Javier Guzmán

Javier Guzmán

Pełne imię i nazwisko	Javier Guzmán Colín
Data i miejsce urodzenia	9 stycznia 1945 El Higo
Data i miejsce śmierci	14 sierpnia 2014 m. Meksyk
Wzrost	166 cm
Pozycja	obrońca
Kariera seniorska
Lata Klub Wyst. Gole 1961–1965 Tampico ?? (?) 1965–1967 Cruz Azul 50 (0) 1968–1969 Pumas UNAM ?? (1) 1969–1978 Cruz Azul 323 (20) 1978–1979 Veracruz 8 (0)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole 1970–1977  Meksyk 38 (3)

Javier "Kalimán" Guzmán Colín (ur. 9 stycznia 1945 w El Higo, zm. 14 sierpnia 2014 w mieście Meksyk) – meksykański piłkarz występujący na pozycji środkowego obrońcy.

Kariera klubowa

Guzmán pochodzi z miasta El Higo w stanie Veracruz i od dziecka wykazywał wielkie zamiłowanie do sportu, w szczególności do futbolu, koszykówki i siatkówki. Podczas występów w lokalnych rozgrywkach piłkarskich Liga Regional Veracruzana został zauważony przez Grimaldo Gonzáleza, szkoleniowca występującego w najwyższej klasie rozgrywkowej klubu Tampico Madero FC, który przekonał piłkarza i jego rodzinę do przenosin do prowadzonej przez niego ekipy. W meksykańskiej Primera División zadebiutował mając zaledwie szesnaście lat, w sezonie 1961/1962 w spotkaniu z Atlasem w Guadalajarze^[1]. Na koniec rozgrywek 1962/1963 spadł z Tampico do drugiej ligi meksykańskiej, gdzie dwukrotnie miał okazję wystąpić przeciwko drużynie Cruz Azul, zdobywając po golu w każdym z tych spotkań^[2]. Dzięki temu przyciągnął uwagę Guillermo Álvareza Macíasa, prezesa zespołu z miasta Jasso i w 1965 roku, już po awansie Cruz Azul do pierwszej ligi, przeszedł do tego klubu. Tam spędził bez poważniejszych osiągnięć kolejne dwa lata^[1].

W 1968 roku Guzmán został zawodnikiem ówczesnego wicemistrza kraju, klubu Pumas UNAM z siedzibą w stołecznym mieście Meksyk, w którym występował przez rok, nie odnosząc większych sukcesów, lecz ugruntował swoją pozycję jednego z najlepszych środkowych obrońców w lidze meksykańskiej^[1]. Zaraz po tym powrócił do Cruz Azul, gdzie w 1969 roku triumfował w najbardziej prestiżowych rozgrywkach północnoamerykańskiego kontynentu – Pucharze Mistrzów CONCACAF, a w sezonie 1969/1970 wywalczył tytuł wicemistrza kraju. Podczas rozgrywek México '70 zdobył z kolei swoje pierwsze mistrzostwo Meksyku, lecz niepodważalne miejsce w wyjściowym składzie wywalczył sobie dopiero po tym sukcesie, kiedy to z klubu odszedł podstawowy środkowy obrońca Gustavo Peña. W ciągu kolejnych kilku lat był jednym z najważniejszych zawodników prowadzonej przez trenera Raúla Cárdenasa drużyny Cruz Azul, uznawanej za najlepszą w historii klubu, nazywanej "La Máquina" ("Maszyna") i odnoszącej wielkie sukcesy zarówno na arenie krajowej, jak i międzynarodowej. Stworzył wówczas legendarny duet stoperów z chilijskim obrońcą Alberto Quintano^[3].

W 1970 roku Guzmán ponownie wygrał z Cruz Azul, który w międzyczasie przeniósł swoją siedzibę do stołecznego miasta Meksyk, północnoamerykański Puchar Mistrzów i sukces ten trzeci raz z rzędu osiągnął również dwanaście miesięcy później, w 1971 roku. W sezonie 1971/1972 wywalczył za to drugi w swojej karierze tytuł mistrza Meksyku i zajął drugie miejsce w krajowym superpucharze – Campeón de Campeones. Wówczas także osiągnął drugą lokatę w rozgrywkach Copa Interamericana. Podczas sezonu 1972/1973 zanotował ze swoją drużyną kolejne mistrzostwo kraju, natomiast swoje trzecie z rzędu, a ogółem czwarte mistrzostwo Meksyku zdobył w rozgrywkach 1973/1974. Wtedy również dotarł do finału krajowego pucharu – Copa México oraz triumfował w superpucharze Meksyku. Łącznie w barwach Cruz Azul występował przez jedenaście lat, rozgrywając 373 spotkania; jest uznawany za jedną z największych legend w dziejach klubu i wraz ze swoim kolegą ze środka obrony Alberto Quintano uważa się go za najlepszego stopera w historii zespołu^[4].

