Jasiona (powiat prudnicki)
| wieś | |
 (c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0 Kościół Najświętszej Marii Panny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | 256[1] |
| Strefa numeracyjna | 77 |
| Kod pocztowy | 48-200[2] |
| Tablice rejestracyjne | OPR |
| SIMC | 0498342 |
Położenie na mapie gminy Lubrza _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Lubrza") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu prudnickiego  | |
 50°18′49″N 17°36′57″E/50,313611 17,615833 | |
| Strona internetowa | |
Jasiona (niem. Jassen[3], cz. Jeseň[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Lubrza[5]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Obniżenia Prudnickiego, będącego częścią Niziny Śląskiej, u podnóży Gór Opawskich. Przepływa przez nią rzeka Prudnik.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.
Według danych na 31 grudnia 2013 r. wieś była zamieszkana przez 256 osób[6].
Geografia
Położenie
Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 4,5 km od granicy z Czechami, w zachodniej części Obniżenia Prudnickiego, u podnóży Gór Opawskich. Należy do Euroregionu Pradziad[7]. Przez granice administracyjne wsi przepływa rzeka Prudnik. Leży na obszarze 391 ha[8]. Ma charakter rolniczy. Głównymi uprawami są tutaj buraki cukrowe, ziemniaki i kukurydza[9].
Środowisko naturalne
W Jasionie panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,1 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Jasiony wynoszą 621 mm. Dominują wiatry zachodnie[10].
Nazwa
Pierwotna nazwa Jasiony, zapisywana w XIII wieku jako Jassona, miała polskie (słowiańskie) pochodzenie[11]. Została ona zgermanizowana jako Jassen i Jessen[12].
W historycznych dokumentach nazwę miejscowości wzmiankowano w różnych językach oraz formach: de Jassona (1285), z Jasone (1455), Jessen (1481), Jaschen (1484), Jaseni (1525), Jassen (1534), Jessen (1596), Jessen (1651/52), Jassen (1743), Jassen (1784), Jassen (1845), Jassen, Jasoń (1941)[12].
W Spisie miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego wydanym w Katowicach w 1946 wieś wymieniona jest pod polską nazwą Jasoń[13]. 9 września 1947 r. nadano miejscowości nazwę Jasiona[14].
Historia
.jpg)
Wieś wzmiankowana po raz pierwszy była w 1233 roku jako Jassona.
W 1598 Maciej Bilicer z prudnickiego rodu Bilicerów założył księgę wieczystą dla Jasiony[15]. Kronika szkolna Jasiony z 1779 wspomina o rozlewisku wodnym obok wsi tworzonego przez rzekę Prudnik, w pobliżu którego założono osiedle o nazwie Jaschinka, którego mieszkańcy zajmowali się produkcją węgla drzewnego. W okolicy osiedla zbudowany został młyn wodny.
Przy szosie Prudnik–Dytmarów znajdowała się niegdyś cegielnia.
Krzyż pokutny we wsi został postawiony przez zabójcę w ramach zadośćuczynienia za popełnione zbrodnie.
W 1908 wzniesiona została murowana szkoła[16]. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 464 mieszkańców Jasiony 463 posługiwało się językiem niemieckim, a 1 językiem polskim[17].
Liczba mieszkańców wsi
- 1793 – 244[18]
- 1910 – 464[19]
- 1933 – 426[20]
- 1939 – 419[20]
- 1998 – 281[21]
- 2002 – 257[21]
- 2009 – 252[21]
- 2011 – 256[21]
- 2012 – 253[6]
- 2013 – 256[6]
Zabytki
Za zabytki Jasiony uznawane są[16]:
- Kościół Najświętszej Marii Panny
- Kapliczka polna pw. Anioła Stróża
- Pomnik poległych żołnierzy w I wojnie światowej
- Krzyż pokutny
- Kapliczki przydomowe
- Kapliczna przydrożna
- Młyn
Obiekty nie są wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków.
