Jeżogłówka najmniejsza
| |||||
Systematyka[1][2] | |||||
Domena | eukarionty | ||||
Królestwo | rośliny | ||||
Podkrólestwo | rośliny zielone | ||||
Nadgromada | rośliny telomowe | ||||
Gromada | rośliny naczyniowe | ||||
Podgromada | rośliny nasienne | ||||
Nadklasa | okrytonasienne | ||||
Klasa | Magnoliopsida | ||||
Nadrząd | liliopodobne (≡ jednoliścienne) | ||||
Rząd | wiechlinowce | ||||
Rodzina | pałkowate | ||||
Rodzaj | jeżogłówka | ||||
Gatunek | jeżogłówka najmniejsza | ||||
Nazwa systematyczna | |||||
Sparganium natans L. Sp. Pl. 971 1753[3] | |||||
| |||||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||||
Jeżogłówka najmniejsza[5] (Sparganium natans L.) – gatunek rośliny z rodziny jeżogłówkowatych (Sparganiaceae) (według systemu Reveala) lub pałkowatych (Typhaceae) według Angiosperm Phylogeny Website.
Rozmieszczenie geograficzne
Gatunek o zasięgu wokółbiegunowym. W Europie jego zwarty zasięg obejmuje Europę Północną i Środkową, wraz z Półwyspem Skandynawskim i Islandią. Rośnie także na rozproszonych stanowiskach w Hiszpanii i południowo-wschodniej Europie, w Azji Zachodniej, na Kamczatce, na rozproszonych stanowiskach w Ameryce Północnej. W Polsce występuje w rozproszeniu na całym niżu, znane są także 4 stanowiska w Sudetach i kilka w Kotlinie Nowotarskiej. Tu występuje w dołach potorfowych na Puściznie Rękowiańskiej oraz w potokach, np. w potoku Uboczańska[6].
Morfologia
- Pokrój
- Roślina wodna, trwała. Formy pływające o łodydze do 1 m długości, lądowe 15–30 cm wysokości[7].
- Łodyga
- Nierozgałęziona, wyprostowana[7].
- Liście
- Z obu stron płaskie, 0,4–0,5 cm szerokości, krótsze od pędów, delikatne, cienkie (łodygowe grubsze), bez wyraźnego nerwu środkowego[7].
- Kwiaty
- Tylko 1 główka o kwiatach pręcikowych, rzadziej dwie na szczycie pędu, poniżej 2–3 słupkowe wyrastające z kątów górnych liści. Kwitnie od lipca do sierpnia[7].
- Owoc
- Pestkowiec, jajowaty, długości 0,4–0,5 cm, z dość długim dziobkiem[7].
Biologia i ekologia
Bylina, hydrofit i helofit. Kwitnie od lipca do sierpnia. Zasiedla zazwyczaj wody płytkie, np., doły potorfowe i rowy na torfowiskach niskich i przejściowych. Nie odgrywa większej roli w zarastaniu zbiorników wodnych[8]. Liczba chromosomów 2n = 30[6].
Zagrożenia i ochrona
Umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)[9].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-11-14] (ang.).
- ↑ a b The Plant List. [dostęp 2017-03-25].
- ↑ Sparganium natans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ a b Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ a b c d e Bolesław Broda, Jakub Mowszowicz: Przewodnik do oznaczania roślin leczniczych, trujących i użytkowych. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1973.
- ↑ Zbigniew Podbielkowski, Henryk Tomaszewicz: Zarys hydrobotaniki. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1979. ISBN 83-01-00566-1.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
- African Plant Database: 161619
- BioLib: 42809
- EoL: 252874
- EUNIS: 194000
- Flora of China: 222000370
- Flora of North America: 222000370
- FloraWeb: 24126
- GBIF: 2702384
- INaturalist: 79162
- IPNI: 836776-1
- ITIS: 507177
- NCPI: 669840
- The Plant List: kew-266110
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:836776-1
- Tropicos: 29800028
- USDA PLANTS: SPNA
Media użyte na tej stronie
Autor: Kristian Peters -- Fabelfroh 16:12, 22 October 2007 (UTC), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Zwerg-Igelkolben Sparganium natans
Autor: Jason Hollinger, Licencja: CC BY 2.0
Sparganium natans L. 20090630.4 Edgewood Blue, Wells Gray Park, BC
Unsure of ID; it was suggested by Curtis Bjork and Trevor Goward based on verbal description.Autor: Zdenda:-P, Licencja: CC BY-SA 3.0
zevar nejmenší (Sparganium natans)