Jay Haley

Jay Douglas Haley
Ilustracja
Jay Haley we wczesnych latach 90.
Data i miejsce urodzenia19 lipca 1923
Midwest, Wyoming, USA
Zawód, zajęciepsychoterapeuta, nauczyciel

Jay Douglas Haley (ur. 19 lipca 1923 r. w Midwest, Wyoming, USA; zm. 13 lutego 2007 r.)[1] – amerykański psychoterapeuta, nauczyciel, autor licznych publikacji z zakresu psychoterapii, twórca „strategicznej terapii rodzin”.

Życiorys

Jay Haley

Jay Haley urodził się 19 lipca 1923 roku w stanie Wyoming w USA. W rodzinie było dwóch synów i dwie córki. Matka była nauczycielką a ojciec przez większość życia pracował jako urzędnik. Kiedy Jay miał cztery lata rodzina przeprowadziła się do Berkeley w Kalifornii.

Podczas II Wojny Światowej, Haley służył w United States Army Air Forces[2].

W 1948 roku Haley ukończył studia na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles uzyskując tytuł Bachelor of Arts w zakresie sztuki. Następnie kontynuował swoją edukację – w 1951 uzyskał tytuł Bachelor of Library Science w dziedzinie bibliotekoznawstwa, a w 1953 roku ukończył studia na Stanford University uzyskując stopień Master of Arts w dziedzinie komunikacji[3].

Haley zaangażował się w badania nad filmami. Zwrócił się do antropologa Gregora Batesona, który zajmował się analizą filmu (analizował filmy na temat propagandy niemieckiej). Pomiędzy Haleyem a Batesonem wywiązał się spór o znaczenie filmu. Bateson, pod wrażeniem argumentacji i sposobu prowadzenia dyskusji przez Haleya, zatrudnił go do projektu badającego procesy komunikacji w rodzinach schizofrenicznych[4]. Projekt był prowadzony wspólnie z chemikiem Johnem H. Weaklandem i psychiatrą Williamem F. Freyem. Kilka lat później do projektu dołączył drugi psychiatra – Don D. Jackson.

W latach 1953-1962 Bateson, Haley, Weakland, Don Jackson i William Fry prowadzili gruntowne badania nad naturą procesów komunikacyjnych. Wyniki ich pracy zostały opisane w artykule "Toward a theory of schizophrenia"[5]. W pracy po raz pierwszy użyto nazwy „podwójne związanie” na określenie szczególnego sposobu komunikacji, jaki można obserwować także w rodzinach schizofrenicznych[6].

W 1953 roku Haley wziął udział w warsztacie M.H. Ericksona w San Francisco. Od tego czasu wspólnie z Weaklandem rozpoczęli wieloletnie studia u Ericksona w Phoenix w Arizonie. Haley uczył się u M.H. Ericksona hipnozy i tego, co dziś można nazwać refleksją systemową. Równocześnie, Haley uczył psychologów i psychiatrów stosowania hipnozy w pracy terapeutycznej. Swoją pracę superwizował u Ericksona[2].

W roku 1958 Jackson, Jules Riskin i Virginią Satir stworzyli w Palo Alto w Kalifornii Mental Research Institute (MRI). Miał się zajmować badaniem związków między wzorcami interakcji w rodzinach a zdrowiem i chorobą. MRI rozwijało się i w 1962 roku Don Jackson wraz z Nathanem Ackermanem założyli czasopismo naukowe „Family Process”. Haley został pierwszym redaktorem czasopisma i tę funkcję pełnił aż do 1969 roku. W tym zadaniu wspierała go pierwsza żona, Elizabeth Haley, która była dziennikarką[7].

W 1967 odszedł z MRI i na zaproszenie Salvadora Minuchina i Braulio Montalvo zaczął pracę jako dyrektor w Child Guidance Clinic na University of Pennsylvania w Filadelfii, którą kierował przez 9 lat. Następnie wraz z drugą żoną Cloe Madanes założyli centrum szkoleniowe The Family Institute of Washington DC. W tym czasie wydał książkę "Problem Solving Therapy", przełomową publikację w dziedzinie terapii rodzinnej. Kolejna dekada była najbardziej produktywnym czasem w życiu Haleya pod względem liczby artykułów, książek, przeprowadzonych wykładów i warsztatów oraz przeszkolonych uczniów z całego świata[2].

