Jaskierek

Jaskierek
Ilustracja
Jaskierek podolski
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

jaskropodobne

Rząd

jaskrowce

Rodzina

jaskrowate

Rodzaj

jaskierek

Nazwa systematyczna
Ceratocephala Moench
Meth. 218. 4 Mai 1794[3]
Typ nomenklatoryczny

Ceratocephala spicata Moench[3]

Jaskierek (Ceratocephala) – rodzaj roślin zielnych z rodziny jaskrowatych (w niektórych ujęciach systematycznych bywa włączany do rodzaju jaskier Ranunculus). Obejmuje 4 gatunki występujące na obszarze od północnej Afryki, poprzez Europę i Azję do wysp południowo-zachodniego Pacyfiku[4]. W Polsce tylko jeden gatunek przejściowo zawlekany – jaskierek podolski C. testiculata[5].

Morfologia

Pokrój
Niewielkie rośliny jednoroczne o wzniesionej łodydze[4].
Liście
Tylko odziomkowe, część z nich jest niepodzielona i równowąska, inne są podzielone na trzy części, te z kolei podzielone są na równowąskie łatki[4].
Kwiaty
Pojedyncze, rozwijają się na szczycie pędu. Są obupłciowe i promieniste. Działki kielicha odpadające, w liczbie 5. Płatki korony w liczbie od 3 do 5 są żółte, wąskojajowate. Pręcików jest kilka, do 10. Owocolistki liczne (powyżej 10)[4].
Owoce
Niełupki tworzące kulisty lub cylindryczny owoc zbiorowy[4].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z plemienia Ranunculeae z podrodziny Ranunculoideae z rodziny jaskrowatych Ranunculaceae[2][6]. W ujęciach systematycznych bardzo szeroko definiujących rodzaj jaskier Ranunculus rodzaj Ceratocephala nie jest wyróżniany i gatunki tu zaliczane włączane są do Ranunculus sensu lato[7][8]. Alternatywnie grupa drobnych, bazalnych rodzajów z plemienia Ranunculeae jest wyróżniana, a rodzaj Ranunculus jest wąsko ujmowany (sensu stricto, aczkolwiek obejmując dawniej wyróżniane rodzaje Batrachium, Aphanostemma i Gampsoceras). Rodzaj Ceratocephala jest siostrzany względem rodzaju mysiurek Myosurus[9][10][11].

Wykaz gatunków[12]
  • Ceratocephala caulifolia Qureshi & Chaudhri
  • Ceratocephala falcata (L.) Pers.
  • Ceratocephala pungens Garn.-Jones
  • Ceratocephala testiculata (Crantz) Roth – jaskierek podolski

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-02-02] (ang.).
  3. ↑ a b Ceratocephala. W: Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. [dostęp 2011-02-02].
  4. ↑ a b c d e Wang Wencai; Michio Tamura: Ceratocephala (ang.). W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-02-02].
  5. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 57, ISBN 978-83-62975-45-7.
  6. ↑ Genus Ceratocephala Moench. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-05-26].
  7. ↑ Ceratocephala Moench. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-26].
  8. ↑ Elvira Hörandl, Ovidiu Paun, Jan T.Johansson, Carlos Lehnebach, Tristan Armstrong, Lixue Chen, Peter Lockhart. Phylogenetic relationships and evolutionary traits in Ranunculus s.l. (Ranunculaceae) inferred from ITS sequence analysis. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 36, 2, s. 305-327, 2005. DOI: 10.1016/j.ympev.2005.02.009. 
  9. ↑ Ovidiu Paun, Carlos Lehnebach, Jan T. Johansson, Peter Lockhart, Elvira Hörandl. Phylogenetic relationships and biogeography of Ranunculus and allied genera (Ranunculaceae) in the Mediterranean region and in the European Alpine System. „Taxon”. 54, 4, s. 911-932, 2005. DOI: 10.2307/25065478. 
  10. ↑ Khatere Emadzade, Carlos Lehnebach, Peter Lockhart, Elvira Hörandl. A molecular phylogeny, morphology and classification of genera of Ranunculeae (Ranunculaceae). „Taxon”. 59, 3, s. 809-828, 2010. DOI: 10.1002/tax.593011. 
  11. ↑ Matthias Baltisberger, Elvira Hörandl. Karyotype evolution supports the molecular phylogeny in the genus Ranunculus (Ranunculaceae). „Perspectives in Plant Ecology, Evolution and Systematics”. 18, s. 1-14, 2016. DOI: 10.1016/j.ppees.2015.11.001. 
  12. ↑ Ceratocephala (ang.). W: The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-02-02].

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Ceratocephala sp Sturm60.jpg

Ranunculus testiculatus Crantz (1763), syn. Ceratocephala testiculata (Crantz) Roth (1827)

Original Caption
Geradhorn, Ranunculus testiculatus