W 1978 roku Guzmán powrócił w rodzinne strony, podpisując umowę ze znacznie niżej notowaną drużyną Tiburones Rojos de Veracruz. Tam występował przez kolejne kilka miesięcy w roli rezerwowego, nie potrafiąc nawiązać do osiągnięć odnoszonych z ekipą Cruz Azul. Na koniec sezonu 1978/1979 spadł z Veracruz do drugiej ligi meksykańskiej i bezpośrednio po tym, mając 34 lata, zdecydował się zakończyć piłkarską karierę. Jego grę charakteryzowały potężny strzał z dystansu i świetne krycie napastników zespołów przeciwnych^[4]. W późniejszym czasie pracował w akademii juniorskiej Cruz Azul, pracując w niej jako skaut, trenując młodzieżowe drużyny tego klubu i będąc szkoleniowcem zespołów filialnych występujących w niższych ligach, jak na przykład Cruz Azul Hidalgo. Na przestrzeni kolejnych lat zmagał się również ze schorzeniami; z powodu zaawansowanej cukrzycy musiano mu amputować prawą nogę^[5], natomiast w 2009 roku doznał zawału serca^[6]. Zmarł w wieku 69 lat w wyniku powikłań cukrzycy^[7].

Kariera reprezentacyjna

W reprezentacji Meksyku Guzmán zadebiutował za kadencji selekcjonera Raúla Cárdenasa, 15 lutego 1970 w zremisowanym 1:1 meczu towarzyskim z Bułgarią. W tym samym roku, po kilku występach w sparingach, znalazł się w ogłoszonym przez Cárdenasa składzie na Mistrzostwa Świata w Meksyku. Tam miał pewne miejsce w wyjściowej jedenastce i rozegrał wszystkie cztery spotkania od pierwszej do ostatniej minuty; w fazie grupowej z ZSRR (0:0)^[8], Salwadorem (4:0)^[9] i Belgią (1:0)^[10], a także w ćwierćfinale z Włochami (1:4)^[11], tworząc podstawowy duet stoperów ze swoim kolegą klubowym Gustavo Peñą. W trzecim z wymienionych spotkań zanotował ponadto spektakularną interwencję, kiedy to po strzale jednego z belgijskich graczy wybił zmierzającą do bramki piłkę ekwilibrystycznym wykopem z linii bramkowej. Znany komentator piłkarski Ángel Fernández Rugama ochrzcił go wówczas towarzyszącym mu później do końca życia przydomkiem "Kalimán", na cześć występującego w meksykańskich komiksach superbohatera^[1]. W konfrontacji z Włochami strzelił natomiast gola samobójczego, a Meksykanie, pełniący wówczas rolę gospodarzy, po raz pierwszy w historii na mistrzostwach świata zdołali wyjść z grupy, w której zajęli drugie miejsce, lecz odpadli z mundialu zaraz potem, w ćwierćfinale.

Premierowego gola w kadrze narodowej Guzmán strzelił 8 sierpnia 1973 z rzutu karnego w przegranym 1:2 sparingu z Polską, będąc pierwszym zdobywcą bramki dla swojego kraju w historii międzypaństwowych meczów między tymi zespołami. W późniejszym czasie występował również w eliminacjach do Mistrzostw Świata 1974, jednak meksykańska reprezentacja kosztem Haiti nie zakwalifikowała się ostatecznie na tamten mundial. W ciągu kolejnych kilku lat występował też w eliminacjach do Mistrzostw Świata 1978, podczas których tylko raz pojawił się na boisku; w spotkaniu z Kanadą (3:1), kiedy to dwukrotnie wpisał się na listę strzelców. Mimo zakończonych powodzeniem kwalifikacji nie znalazł się w składzie na tamten światowy czempionat, a wspomniany pojedynek z Kanadą był zarazem jego ostatnim występem w kadrze narodowej. Ogółem swój bilans reprezentacyjny zamknął na 38 spotkaniach, w których strzelił trzy gole.

Przypisy

Bibliografia

• Javier Guzmán w bazie National Football Teams (ang.)
• Javier Guzmán, [w:] baza Transfermarkt (zawodnicy) [online] [dostęp 2020-11-26] .
• Statystyki na MedioTiempo (hiszp.)