Jaskier okrągłolistny

Jaskier okrągłolistny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządjaskropodobne
Rządjaskrowce
Rodzinajaskrowate
Rodzajjaskier
Gatunekjaskier okrągłolistny
Nazwa systematyczna
Ranunculus thora L.
Sp. Pl. 1: 550. 1753[3]
Synonimy
  • Ranunculus scutatus Waldst. & Kit.
  • Ranunculus tatrae Borbás
  • Thora venefica Fourr.

Jaskier okrągłolistny[4] (Ranunculus thora L.) – gatunek rośliny należący do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). Występuje w górach południowej i środkowej Europy. W Polsce spotykany wyłącznie w Tatrach i jest tu dość rzadki[5].

Morfologia

Jest łatwy do odróżnienia od innych gatunków jaskrów ze względu na odmienne liście i pokrój.

Łodyga
Wzniesiona, nierozgałęziona, naga, o wysokości 10-25 cm[5].
Korzenie
Część korzeni jest zgrubiała, mająca postać pęku bulwek poniżej nasady łodygi[5].
Liście
Ma pojedynczy liść odziomkowy i kilka liści łodygowych. Na połowie długości łodygi występuje pojedynczy, duży liść siedzący o półkolistym kształcie, gładkich lub karbowanych brzegach i wyraźnej nerwacji. Powyżej niego wyrastają jeszcze czasami znacznie mniejsze, klapowane lub lancetowate liście[5][6].
Kwiaty
Na jednej łodydze wyrastają zwykle 1-2 kwiaty o średnicy do 2 cm. Są one 5-7 płatkowe, żółtego koloru i ciemniejszą plamą w nasadzie. W środku kwiatu liczne pręciki i słupki[5].
Owoc
Liczne niełupki o długości 4-5 mm zaopatrzone w cienki i zagięty na szczycie dzióbek[5].
Deutschlands flora in abbildungen nach der natur (1806) (14760079791).jpg
Unidentified ranunculus 2, Pietrosul Rodnei.jpg
Viola chelmea and Ranunculus thora Mt Orjen.JPG

Biologia i ekologia

Rozwój
Bylina. Kwitnie od czerwca do lipca i jest owadopylna. Pierwszy liść odziomkowy ginie szybko, jeszcze przed kwitnieniem[5].
Siedlisko
Hale górskie, naskalne murawy, szczeliny skalne. Występuje głównie na wapiennym podłożu. W Tatrach głównym obszarem jego występowania jest piętro halne i piętro kosówki, dużo rzadziej spotkać go można w reglu dolnym i górnym[5].
Cechy fitochemiczne
Roślina trująca[6].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-07] (ang.).
  3. The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
  4. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  5. a b c d e f g h Zbigniew Mirek: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Halina Piękoś-Mirkowa. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
  6. a b Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

Media użyte na tej stronie

Ranunculus thora a1.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ranunculus thora
Unidentified ranunculus 2, Pietrosul Rodnei.jpg
An unidentified Ranuculus from Pietrosul Rodnei in Rodna Mountains, Romania.
Viola chelmea and Ranunculus thora Mt Orjen.JPG
Autor: Orjen, Licencja: CC BY-SA 4.0
Viola chelmea and Ranunculus thora Mt Orjen
Deutschlands flora in abbildungen nach der natur (1806) (14760079791).jpg
Autor: Sturm, Jacob, 1771-1848, Licencja: No restrictions

Identifier: deutschlandsflor1518stur (find matches)
Title: Deutschlands flora in abbildungen nach der natur
Year: 1798 (1790s)
Authors: Sturm, Jacob, 1771-1848
Subjects: Botany
Publisher: Nurnberg : Gedruckt auf kosten des verfassers
Contributing Library: Harvard Botany Libraries
Digitizing Sponsor: BHL-SIL-FEDLINK

View Book Page: Book Viewer
About This Book: Catalog Entry
View All Images: All Images From Book
Click here to view book online to see this illustration in context in a browseable online version of this book.

Text Appearing Before Image:
icMcK, mugetbetlten, selben, unb ötdnscitDen Blumen,blättern, ©er tfeld) ift geiblicbr unb gefoobn*ltd) wrucFgebogen, aud) fcl)r Otnfällig. ©ieIicl>r, unfe miteiner furjen gfi^e wfeben. Einige ^otanu!er, alö ^eguter, unD (L Täubin habenbie aftige Mau je uon ber gegenwärtigen Slrt ge/trennt, unb unter bem Gahmen Thon major,aii eine et ene (^pecteö begriffen; neuere Roftamfer t)a()tt\ fie ober alt ätarietdt oon Thor.»minor aufgeteilt 3cf) bin eben bie»cr Meinungunb glaube aud) baß ber ßanunculus tcutatus AYanMstein. (plant, rar. Huncf. Tab. 187> nichts anber6 alö eine fel)r grofe s2lbart oou R. Thorafer>, bie il)re >8erfchiebenbeit bem ntebrigen©ranborte gujufchreiten l)abe. Uebrtgene bat R.iTWa eine heftige Schorfe unb tvtrb belegenauch ooraugätveife ber giftige Äanunfetgenannt. Wim* ©ie nanje tyftoiW- b. ©te abge*fonberte 25lütl)e Don ber (intern Seite wgefüllt. £o»*e-
Text Appearing After Image:
föierie&nte eiafft. €rfte Ctlmns. STACHYS palustris,©umpf; Stcji. SOI et meidend fecl)$&lumigen ^lift*len, unb mit Unten s laniettformtgen (albumfaflTeüben ungeffteltett25latte.rn. SMefe 2(rt ftdclitf überall in (Sumpfen,an 3$dc()ert , oucl) auf feucbteit Sfecfern, unbblübet im 3«ni«ö unb 5uliu$. ©le bat eineperennirenbe jlarf frtecl>enbe SBurjel, tveburcl)ße fleb feljr ausbreitet; üjrc ©tdngel trerbettungefe&r gtveen gufi boef), finb bol)l, »iereefig,unD raub. Sie 93latter tfeben einanber ge*genuber , finb faft fttello^ , balbumfaffenD ,lämlid) lanzettförmig , febarf sugefpißt , ant^anbe mit runben gdbnen uerfeben , unb aufbetreu gldcfcett baang ober sottig unb ft>eicf>aniufublen. £)ie ©tdngel unb bie eigeenbigen frcö mit 5lel>ren ungefftelter Blumen*toirtel, oon benen bie untern tveiter tfon ein*anber entfernt ftub , alö bie obern, unb mei*flenö auö fecbS, btStoetlen aud) aus jebn bisatvclf Q5lutl)eu beflebeu. £)ie Q5lumen f

Note About Images

Please note that these images are extracted from scanned page images that may have been digitally enhanced for readability - coloration and appearance of these illustrations may not perfectly resemble the original work.