Jaworzyna Kamienicka

Jaworzyna Kamienicka
Ilustracja
U góry Jaworzyna Kamienicka z dużą polaną
Państwo

 Polska

Położenie

województwo małopolskie

Pasmo

Gorce, Karpaty

Wysokość

1288 m n.p.m.

Wybitność

ok. 85 m

Położenie na mapie Gorców
Mapa konturowa Gorców, w centrum znajduje się czarny trójkącik z opisem „Jaworzyna Kamienicka”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, blisko górnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Jaworzyna Kamienicka”
Ziemia49°32′52″N 20°09′27″E/49,547778 20,157500

Jaworzyna Kamienicka (1288 m) – szczyt Gorców, drugi pod względem wysokości po Turbaczu i najwyższy szczyt Gorczańskiego Parku Narodowego. Jest jednym z wielu ramion Turbacza[1]. Przez górali nazywana była też Jaworzyną Bulandową[2].

Tuż przed I wojną światową lasy na Jaworzynie Kamienickiej i w okolicach Polany Gabrowskiej zostały całkowicie wyrąbane, a pozyskane z nich drewno trafiło do pruskich i węgierskich fabryk. W 1914 r. Kazimierz Ignacy Sosnowski pisał: Dziko tu, głucho i odludnie, a lasy, które ją zdobiły legły pod toporem. Obecnie stoki Jaworzyny Kamienickiej porasta las świerkowy o charakterze regla górnego. Sam szczyt jest niewybitny, słabo wyróżniający się płaskiej wysoczyźnie. Z powodu płaskiego terenu góra w wielu miejscach jest podmokła[2]. Góra należy jednak do najbardziej widokowych w Gorcach, dzięki temu, że na jej północno-wschodnich zboczach, nieco poniżej wierzchołka, znajduje się polana Jaworzyna. Rozciągają się z niej widoki na pobliskie szczyty Kudłonia i Gorca z ich polanami podszczytowymi, głęboką dolinę potoku Kamienicy oraz szczyty Beskidu Wyspowego i Sądeckiego. Przy szlaku turystycznym na polanie tablica informacyjna z panoramą szczytów i opisem polany. W górnym rogu polany znajduje się pochodząca z 1904 roku tzw. Kapliczka Bulandy. Jest ona najstarszym zabytkiem sztuki sakralnej znajdującym się w granicach Parku. Została wybudowana przez legendarnego gorczańskiego bacę i czarownika, Tomasza Chlipałę, znanego jako Bulanda. Na tej polanie przez ponad 50 lat wypasał owce i woły. Legenda podaje, że z bacówki zszedł w wieku 100 lat, zawdzięczając znakomite zdrowie recepturze na napój szczęścia i długowieczności[3].

Na zachodnim krańcu Jaworzyny znajduje się szczelinowa Jaskinia w Jaworzynie w Gorcach (także Zbójecka Jama), która była według podań kryjówką wielu tutejszych zbójników. W okolicach podobno straszy odrąbana głowa zastępcy herszta zbójników. Ponieważ przewyższał on zdolnościami herszta, ten podstępnie go zabił, a głowę wyrzucił do jaru. Według podań, gdy ktoś ją znajdzie, to ona i tak powróci na swoje miejsce, tak bowiem jest przywiązana do Jaworzyny[2].

Jaworzyna Kamienicka bywała też ostoją wilków. Sebastian Flizak w 1936 roku zanotował opowiadanie o tym, jak juhasi wybrali wilczęta z nory i przetrzymywali je w szałasie, który był potem oblegany przez stado wilków[2].

Przez Jaworzynę Kamienicką biegnie granica między miejscowościami Zasadne w powiecie limanowskim (stoki północne) i Ochotnica Górna w powiecie nowotarskim (stoki południowe)[4].

Szlaki turystyczne

szlak turystyczny zielony odcinek: GorcPrzysłop DolnyPrzysłopPrzysłop GórnyŚredniak – polana Jaworzyna – Trzy KopcePolana GabrowskaHala DługaTurbacz[4]. Odległość 10,4 km, suma podejść 370 m, suma zejść 270 m, czas przejścia 2 godz. 50 min, z powrotem 2 godz. 30 min[5].
szlak turystyczny żółty od kapliczki Bulandy do Jaskini Zbójnickiej. 10 min (↑ 20 min)[5]
szlak rowerowy czerwony rowerowy z przełęczy Przysłop przez Dolinę Kamienicy i Polanę Jaworzyna Kamienicka na Turbacz.

Przypisy

  1. Geoportal. Mapa topograficzna 1:10 000 [dostęp 2021-12-17].
  2. a b c d Józef Nyka, Gorce. Przewodnik, Sport i Turystyka, 1965.
  3. M. Cieszkowski, P. Lubieński, Gorce – przewodnik dla prawdziwego turysty, P. Lubieński (red.), Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2004, ISBN 83-89188-19-8.
  4. a b Geoportal. Mapa lotnicza [dostęp 2022-01-06].
  5. a b Gorce. Mapa turystyczna 1: 50 000, Kraków: Compass, 2007, ISBN 83-89472-59-7.

Media użyte na tej stronie

Mapa Gorców.png
Mapa lokalizacyjna (topograficzna) Gorców.
Carpathians relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Carpathians.
  • Projection: Equirectangular projection, strechted by 148.0%.
  • Geographic limits of the map:
  • N: 50.0° N
  • S: 44.25° N
  • W: 16.0° E
  • E: 27.5° E
  • GMT projection: -JX19.473333333333333cd/14.410266666666665cd
  • GMT region: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • GMT region for grdcut: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • Relief: SRTM30plus.
  • Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
U+25B2.svg
Black up-pointing triangle , U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
POL Szlak zielony.svg
Zielony szlak turystyczny.
POL Szlak żółty.svg
Żółty szlak turystyczny.
Gorc Kamienicki a7.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gorc Kamienicki. Widok na Jaworzynkę Kamienicką i polanę Ustępne
Gorce G45.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok z wieży widokowej na Gorcu
Turbacz, Hala Dluga i Kiczora 2.jpg
Autor: Autor zdjęcia: Krzysztof Dudzik, opis: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok z Turbacza
Szlak rowerowy czerwony.svg
Czerwony szlak rowerowy
Jaworzyna Kamienicka a1.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
Polana Jaworzyna Kamienicka (Gorce)