Jaskinia nad Źródłem Piąta
| Państwo |  Polska |
|---|---|
| Województwo |  małopolskie |
| Położenie | Dolina Będkowska |
| Długość | 22 m |
| Głębokość | 2 m |
| Wysokość otworów | 405 m n.p.m. |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
 50°10′51″N 19°45′19″E/50,180833 19,755278 | |
Jaskinia nad Źródłem Piąta – jaskinia w Dolinie Będkowskiej na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Pod względem administracyjnym znajduje się we wsi Będkowice w województwie małopolskim[1].
Historia odkrycia
Jaskinię odkryli A. Górny i M. Czepiel w 1968 r. W latach 70. XX grotołazi odkryli korytarz prowadzący do niewielkiej salki z niedużą studnią. W latach 1988–1993 r. w jaskini systematyczne badania prowadziło Muzeum Archeologiczne AGH w Krakowie. Pod warstwą humusu znaleziono starsze osady rdzawej gliny z polewami naciekowymi i stalagmitami o wysokości do 0,5 m i średnicy do 25 cm przy podstawie. Są zbudowane z krystalicznego kalcytu, częściowo uwarstwionego żelazistymi smugami. Najmłodsze z nich metodą węgla C13 datowano na 40 tys. lat BP. Jeszcze głębiej znajduje się cienka warstwa kwarcowych żwirów z odłamkami wapieni i manganowymi ziarnami[2].
Opis
Jaskinia znajduje się w górnej części lewego zbocza Doliny Będkowskiej, przy ścieżce prowadzącej od Źródła Będkówki do wsi Będkowice. Ma otwór tuż nad ścieżką, u zachodniego podnóża Skały nad Źródłem[3].
Jest to jaskinia o rozwinięciu poziomym i długości 22 m. Jest łatwa do zwiedzania, jednak jej końcowy odcinek jest silnie spękany i może się zawalić. Kręty korytarz jaskini kończy się niewielką salką z wieloma pionowymi pęknięciami. Ta część jaskini znajduje się w strefie aktywnych ruchów skalnych. Świadczą o tym skośnie przecięte i poprzesuwane o kilka cm stalaktyty. W ciągu 20 ostatnich lat w salce tej nastąpiło już kilka zawałów. Osuwiskom i innym ruchom skalnym sprzyja silne nachylenie zbocza w tym rejonie i duża masa luźno związanych skał. Przewiew powietrza w końcowej salce świadczy o tym, że pęknięcia tworzących ją skał wychodzą na powierzchnię. Na ścianach salki występuje mleko wapienne[2].
 Otwór u podnóża skały | .jpg) Korytarz | .jpg) Korytarz i otwór jaskini |  Skała nad Źródłem z otworem jaskini |
Zobacz też
Na tym samym stoku nad Źródłem Będkówki oprócz Jaskini nad Źródłem Piątej jest jeszcze kilka jaskiń o tej nazwie. Są to:
- Jaskinia nad Źródłem Pierwsza,
- Jaskinia nad Źródłem Druga,
- Jaskinia nad Źródłem Trzecia,
- Jaskinia nad Źródłem Czwarta[1]
Przypisy
- ↑ a b Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna [dostęp 2018-09-20].
- ↑ a b Jaskinie Wyżyny [dostęp 2018-09-29].
- ↑ Paweł Haciski. Południowa część Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Przewodnik wspinaczkowy. Warszawa: RING, 2015, ISBN 978-83-937960-0-7
Media użyte na tej stronie
Symbol jaskinii do legendy mapy
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jaskinia nad Źródłem V
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jaskinia nad Źródłem v
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Skała nad Źródłem w Dolinie Będkowskiej