Ostatnie lata spędził z Madeleine Richeport Haley w Południowej Kalifornii. Wykładał na Alliant International University, pisał książki oraz wraz z trzecią żoną tworzył filmy na temat psychoterapii i antropologii.

Jay Haley zmarł 13 lutego 2007, w wieku 83 lat.

Terapia strategiczna rodzin

Terapia strategiczna ma miejsce gdy "terapeuta inicjuje to, co się dzieje w jej trakcie i szczegółowo planuje podejście do każdego problemu. (...) Nie jest szczególnym podejściem do rozwiązywania ludzkich problemów ani wyjątkową teorią, ale taką terapią, gdzie terapeuta bierze odpowiedzialność za bezpośrednie oddziaływanie na ludzi."[8]

Jay Haley, Niezwykła terapia. Techniki terapeutyczne Miltona H. Ericksona

Pierwszoplanowym celem terapii jest przerwanie patologicznej sekwencji, czyli zmiana interakcji między członkami rodziny[9]. Zmiana w systemie prowadzi do zmiany w jednostce, ustąpienia objawu lub rozwiązania problemu. Terapeuci koncentrują się na tworzeniu przyszłości, w jakiej rodzina w ramach swoich zasobów i swojej wewnętrznej struktury będzie w stanie sama rozwiązywać swoje trudności. Przeszłość i jej analiza, wgląd czy ekspresja emocji mają znaczenie marginalne.

Wybrane publikacje

W języku polskim

  • Niezwykła terapia. Techniki terapeutyczne Miltona H. Ericksona.

W języku angielskim

  • Uncommon Therapy: The Psychiatric Techniques of Milton H. Erickson, M.D.
  • The Art of Strategic Therapy
  • Problem-Solving Therapy
  • The Power Tactics of Jesus Christ and Other Essays
  • Strategies of Psychotherapy
  • Learning and Teaching Therapy
  • Directive Family Therapy (written with Madeleine Richeport-Haley)
  • Ordeal Therapy: Unusual Ways to Change Behavior
  • Jay Haley on Milton H. Erickson
  • Techniques of Family Therapy
  • Leaving Home: The Therapy of Disturbed Young People
  • Changing Families: A Family Therapy Reader
  • Advanced Techniques of Hypnosis.

Przypisy

  1. ↑ Joe Holley, Jay Haley, 83; Family Therapy Pioneer Advocated Direct Approach, „The Washington Post”, 2 marca 2007, ISSN 0190-8286 [dostęp 2015-12-31] (ang.).
  2. ↑ a b c Eileen Bobrow (2007) In Tribute: Jay Haley (1923-2007), The Family Psychologist. Bulletin of the division of Family Psychology. Volume 23, No. 4, 7-11.
  3. ↑ Peter B. Bloom MD (2015) Comment on the Special Issue: Jay Douglas Haley, International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis, 63:4, 376-379
  4. ↑ Michael D. Yapko (2007), Jay Haley on Jay Haley. The Milton H. Erickson Foundation Newsletter. Vol. 27, No.2, 1,20,22-27.
  5. ↑ Bateson, G., Jackson, D., Haley, J., & Weakland, J. (1956). Toward a theory of schizophrenia. Behavioral Science, 1(4), 251-264.
  6. ↑ Walker, W. (2001). „Przygoda z komunikacją” Gdańsk: G.W.P.
  7. ↑ Family Process Journal, Family Process Institute [dostęp 2020-06-22].
  8. ↑ Jay Haley (1995). Niezwykła terapia. Gdańsk: G.W.P., s.15.
  9. ↑ Haley, J. (2003). A Response to Donald Meichenbaum. W: J.K. Zeig (red.), The Evolution of Psychotherapy (s. 83 – 86). Phoenix, The Milton H. Erickson Foundation Press.

Media użyte na tej stronie

Jay Haley.jpg
Autor: Jamespkeim, Licencja: CC BY-SA 3.0
Jay Haley in the early 1990's, Bethesda, Maryland, photograph by James Keim