Jaskier tarczowaty

Jaskier tarczowaty
Ilustracja
(c) Christian Fischer, CC BY-SA 3.0
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

jaskropodobne

Rząd

jaskrowce

Rodzina

jaskrowate

Rodzaj

jaskier

Gatunek

jaskier tarczowaty

Nazwa systematyczna
Ranunculus peltatus Schrank
Baier. Fl. 2: 103 1789[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 LC pl.svg

Jaskier tarczowaty (Ranunculus peltatus Schrank) – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae Juss.). Występuje naturalnie w Afryce Północnej, Europie i Azji Zachodniej[5][6].

Rozmieszczenie geograficzne

Rośnie naturalnie w Maroku, Algierii, Tunezji, Libii, Egipcie, Portugalii, Hiszpanii, (wliczając Baleary), Francji (łącznie z Korsyką), Belgii, Holandii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Danii, Norwegii, Szwecji, Finlandii, Rosji (w Karelii oraz w obwodach leningradzkim i murmańskim), Estonii, na Łotwie, Litwie, w Polsce, Niemczech, Czechach, na Słowacji, Węgrzech, w Austrii, Włoszech, Chorwacji, Bośni i Hercegowinie, Serbii, Czarnogórze, Macedonii Północnej, Albanii, Grecji (łącznie z Kretą), Bułgarii, Rumunii, Turcji, na Cyprze, w Syrii, Libanie oraz Izraelu[5].

(c) Christian Fischer, CC BY-SA 3.0
Podwodne liście (na pierwszym planie)
Kwiat

We Francji występuje w północnej części kraju, w Masywie Centralnym oraz w Górnej Korsyce[7]. We Włoszech został zaobserwowany w regionach Friuli-Wenecja Julijska, Wenecja Euganejska, Emilia-Romania, Toskania, Marche, Umbria, Lacjum, Apulia, Kalabria oraz na Sycylii i Sardynii[8]. Na Cyprze na status gatunku autochtonicznego i występuje na większej części wyspy[9]. W Izraelu rośnie powszechnie w Emek ha-Chula, natomiast jest rzadko spotykany na Wzgórzach Golan, w Górnej Galilei i na Równinie Szaron, a w dolinie Kinaret, Emek Zewulun, na Równinie Filistyńskiej, w Samarii oraz na Wyżynie Judzkiej[10].

Morfologia

Pokrój
Roślina jednoroczna lub bylina wodna[6] o pędach osiągających długość 1,5 m[11].
Liście
Są pływające. W zarysie mają okrągły kształt, złożone są z 3–7 wąskich klapek. Liście, które są zanurzone są sztywne i krótsze niż międzywęźla[6].
Kwiaty
Mają biały kolor z żółtym zabarwieniem u nasady. Dorastają do 15–20 mm średnicy. Płatki są szerokie. Dno kwiatowe jest owłosione. Miodniki mają gruszkowaty kształt[6][11].
Owoce
Niełupki, które tworzą owoc zbiorowy – wieloniełupkę osadzoną na szypułce o długości 5–15 cm. Szypułki te są dłuższe w porównaniu do ogonków liściowych[6].
Gatunki podobne
Roślina jest podobna do gatunku R. aquatilis, którego szypułki są krótsze niż 5 cm[11].
Stawy są naturalnym siedliskiem dla tego gatunku

Rośnie na płytkich obszarach wodnych, z wodą stojącą lub o słabym nurcie, bogatą w minerały. Kwitnie od maja do lipca[6]. Występuje na wysokości do 1200 m n.p.m.[11]

Zmienność

W obrębie tego gatunku oprócz podgatunku nominatywnego wyróżniono dwa podgatunki[3]:

Zagrożenia i ochrona

Gatunek umieszczony na polskiej czerwonej liście w kategorii DD (stopień zagrożenia nie może być ustalony)[12].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-30] (ang.).
  3. ↑ a b c Ranunculus peltatus Schrank (ang.). The Plant List. [dostęp 2015-07-21].
  4. ↑ Ranunculus peltatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  5. ↑ a b Taxon: Ranunculus peltatus Schrank (ang.). Germplasm Resources Information Network – (GRIN). [dostęp 2015-07-21].
  6. ↑ a b c d e f Ranunculus peltatus (fr.). Plantes & botanique. [dostęp 2015-07-21].
  7. ↑ Ranunculus peltatus Schrank, 1789 (fr.). Inventaire National du Patrimoine Naturel. [dostęp 2015-07-21].
  8. ↑ Ranunculus peltatus Schrank (wł.). Altervista. [dostęp 2015-07-21].
  9. ↑ Ranunculus peltatus subsp. peltatus (ang.). Flora of Cyprus – a dynamic checklist. [dostęp 2015-07-21].
  10. ↑ Ranunculus peltatus Schrank (ang.). Flora of Israel Online. [dostęp 2015-07-21].
  11. ↑ a b c d e Ranunculus peltatus subsp. peltatus (fr.). crdp.ac-besancon.fr. [dostęp 2015-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (24 czerwca 2014)].
  12. ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

Media użyte na tej stronie