Jaskinie Polski

Jaskinie Polski powstawały głównie w wyniku procesów krasowych, tak więc ich rozmieszczenie odpowiada występowaniu skał krasowiejących. Większość z nich znajduje się w południowej części kraju (Tatry, Pieniński Pas Skałkowy, Sudety, Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, Góry Świętokrzyskie, Niecka Nidziańska, Roztocze, Karpaty fliszowe).

Jaskinie w Polsce (zaznaczone kropkami)

Ponad 20% ogólnej liczby jaskiń w Polsce stanowią jaskinie niekrasowe.

Obszary występowania jaskiń w Polsce

Tatry

Znajdują się tu 862 jaskinie o łącznej długości przekraczającej 135 km^[1][2], w tym największe i najgłębsze w Polsce.

Pieniński Pas Skałkowy

Znajduje się tu 46 zinwentaryzowanych jaskiń, w tym 24 w Pienińskim Parku Narodowym. Najdłuższe z nich to: Jaskinia w Ociemnem (dł. 206 m, den. 48 m), Jaskinia Pienińska (dł. 101 m, den. 18 m) i Jaskinia nad Polaną Sosnówką (dł. 94 m, den.16 m)^[3][1].

Sudety

Znajdują się tu 94 jaskinie, z których najdłuższe to: Jaskinia Niedźwiedzia w Masywie Śnieżnika (długość 4500 m, deniwelacja 118 m), Jaskinia z Filarami (dł. 727 m), Jaskinia Gwiaździsta (dł. 562 m, den. 65 m, zniszczona w 1994 roku^[4]) i Szczelina Wojcieszowska (dł. 440 m, den. 112,6 m), Wiele z sudeckich jaskiń zostało zniszczonych w wyniku eksploatacji surowca skalnego^[5][1][6].

Wyżyna Krakowsko-Częstochowska

Znajduje się tu ponad 1580 zinwentaryzowanych jaskiń, w tym 156 o długości przekraczającej 40 m. Najdłuższe z nich to: Jaskinia Wierna (długość 1027 m, deniwelacja 30 m), Jaskinia Wierzchowska Górna (dł. 975 m, den. 25 m) i Jaskinia Szachownica I (dł. 690 m, den. 12,6 m)^[7][1].

Góry Świętokrzyskie

Znajdują się tu 154 jaskinie, z których najdłuższe to: Chelosiowa Jama – Jaskinia Jaworznicka (dł. 3670 m, den. 61 m), Jaskinia Pajęcza (dł. 1183 m, den. 17,5 m) i Jaskinia Odkrywców (dł. 392 m, den. 16,5 m). W Górach Świętokrzyskich znajduje się też Jaskinia Raj (dł. 240 m, den. 9,5 m) – o bogatej szacie naciekowej, udostępniona do zwiedzania^[1].

Niecka Nidziańska

Znajduje się tu 106 zinwentaryzowanych jaskiń. To głównie obszar krasu gipsowego. Największymi jaskiniami są: Jaskinia Skorocicka (dł. 352 m, den. 5 m), Jaskinia w Wiśniówkach (dł. 342 m, den. 1,6 m), Jaskinia w Marzęcinie (dł. 250 m, gł. 10 m), Jaskinia Sawickiego (dł. 173 m, den. 3 m) i Jaskinia w Aleksandrowie (dł. 163 m, den. 4 m)^[8][1].

Karpaty fliszowe

Znajduje się tu 1315 zinwentaryzowanych jaskiń. Są to jaskinie, których geneza związana jest przede wszystkim z ruchami masowymi: osuwiskami, obrywami, działalnością erozyjną. Najwięcej jaskiń zlokalizowano w Beskidzie Śląskim, Beskidzie Niskim i Beskidzie Sądeckim. Najdłuższe jaskinie w Karpatach fliszowych to: Jaskinia Wiślańska (dł. 2275 m, den. 41 m), Jaskinia Miecharska (dł. 1838 m, gł. 54,5 m) oraz Jaskinia w Trzech Kopcach (dł. 1244 m, den. 32,6 m)^[1].

Roztocze

Znajduje się tu 14 niewielkich jaskiń, najdłuższą jest Jaskinia Diabelska (dł. 21 m, den. 3 m)^[9].

Niż Polski

Znajdują się tu 22 jaskinie. Najdłuższe są, w większości powstałe sztucznie, na skutek działalności człowieka, Groty w Nagórzycach (dł. 617 m, den. 0 m)^[1].

15 najdłuższych jaskiń w Polsce

Większość podanych niżej jaskiń położonych jest w Tatrach^[10][2].

15 jaskiń o największej deniwelacji w Polsce

Wszystkie wymienione niżej jaskinie są położone w Tatrach^[10][2].

Zobacz też

• Jaskinia
• Turystyczne jaskinie Polski
• Jaskinie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej
• Jaskinie polskich Tatr

Przypisy