Jean-Paul Belmondo

Jean-Paul Belmondo
Ilustracja
Jean-Paul Belmondo (1960)
Imię i nazwisko

Jean-Paul Charles Belmondo

Data i miejsce urodzenia

9 kwietnia 1933
Neuilly-sur-Seine

Data i miejsce śmierci

6 września 2021
Paryż

Zawód

aktor, producent filmowy

Współmałżonek

Elodie Constantin
(1953–1965; rozwód)
Natty Tardivel
(2002–2008; rozwód)

Lata aktywności

1953–2015

Odznaczenia
Wielki Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
podpis

Jean-Paul Charles Belmondo, zwany Bébel (ur. 9 kwietnia 1933 w Neuilly-sur-Seine, zm. 6 września 2021 w Paryżu[1]) – francuski aktor i producent filmowy. Jedna z twarzy francuskiej Nowej Fali. Najbardziej znany z ról w filmach Do utraty tchu (1960), Szpicel (1962), Szalony Piotruś (1965) i Podróż rozpieszczonego dziecka (1988)[2].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Neuilly-sur-Seine[3][4], w regionie Île-de-France, w departamencie Hauts-de-Seine jako syn paryskiego rzeźbiarza Pied-Noir Paula Belmondo (1898-1982), urodzonego w Algierii, którego rodzice pochodzili z Sycylii i Piemontu[5] i tancerki Sarah Rainaud-Richard (1901-1997). Ma starszego brata – Alaina (ur. 1931). Jako dziecko chciał być klownem[6]. W młodości nie był dobrym uczniem w szkole, ale rozwinął wielką pasję do boksu i piłki nożnej.

10 maja 1949 w Paryżu brał udział w zawodach boksu amatorskiego, gdzie w jednej rundzie znokautował René Desmaraisa. W latach 1949-1950 odniósł trzy w sezonie pucharowe zwycięstwa[7]. W swojej bokserskiej karierze stoczył na zawodowym ringu dwie walki[8].

Kariera

W wieku 17 lat zaczął grać na scenie. W 1954 roku studiował w szkole sztuk dramatycznych Conservatoire national supérieur d'art dramatique (CNSAD) w Paryżu[9]. Od roku 1955 rozpoczął karierę filmową, grając drobne role, w tym w filmie krótkometrażowym Molière (1956) i komedii Pieszo, konno i wozem (À pied, à cheval et en voiture, 1957). Na planie komedii Bądź piękna i milcz (Sois belle et tais-toi, 1958) w roli Pierrota poznał Alaina Delona, z którym zagrał jeszcze w następnych czterech innych obrazach – Sławne miłości (Amours célèbres, 1961), Czy Paryż płonie? (Paris brûle-t-il?, 1966), Borsalino (1970) i Dziewczyna dla dwóch (Une chance sur deux, 1998)[10].

Jednak dopiero rola Michela Poiccarda / Laszlo Kovacsa w Jeana-Luca Godarda Do utraty tchu (À bout de souffle, 1960) przyniosła mu sławę i stała się jedną z kluczowych postaci francuskiej Nowej Fali[11]. Za tytułową rolę w dramacie wojennym Jean-Pierre’a Melville’a Ksiądz Leon Morin (Léon Morin, prêtre, 1961) był nominowany do Nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej jako najlepszy aktor zagraniczny[12]. W komedii Skórka z banana (Peau de banane, 1963) u boku Jeana-Pierre'a Marielle wystąpił jako Michel Pollard Thibault, były mąż Jeanne Moreau. Jako Ferdinand „Piotruś” Griffon w melodramacie Jean-Luca Godarda Szalony Piotruś (Pierrot le Fou, 1965) zdobył nominację do Nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej jako najlepszy aktor zagraniczny[12]. Za rolę ekscentrycznego policjanta Antoniego Ceruttiego (komisarza dywizji Stanislasa Borowitza), który zaczyna działać na granicy prawa, by dopaść przestępców odpowiedzialnych za zabójstwo w komedii kryminalnej Georges’a Lautnera Glina czy łajdak (Flic ou voyou, 1979) był nominowany do Nagrody Jupitera[12].

