Jean-Louis Comolli

Jean-Louis Comolli
Data i miejsce urodzenia

30 lipca 1941
Philippeville, Francuska Afryka Zachodnia (obecnie Algieria)

Data śmierci

19 maja 2022

Zawód, zajęcie

krytyk filmowy, reżyser, scenarzysta

Jean-Louis Comolli (ur. 30 lipca 1941 w Philippeville, zm. 19 maja 2022[1]) – francuski krytyk filmowy, reżyser i scenarzysta, współtwórca nurtu krytyki ideologicznej w refleksji nad filmem. W latach 1965-1973 redaktor pisma „Cahiers du Cinéma”, w latach 1966-1971 redaktor naczelny tegoż pisma.

Do Francji wyemigrował w 1961 roku pod wpływem burzliwych wydarzeń związanych z wojną algierską. W 1962 roku pod wpływem pasji do kina rozpoczął współpracę z „Cahiers du Cinéma”. Przez pismo został zatrudniony dzięki obszernemu wywiadowi z Rolandem Barthes'em. Decydujący wpływ na kształt periodyku zyskał, gdy redakcja wszczęła strajk w wyniku zwolnienia długoletniego szefa Cinémathéque Française, Henriego Langlois. Od 1969 roku, kiedy ukazał się numer pisma poświęcony krytyce ideologicznej w kinie, Comolli publikował wraz z Jeanem Narbonim krytyczne teksty poświęcone medium filmowym. Za bazę dla artykułów służyła filozofia marksistowska, której Comolli był admiratorem[2].

Comolli zakwestionował koncepcję teoretyczną André Bazina, wedle której kino miałoby odzwierciedlać istniejącą rzeczywistość. W artykule pod tytułem Technique et ideologie snuł rozważania na temat związku kina z dyskursem naukowym oraz dominującą ideologią[3]. Celem dociekań Comollego była próba odpowiedzi na pytanie, czy możliwe jest zakwestionowanie dominującego, wpisanego w aparat filmowy spojrzenia na sprawy społeczne. W opinii teoretyka widoczna dla widza część techniczna filmu (na przykład ekran, ujęcie) przesłania niewidoczną część procesu produkcyjnego (nagrywanie ścieżki dźwiękowej, barwienie, cięcia dokonane na materiale źródłowym)[4]. W ujęciu Comollego kino należy analizować przez pryzmat procesów ekonomicznych oraz ideologicznych, które czynią je narzędziem aparatu represji[5].

Comolli, wzorując się na Dziga Vertov Groupe, próbował stworzyć „kontrkino” stojące w opozycji do głównego nurtu. Krótkotrwała aktywność kolektywu twórczego pod nazwą Rewolucyjnego Frontu Kulturalnego, zakończona upadkiem w 1973 roku, zniechęciła teoretyka do działalności dziennikarskiej. W 1973 roku odszedł z „Cahiers”[2]. Poświęcił się eksperymentom twórczym, realizując filmy takie jak La Cecilla (1975), Czerwony cień (L'Ombre rouge, 1981) oraz Cinéma, de notre temps (1988)[6].

Przypisy

  1. ↑ Mort de Jean-Louis Comolli, critique et documentariste (fr.)
  2. ↑ a b “Yes, we were utopians; in a way, I still am…”: An Interview with Jean-Louis Comolli (Part 1) (ang.). [dostęp 2018-02-07].
  3. ↑ B. Nichols: Movies and Methods. University of California Press, 1976, s. 40-41, seria: Movies & Methods. ISBN 978-0-520-05409-7. (ang.)
  4. ↑ B. Nichols: Movies and Methods. University of California Press, 1976, s. 45, seria: Movies & Methods. ISBN 978-0-520-05409-7. (ang.)
  5. ↑ B. Nichols: Movies and Methods. University of California Press, 1976, s. 54, seria: Movies & Methods. ISBN 978-0-520-05409-7. (ang.)
  6. ↑ “Yes, we were utopians; in a way, I still am…”: interview with Jean-Louis Comolli (Part 2) (ang.). 2012-09-19. [dostęp 2018-02-07].