Jeździec z Bassenheim
Data powstania | ok. 1240 |
---|---|
Miejsce przechowywania | |
Lokalizacja | Bassenheim |
Jeździec z Bassemheim (niem. Bassenheimer Reiter) – zabytek rzeźby wczesnogotyckiej pochodzący z terenu Nadrenii w Niemczech. Rzeźba przedstawia św. Marcina na koniu. Obecnie jest wmurowana w ścianę kościoła w miejscowości Bassenheim koło Koblencji.
Sprawa atrybucji i datowanie
Większość badaczy przypisuje dzieło Mistrzowi Naumburskiemu, autorowi m.in. dekoracji rzeźbiarskiej w chórze zachodnim oraz przegrody chórowej katedry w Naumburg (Saale). Datowaną na ok. 1240 rok rzeźbę cechuje wczesny realizm w sztuce gotyckiej, który znajdzie swoje apogeum od 2. ćwierci XV wieku.
Opis dzieła
Rzeźba jest wykonana z piaskowca. Jedno z trzech zachowanych w Niemczech średniowiecznych, pełnoplastycznych przedstawień postaci na koniu. Przedstawienia z Bambergu oraz Magdeburga reprezentują rzeźbę monumentalną, zaś św. Marcin stanowił element dekoracyjny, prawdopodobnie przegrody chórowej (lektorium), między nawą a prezbiterium. Badacze twierdzą, że zachowana figura jest fragmentem kilkuscenowego przedstawienia Legendy Św. Marcina, z katedry w Moguncji.
Rzeźba ukazuje św. Marcina w jego charakterystycznym typie ikonograficznym - jako uzbrojonego rycerza na koniu w momencie rozcinania mieczem na pół płaszcza, który następnie wręczy nagiemu biedakowi. Typ ten rozwinął się wraz z kultem świętego, rozpowszechnionym szczególnie w obszarze arcybiskupstwa mogunckiego, ale także na terenie całej Europy. Przez uwypuklenie trójwymiarowości sceny figuralnej (figury dotykają tła jedynie w kilku miejscach) i cofnięcie tła w głąb, twórca osiągnął rzadko spotykaną w ówczesnej rzeźbie przestrzeń, którą jeszcze bardziej pogłębia świadome powiększenie wymiarów figur wobec ramy. Forma zdradza znajomość gotyckiej rzeźby francuskiej, a bezpośrednim wpływem mogła być architektoniczna rzeźba w Katedrze w Reims.
Literatura
- Paulus Hinz Der Naumburger Meister, Berlin 1951.
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona Gminy Bassenheim. bassenheim.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)].
Media użyte na tej stronie
Autor: Spurzem - Lothar Spurzem, Licencja: CC BY-SA 2.0 de
Bassenheimer Reiter (St. Martin von Tours), dem Naumburger Meister zugeschrieben