Jaskinia Psia (Tatry)

Jaskinia Psia
Ilustracja
Widok z Ornaku. Na pierwszym planie Gubalec
Państwo Polska
Województwo małopolskie
PołożenieTatry Zachodnie
Dolina Kościeliska
WłaścicielSkarb Państwa
(Tatrzański Park Narodowy)
Długość1076 m
Głębokość57,2[1] m
Deniwelacja62 m
Wysokość otworów1410 m n.p.m.
Wysokość otworów
nad dnem doliny		180 m
Ekspozycja otworówku NE
Data odkrycialipiec 1961
OdkrywcaR. Bebak, J. Fereński, J. Rabek
Kod(nr inwentarzowy PIG) T.F-09.01
Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Psia”
Ziemia49°13′59″N 19°52′21″E/49,233044 19,872617

Jaskinia Psia – największa jaskinia w stokach Gubalca opadających do wąwozu Kraków w Dolinie Kościeliskiej w Tatrach Zachodnich. Wejście do niej jest położone na wysokości 1410 metrów n.p.m.[2], 180 m ponad dnem wąwozu[3][4]. Długość korytarzy wynosi 1076 metrów, deniwelacja 62 metry[5][6].

Plan jaskini
Przekrój jaskini

Opis jaskini

Jaskinia ma układ piętrowy. Z dużego otworu jaskini prowadzi pochylnia przechodząca w próg o łącznej wysokości 20 metrów i kończąca się salą nazwaną Główną Komorą. Tuż za otworem wejściowym odchodzi korytarzyk prowadzący do najwyższego punktu jaskini, a w bok od pochylni idzie ciąg I Piętra doprowadzający do 21-metrowego komina kończącego się w Głównej Komorze.

Główna Komora to II Piętro jaskini. Odchodzi z niej parę korytarzy. Główny ciąg prowadzi na lewo do Kopulastej Sali. Po drodze mija się dwa boczne ciągi. Pierwszy prowadzi do III, IV i V Piętra jaskini, drugi do salki z ładnymi naciekami. W Kopulastej Sali znajduje się jeszcze jedno wejście do bocznego ciągu. Prowadzi ono do dwóch salek kończących się ślepo[4].

Przed wejściem do Kopulastej Sali znajduje się próg, za którym rozpoczyna się korytarz prowadzący do Partii Poznańskich. Znajduje się tu m.in. Sala Żeberek (6 × 14 metrów) i Studnia Dobry Początek (17 m głębokości)[6].

Z Głównej Komory po wejściu do stromo opadającego korytarzyka dochodzi się do niższych pięter jaskini. Korytarzyk kończy się salką rozpoczynającą III Piętro. Odchodzą stąd boczne korytarzyki. Jeden z nich prowadzi do szczeliny, przez którą można dostać się do Korytarza Głównego stanowiącego IV Piętro jaskini. Idąc nim na prawo, dochodzi się do Sali z Uskokiem. Na lewo natomiast korytarz doprowadza do Długiej Sali przechodzącej w Salę Błotnych Wulkanów.

Po drodze odchodzi w dół korytarz do Białej Sali w ciągu V Piętra (znajduje się tu najniższy punkt jaskini). Od Długiej Sali idzie boczny ciąg doprowadzający do Piaszczystych Syfonów, natomiast z Sali Błotnych Wulkanów prowadzi korytarz do Sali na Zakręcie[4].

Przyroda

W jaskini występują bardzo obfite i różnorodne nacieki[7]. Są stalaktyty, stalagmity, stalagnaty, polewy, nacieki grzybkowe i z mleka wapiennego. Stalaktyty występują w dużej ilości na III i IV poziomie. W galerii uchodzącej w ścianie Sali z Uskokiem znajduje się kilkaset sztuk stalagnatów i stalagmitów. W korytarzach II, III i IV piętra występują w dużych ilościach grube polewy naciekowe.

Jaskinię zamieszkują nietoperze[4].

Historia odkryć

Jaskinia została odkryta przez wrocławskich grotołazów Romana Bebaka, Janusza Fereńskiego i Jana Rabka w lipcu 1961 r. na podstawie wskazówek górali. Zwiedzili oni wówczas ok. 200 m korytarzy[7]. Dalsze odkrycia miały miejsce w 1968 roku (m.in. grotołazi z Jugosławii, ok. 260 m korytarzy) i 1972 roku (Andrzej Ciszewski i Andrzej Górny, 350 m)[1].

W 2016 i 2017 roku odkryto i zbadano Partie Poznańskie[6].

Przypisy

  1. ↑ a b Jaskinia Psia. Polska Strona Taternictwa Jaskiniowego pod patronatem KTJ PZA. [dostęp 2016-01-31].
  2. ↑ Jaskinie Tatr, 23 sierpnia 2017 [dostęp 2018-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-23].
  3. ↑ Władysław Cywiński: Tom 3. Czerwone Wierchy – część zachodnia. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 1996, s. 75, seria: Tatry. Przewodnik szczegółowy. ISBN 83-7104-013-X.
  4. ↑ a b c d Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2016-02-28].
  5. ↑ Jerzy Grodzicki (red.): Jaskinie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Jaskinie Zachodniego Zbocza Doliny Miętusiej. Warszawa: PTPNoZ.
  6. ↑ a b c Jaskinie Polski, jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2020-12-07].
  7. ↑ a b Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, s. 990. ISBN 83-7104-009-1.

Media użyte na tej stronie