Jaworznia

Artykuł

50°51′50″N 20°29′0″E

- błąd

39 m

WD

50°51'50.0"N, 20°28'59.9"E, 50°49'N, 20°30'E

- błąd

14 m

Odległość

0 m

Jaworznia
wieś
Ilustracja
Jaworznia.
Widok w kierunku Górek Szczukowskich
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

kielecki

Gmina

Piekoszów

Liczba ludności (2020)

1819[1]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

26-065[2]

Tablice rejestracyjne

TKI

SIMC

0261440[3]

Położenie na mapie gminy Piekoszów
Mapa konturowa gminy Piekoszów, po prawej znajduje się punkt z opisem „Jaworznia”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Jaworznia”
Położenie na mapie powiatu kieleckiego
Mapa konturowa powiatu kieleckiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Jaworznia”
Ziemia50°51′50″N 20°29′00″E/50,863889 20,483333

Jaworzniawieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Piekoszów[3][4].

W Królestwie Polskim istniała gmina Jaworznia.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Położenie

Jaworznia leży w odległości dziesięciu kilometrów od centrum Kielc i dojechać tu można miejskim autobusem obsługującym linię nr 28. Nazwa miejscowości jest związana niewątpliwie z szatą roślinną, w dokumencie z 1581 r. wspomniano o nazwie Jaworzno. Na wschód od wsi położony jest przysiółek zwany Wapiennikiem.

Niedaleko miejscowości znajduje się węzeł Kielce-Jaworznia, który znajduje się na zachodniej obwodnicy Kielc w ciągu S7.

Przez wieś przechodzi szlak turystyczny czarny czarny szlak turystyczny z Piekoszowa do Zgórskich Gór.

We wsi znajduje się nieczynny kamieniołom wapieni dewońskich „Jaworznia”. W kamieniołomie odkryto największe w Górach Świętokrzyskich jaskinie: Chelosiową Jamę –Jaskinię Jaworznicką i Jaskinię Pajęczą. W ich pobliżu znajdują się trzy mniejsze jaskinie: Duża Dziura w Jaworzni, Gazownia i Schronisko Krótkie w Jaworzni[5]. Wszystkie jaskinie objęto ochroną w 1997 roku jako rezerwat przyrody nieożywionej Chelosiowa Jama.

Części wsi

Integralne części wsi Jaworznia[3][4]
SIMCNazwaRodzaj
0261456Dwórprzysiółek
0992645Garbatówkaprzysiółek
0992639Jachówkaprzysiółek
0261485Kostówkiczęść wsi

Historia

Jaworznia lub Jaworzno, w wieku XIX opisana jako wieś w powiecie kieleckim, gminie i parafii Piekoszów[6]
Leży o 9 wiorst od Kielc, o 7 od Chęcin, śród pięknych gór lasami zarosłych, przy drodze bitej do Włoszczowy, w pobliżu Białogonu.

Znajduje się tu ogromna góra z łomami marmuru blado różowego, twardego i trudnego do obrobienia.
W r.1827 Jaworznia liczyła 18 domów, 116 mieszkańców.
Miała niegdyś znaczne kopalnie ołowiu, w 1883 był tu zaniedbany piec wapienny.

Folwark Jaworznia z wsią Jaworznia i Stanisławów posiadał rozległość 781 mórg, grunta orne i ogrody mórg 281, łąk mórg 53. pastwisk mórg 38, wody mórg 5, lasu mórg 353, nieużytki i place mórg 31. Budynków murowanych było 10, drewnianych 2. W 1883 była tu fabryka śrutu.
Wieś Jaworznie posiadała osad 32, z gruntem mórg 228. Wieś Stanisławów osad 4, z gruntem mórg 26.(Opisu dostarczył Bronisław Chlebowski Słownik t.III s.532)

Kościół w Jaworzni

Przypisy

  1. Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 7 [dostęp 2022-03-16]
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 380 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  4. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  6. Jaworznia, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 531.

Media użyte na tej stronie

Świętokrzyskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 51.4 N
  • S: 50.1N
  • W: 19.6 E
  • E: 22 E
Kielce County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kielce County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 51.08 N
  • S: 50.52 N
  • W: 20.08 E
  • E: 21.21 E
POL Szlak czarny.svg
Czarny szlak turystyczny.
POL gmina Piekoszów COA.gif
Herb gminy Piekoszów
Jaworznia.jpg
Autor: Ptasiek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Jaworznia. Widok w kierunku Górek Szczukowskich
Jaworznia kościół.jpg
Autor: L.zurawski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Church in Jaworznia