Jawnoszczękie

Jawnoszczękie
Ectognatha
Ilustracja
rybik z rodzaju Ctenolepisma
Ilustracja
motyl z gatunku Parides eurimedes
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

tchawkodyszne

Nadgromada

sześcionogi

(bez rangi)jawnoszczękie

Jawnoszczękie[1], odkrytoszczękie[2] (Ectognatha) – klad stawonogów z nadgromady sześcionogów, stanowiący grupę siostrzaną skrytoszczękich[3].

Dawniej jawnoszczękie klasyfikowane były w randze podgromady w obrębie gromady owadów i przeciwstawiane podgromadzie skrytoszczękich[1] lub w randze poddziału w dziale owadów pierwotnie bezskrzydłych i przeciwstawiane poddziałowi skrytoszczękich[2]. Cechą wyróżniającą tę grupę jest nieukrycie przysadek gębowych wewnątrz puszki głowowej[1][2]. Obecnie skrytoszczękie wydziela się z owadów w osobną gromadę[4], a nawet podnosi do rangi gromad należące doń pierwogonki, widłogonki i skoczogonki[5]. W takim układzie jawnoszczękie odpowiadają owadom.

Przypisy

  1. a b c Jiří Zahradník: Przewodnik: Kózkowate. Warszawa: Multico, 2001.
  2. a b c Czesław Jura: Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalne, systematyki i filogenezy. Wyd. 3. Warszawa: PWN, 2005, s. 562.
  3. Jerome C. Regier, Jeffrey W. Shultz, Andreas Zwick, April Hussey, Bernard Ball, Regina Wetzer, Joel W. Martin, Clifford W. Cunningham. Arthropod relationships revealed by phylogenomic analysis of nuclear protein-coding sequences. „Nature”. 463, s. 1079–1083, 2010. DOI: 10.1038/nature08742. (ang.). 
  4. M. Starzynska: Entognatha. [dostęp 2014-18-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-09)].zły zapis daty dostępu
  5. Hexapoda, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2014-08-26] (ang.).

Media użyte na tej stronie

Ctenolepisma sp hg.jpg
Autor: Hannes Grobe 23:27, 16 December 2006 (UTC), Licencja: CC BY-SA 2.5
English: Ctenolepisma sp. possibly Ctenolepisma longicaudata??? impossible to say without a location specified.