W wieku trzydziestu lat wydał autobiografię 30 lat, 25 filmów, choć grał w nich zaledwie od sześciu lat. Filmy przyniosły mu sławę i pieniądze, lecz jego pasją pozostał teatr.

Odznaczony Orderem Narodowym Zasługi (klasa IV – 1986, klasa III – 1994[13], klasa II – 2017[14]), odznaczony Legią Honorową (klasa V – 1980, klasa IV – 1991, klasa III – 2007[15], klasa II – 2019[16]).

Za kreację Sama Liona w komediodramacie Claude’a Leloucha Podróż rozpieszczonego dziecka (Itinéraire d'un enfant gâté, 1988) zdobył nagrodę Cezara 1989 dla najlepszego aktora[12]. W 2011 odebrał honorową Złotą Palmę na 64. Festiwalu Filmowym w Cannes[12], a w 2016 został uhonorowany Złotym Lwem za całokształt twórczości na 73. Festiwalu Filmowym w Wenecji[12].

Był na okładkach magazynów takich jak „Life” (w listopadzie 1966), „Film” (w marcu 1974, w sierpniu 1985), „L’Officiel Hommes” (w lutym 1979), „Ekran” (w październiku 1983), „Paris Match” (w kwietniu 1993), „Gala” (w maju 2011), „GQ” (w kwietniu 2014, w kwietniu 2018) i „Esquire” (w lutym 2015, w listopadzie 2017)[17].

Życie prywatne

4 grudnia 1953 poślubił Elodie Constantin, z którą miał trójkę dzieci: córki – Patricie (ur. 1953, zm. 1993)[18] i Florence (ur. 1960) oraz syna Paula Alexandre (ur. 23 kwietnia 1963)[19], który został kierowcą wyścigowym. Jednak 29 września 1966 doszło do rozwodu. Związany był z Ursulą Andress (1965-1972) i Laurą Antonelli (1972-1980)[20]. 29 grudnia 2002 ożenił się z Natty Tardivel, z którą miał córkę Stellę (ur. 13 sierpnia 2003). 5 września 2008 rozwiódł się[21]. W latach 2008–2012 związany był z Barbarą Gandolfi[22].

22 sierpnia 2001 wyszedł z paryskiego szpitala, w którym spędził dwa tygodnie z powodu udaru mózgu.

Śmierć

Zmarł 6 września 2021 w swoim domu w Paryżu w wieku 88 lat, po okresie złego stanu zdrowia[23]; został pochowany 10 września na cmentarzu Père-Lachaise w Paryżu.