Gospodarka
W Jasionie działa Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna, oraz drobne przedsiębiorstwa usługowe,produkcja mebli i ogrodnictwo szklarniowe. [9].
Kultura
We wsi cyklicznie odbywają się procesje w Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, Nabożeństwa majowe, różańcowe, Gorzkich Żali, Rezurekcje oraz Dożynki. Jej mieszkańcy organizują zabawy majówkowe, dożynkowe i Dzień Kobiet. Obchodzony jest Odpust 30 maja w dniu Święta i Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny[9].
Sport
W Jasionie znajduje się boisko sportowe przeznaczone do piłki nożnej i siatkowej[9].
Ludzie związani z Jasioną
- Tadeusz Kukiz (1932–2015) – lekarz, popularyzator historii i kultury Kresów, zamieszkały w Jasionie
Przypisy
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 372 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ M. Choroś, Ł. Jarczak, S. Sochacka, Słownik nazw miejscowych Górnego Śląska, Opole-Kluczbork 1997, s. 47.
- ↑ Věstník Matice opavské, Nákl. „Matice opavské,”, 1907 [dostęp 2022-01-17] (cz.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ a b c Liczba mieszkańców Gminy Lubrza, lubrza.opole.pl [dostęp 2020-05-10] (pol.).
- ↑ Mapa interaktywna, emapy.com [dostęp 2020-05-10].
- ↑ JASIONA ..., lubrza.opole.pl [dostęp 2020-05-11] (pol.).
- ↑ a b c d O nas – Jasiona, web.archive.org, 3 września 2018 [dostęp 2020-05-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-03].
- ↑ Klimat: Jasiona: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org, pl.climate-data.org [dostęp 2020-05-10].
- ↑ Kasza 2020 ↓, s. 8.
- ↑ a b Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. IV, J-Kn, hasło „Jasiona”. Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN, 2001, s. 117. ISBN 83-87623-36-9.
- ↑ P. Wicik: Spis miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego, tudzież podział administracyjny województwa na powiaty, gminy i gromady. Katowice: 1946, s. 23.
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 124, poz. 778).
- ↑ Marcin Husak, Prudnicki burmistrz Mathias der altere Bilitzer, czyli... słów kilka o sposobie sprawowania władzy pod panowaniem Habsburgów cz.1, „Tygodnik Prudnicki”, 7 (1312), 17 lutego 2016, ISSN X 1231-904 X.
- ↑ a b PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JASIONA. Gmina Lubrza Powiat Prudnicki Województwo Opolskie – PDF Free Download, docplayer.pl [dostęp 2020-02-20].
- ↑ Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 72.
- ↑ Erdbeschreibung der Preußischen Monarchie, Hemmerde & Schwetschke, 1793 [dostęp 2020-05-10] (niem.).
- ↑ Willkommen bei Gemeindeverzeichnis.de, www.gemeindeverzeichnis.de [dostęp 2020-05-10].
- ↑ a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt, treemagic.org [dostęp 2020-05-10].
- ↑ a b c d Wieś Jasiona w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-05-10] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
Bibliografia
- Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.2778 N
- S: 49.942 N
- W: 16.8461 E
- E: 18.8073 E
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Jasiona - rzymskokatolicki kościół filialny pw. NMP, 1900, 1986
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Jasiona -wieś w Polsce w województwie opolskim, w powiecie prudnickim w gminie Lubrza.
Neustadt / Prudnik (5272 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wsch. (Ostdeutschland) /1870 - 1945/)
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Jasiona -wieś w Polsce w województwie opolskim, w powiecie prudnickim w gminie Lubrza.
_COA.svg)
Herb gminy Lubrza.
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Jasiona - rzymskokatolicki kościół filialny pw. NMP, 1900, 1986
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Prudnik County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.56 N
- S: 50.25 N
- W: 17.43 E
- E: 18.06 E
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map Lubrza (gminas), Poland.