s. 643. Lista oficerów Sztabu Generalnego, Oddział V Sztabu Generalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych (stan z dnia 31 grudnia 1925 roku), Drukarnia Sztabu Generalnego, Warszawa 1926, s. 8.
  11. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 16 z 11 czerwca 1927 roku, s. 163.
  12. ↑ a b Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 45, 161.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 559.
  14. ↑ Inspektorat Obrony Powietrznej Państwa. s. 562. [dostęp 2015-04-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)].
  15. ↑ Ostatnia warta honorowa przy grobie Matki i Serca Syna — legenda czy fakt historyczny?. 2010-09-16. [dostęp 2015-04-01].
  16. ↑ Listy do redakcji. W sprawie decyzji o opuszczeniu Wilna w 1939 r.. „Dzieje Najnowsze”, s. 287–288, Rocznik XX z 1988. ISSN 0419—8824. 
  17. ↑ a b Jarosław Okulicz-Kozaryn. kunderewicz.com. [dostęp 2015-04-01].
  18. ↑ Informacja O Zmarłych: Jarosław Okulicz-Kozaryn. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2015-04-01].
  19. ↑ Cmentarz Stare Powązki: LUDWIKA ZAKRZEWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2017-03-22].
  20. ↑ a b Rocznik oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 85, 927, 943. [dostęp 2015-05-18].
  21. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  22. ↑ Rozporządzenie Kierownika MSWojsk. L. 4597/22 (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 9, s. 315)
  23. ↑ M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 143 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
  24. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 12 z 3 marca 1926 r.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

PL Epolet plk.svg
Naramiennik pułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Roundel of Poland (1921-1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of Poland (1921–1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
RUS Order św. Jerzego (baretka).png
Baretka Orderu św. Jerzego
Jerzy Okulicz-Kozaryn grób1.JPG
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Grób Jerzego Okulicz- Kozaryna na Cmentarzu Powązkowskim
Imperial Russian Aviation Roundel.svg
Imperial Russian Aviation Roundel during the World War I
Medaille commemorative de la Guerre 1914-1918 ribbon.svg
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Médaille commémorative de la Guerre 1914-1918. France.
Jarosław Okulicz-Kozaryn (1928).jpg
Płk dypl. Jarosław Okulicz-Kozaryn (1928)