Filmografia

(c) Georges Biard, CC BY-SA 3.0
Jean-Paul Belmondo (2013)
  • 2009: Un homme et son chien jako Charles
  • 2000: Moja krew (L'Aîné des Ferchaux) jako Paul Ferchaux
  • 2000: Amazonka (Amazone) jako Edouard
  • 2000: Aktorzy (Les Acteurs) jako on sam
  • 1999: Być może (Peut-être) jako Ako
  • 1998: Dziewczyna dla dwóch (Une chance sur deux) jako Léo Brassac
  • 1996: Désiré jako Désiré
  • 1995: Sto i jedna noc (Les Cent et une nuits) jako Profesor Bébel
  • 1995: Nędznicy (Les Misérables) jako Henri Fortin/Jean Valjean/Roger Fortin
  • 1992: Obrońca (L'Inconnu dans la maison) jako Loursat
  • 1988: Podróż rozpieszczonego dziecka (Itinéraire d'un enfant gâté) jako Sam Lion
  • 1987: W imię przyjaźni (Le Solitaire) jako Stan Jalard
  • 1985: Skok (Hold-Up) jako Grimm
  • 1984: Złoto dla pazernych (Les Morfalous) jako Pierre Augagneur
  • 1984: Wesołych Świąt (Joyeuses Pâques) jako Stephane Margelle
  • 1983: Raptus (Le Marginal) jako komisarz Phil Jordan
  • 1982: As nad asy (L'As des as) jako Jo Cavalier
  • 1981: Zawodowiec (Le Professionnel) jako Josselin Beaumont (Joss)
  • 1979: Glina czy łajdak (Flic ou voyou) jako Antonio Cerutti/Stanislas Borovitz
  • 1979: Błazen (Le Guignolo) jako Alexandre Dupré
  • 1977: Dubler (L'Animal) jako Mike Gaucher i Bruno Ferrari
  • 1976: L'Alpagueur jako Roger Pilard
  • 1976: Ciało mojego wroga (Le Corps de mon ennemi) jako François Leclercq
  • 1975: Niepoprawny (L'Incorrigible) jako Victor Vauthier
  • 1975: Strach nad miastem (Peur sur la ville) jako Komisarz Jean Letellier
  • 1974: Stavisky... jako Serge Alexandre Stavisky
  • 1973: L'Héritier jako Barthelemy Cordell
  • 1973: Le Magnifique jako Bob Saint-Clair/François Merlin
  • 1972: La Scoumoune jako Roberto Borgo
  • 1972: Doktor Popaul (Docteur Popaul) jako Dr. Paul Simay
  • 1971: Cenny łup (Le Casse) jako Azad
  • 1971: Małżonkowie roku drugiego (Les Mariés de l'an II) jako Nicolas Philibert
  • 1970: Borsalino jako Francois Capella
  • 1969: Mężczyzna, który mi się podoba (Un homme qui me plaît) jako Henri
  • 1969: Syrena z Missisipi (La Sirène du Mississippi) jako Louis Mahé
  • 1969: Mózg (Le Cerveau) jako Arthur Lespinasse
  • 1968: Człowiek w pięknym krawacie (Ho!) jako François Holin (Ho)
  • 1967: Casino Royale jako francuski legionista
  • 1967: Życie złodzieja (Le Voleur) jako Georges Randal
  • 1966: Kochany łobuz (Tendre voyou) jako Tony Marechal
  • 1966: Czy Paryż płonie? (Paris brûle-t-il?) jako Pierreflot/Y. Morandat
  • 1965: Par un beau matin d'été jako Francis
  • 1965: Człowiek z Hongkongu (Les Tribulations d'un chinois en Chine) jako Arthur Lempereur
  • 1965: Szalony Piotruś (Pierrot le fou) jako Ferdinand Griffon zwany Piotrusiem
  • 1964: 100 tysięcy dolarów w słońcu (Cent mille dollars au soleil) jako Rocco
  • 1964: Weekend w Zuydcoote (Week-end a Zuydcoote) jako Julien Maillat
  • 1964: Échappement libre jako David Ladislas
  • 1964: Człowiek z Rio (L'Homme de Rio) jako Adrien Dufourquet
  • 1964: Polowanie na mężczyznę (La Chasse à l'homme) jako Fernand
  • 1963: Le Doulos jako Silien
  • 1963: Dragées au poivre jako Raymond
  • 1963: Młodszy Ferchau (L'Aîné des Ferchaux) jako Michel Maudet
  • 1963: Peau de banane jako Michel
  • 1963: Wzburzone morze (Mare matto) jako Il Livornese
  • 1962: Małpa w zimie (Un singe en hiver) jako Gabriel Fouquet
  • 1962: Il Giorno più corto
  • 1962: Cartouche-zbójca (Cartouche) jako Louis-Dominique Bourguignon alias Cartouche
  • 1961: Un nommé La Rocca jako Roberto La Rocca
  • 1961: Ksiądz Leon Morin (Léon Morin, prêtre) jako Leon Morin
  • 1961: Kobieta jest kobietą (Une Femme est une femme) jako Alfred Lubitsch
  • 1961: Syn marnotrawny (La Viaccia) jako Amerigo
  • 1961: Sławne miłości (Amours célèbres) jako Lauzun
  • 1960: La Française et l'amour jako Gilles
  • 1960: Les Distractions jako Paul
  • 1960: Charlotte et son jules jako Jean
  • 1960: Ryzykanci (Classe tous risques) jako Eric Stark
  • 1960: List nowicjuszki (Lettere di una novizia) jako Giuliano Verdi
  • 1960: Matka i córka (La Ciociara) jako Michele
  • 1960: Do utraty tchu (À bout de souffle) jako Michel Poiccard alias Laszlo Kovacs
  • 1960: Moderato Cantabile jako Chauvin
  • 1959: Ein Engel auf Erden jako Michel Barrot
  • 1959: Les Trois mousquetaires jako D'Artagnan
  • 1959: Na dwa spusty (À double tour) jako Laszlo Kovacs
  • 1958: Bądź piękna i milcz (Sois belle et tais-toi) jako Pierrot
  • 1958: Un drôle de dimanche jako Patrick
  • 1958: Les Copains du dimanche jako Trebois
  • 1958: Oszuści (Les Tricheurs) jako Lou
  • 1957: À pied, à cheval et en voiture jako Venin
  • 1956: Molière jako Le Merluche

