Jawnuta

Jewnuta

Iwan Jewnuta

Herb Giedyminowiczów
Wielki Książę Litewski
Okres	od 1341 do 1344
Poprzednik	Giedymin
Następca	Olgierd
Książę zasławski
Okres	od 1345
Dane biograficzne
Dynastia	Giedyminowicze
Data urodzenia	ok. 1308
Data śmierci	po 1366
Ojciec	Giedymin
Dzieci	Siemion Grzegorz Michał

Iwan Jawnuta, właściwie Jawnuta (czasem Jewnuta, ur. ok. 1308 r., zm. po 1366 r.) – Wielki Książę Litewski w latach 1341–1344, jeden z synów Giedymina.

Życiorys

Dokładna data urodzenia Jawnuty jest nieznana; badacze sądzą, że urodził się około 1308 roku^[1]. Po ochrzczeniu przyjął chrześcijańskie imię Iwan^[1].

Jego ojciec, Giedymin, na mocy ostatecznego rozporządzenia, wyznaczył go na władcę Wielkiego Księstwa Litewskiego^[2]. Księstwem rządził przez 3 lata, musiały być to skromne rządy, ponieważ nie brał nawet udziału w wyprawach wojennych swoich braci, Olgierda i Kiejstuta, a krajach sąsiednich zachowały się zaledwie informacje dotyczące jego istnienia^[3].

Jewnuta został obalony przez wspomnianych już wcześniej braci, Olgierda i Kiejstuta, wsparł go co prawda jego inny brat, Narymunt, jednakże ten niedługo później zbiegł przed nimi do Dżaniego Bega, chana Złotej Ordy, prosząc go o wsparcie przeciwko Olgierdowi^[4]. W 1344 roku Kiejstut zajął Wilno. Jewnuta zbiegł do Moskwy, gdzie przyjął prawosławie, mając nadzieję na pomoc moskiewską w odzyskaniu tronu^[1].

Władza przeszła ostatecznie w ręce Olgierda jesienią 1345 roku^[5][6], a Jewnuta zmuszony był powrócić do ojczyzny^[1]. Bracia wydzielili mu odrębną dzielnicę, Księstwo Zasławskie^[1] (tzw. Zasławszczyznę) w 1345 roku^[5][6], gdzie zmarł^[1].

Życie prywatne

Był synem Giedymina i Jewny^[7]. Miał trzech synów: Grzegorza, Siemiona (wzmiankowanego w 1386 roku) i Michała (zm. w 1399 roku), przodka książęcego rodu Zasławskich-Mścisławskich^[1].

Zobacz też

• lista polskich rodów książęcych

Przypisy

Bibliografia

• KazimierzK. Stadnicki KazimierzK., Synowie Gedymina, Wielko–Władcy Litwy, Lwów: Ignacy Stadnicki, 1881, s. 144 .