Nagrody

  • Cezar Najlepszy aktor: 1989 Podróż rozpieszczonego dziecka

Przypisy

  1. ↑ La mort de Jean-Paul Belmondo, star populaire du cinéma français (fr.). lemonde.fr. [dostęp 2021-09-06].
  2. ↑ Jean-Paul Belmondo (port.). AdoroCinema. [dostęp 2017-08-02].
  3. ↑ Jean-Paul Belmondo – Sztárlexikon (węg.). Starity.hu. [dostęp 2017-08-02].
  4. ↑ Personalidade: Jean-Paul Belmondo (França) (port.). InterFilmes.com. [dostęp 2017-08-02].
  5. ↑ Paul Belmondo (1898-1982) (ang.). Find a Grave. [dostęp 2017-08-02].
  6. ↑ Jean-Paul Belmondo: Les 400 coups de Bébel (fr.). France Dimanche. [dostęp 2017-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-03)].
  7. ↑ Matt Breslin – Amateur Boxing Record (ang.). Boxing-Scoop.com. [dostęp 2017-08-02].
  8. ↑ Artista Jean-Paul Belmondo (9 de Abril de 1933) (port.). Filmow. [dostęp 2017-08-02].
  9. ↑ Jean-Paul Belmondo (fr.). AlloCiné. [dostęp 2017-08-02].
  10. ↑ Jean-Paul Belmondo (wł.). MYmovies.it. [dostęp 2017-08-02].
  11. ↑ Jean-Paul Belmondo (ang.). Listal. [dostęp 2017-08-02].
  12. ↑ a b c d e f Jean-Paul Belmondo Awards (ang.). FamousFix.com. [dostęp 2021-05-27].
  13. ↑ Décret du 14 mai 1994 portant promotion et nomination (fr.). JORF 1994. [dostęp 2017-08-02].
  14. ↑ Décret du 2 mai 2017 portant élévation aux dignités de grand'croix et de grand officier, JORF 2017 [dostęp 2021-09-07] (fr.).
  15. ↑ Décret du 6 avril 2007 portant promotion (fr.). JORF 2007. [dostęp 2017-08-02].
  16. ↑ Décret du 13 juillet 2019 portant élévation aux dignités de grand'croix et de grand officier, JORF 2019 [dostęp 2021-09-07] (fr.).
  17. ↑ Jean-Paul Belmondo Magazines (ang.). FamousFix.com. [dostęp 2021-05-27].
  18. ↑ Patricia Belmondo w bazie IMDb (ang.)
  19. ↑ Paul Belmondo w bazie IMDb (ang.)
  20. ↑ Mort de Laura Antonelli, star italienne des années 1970 et ex-femme de Jean-Paul Belmondo (fr.). AlloCiné. [dostęp 2021-09-06].
  21. ↑ Natty Belmondo w bazie IMDb (ang.)
  22. ↑ Jean-Paul Belmondo Relationships (ang.). FamousFix.com. [dostęp 2021-05-27].
  23. ↑ Rick Lyman: Jean-Paul Belmondo, Magnetic Star of the French New Wave, Dies at 88 (ang.). „The New York Times”, 6 września 2021. [dostęp 2021-09-06].

Linki zewnętrzne

Cezar dla najlepszego aktora
Honorowy Złoty Lew
1969–1989
1990–2009
2010–

Media użyte na tej stronie

Jean-Paul Belmondo 2013 3.jpg
(c) Georges Biard, CC BY-SA 3.0
Jean-Paul Belmondo à l'enregistrement de l'émission "Vivement dimanche" réalisée à l'occasion de son 80ème anniversaire
Belmondo 1960.jpg
L'acteur français Jean-Paul Belmondo en 1960.
Belmondo signature 2012.png
Autor: Jean-Paul Belmondo, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dédicace de l'acteur français Jean-Paul Belmondo en août 2012.