Jean Brito

Jean Brito
Ilustracja
Pomnik Jeana Brito w rodzinnej miejscowości
Miejsce urodzeniaPipriac
Data śmierciprawdopodobnie 1484
Zawód, zajęciekaligraf, księgarz, drukarz

Jean Brito, znany też jako Jan Brulelou[1] (ur. w Pipriac, zm. prawdopodobnie 1484 w Brugii)[2] – francuski księgarz i drukarz, działający we Flandrii, który przypisywał sobie wynalezienie techniki druku. Uchodził za jednego z konkurentów do sławy Johannesa Gutenberga[3], czego jednak nie potwierdziły badania historyczne, w wyniku których odrzucono koncepcje, by wydrukował we Flandrii pierwsze książki jeszcze w latach 50. XV wieku[1].

Niewiele wiadomo o jego życiu. W XIX wieku część historyków przypisywała mu pochodzenie z rodziny angielskiej, osiadłej od XIV wieku w Brugii[4]. Pogląd ten został odrzucony, gdy udowodniono, że wywodził się z bretońskiej wsi Pipriac, położonej między Rennes a Nantes[1]. W 1444 roku mieszkał w Tournai, jedenaście lat później zaś przyjął prawo miejskie Brugii. Był kaligrafem, jako mieszczanin brugijski zajął się księgarstwem, następnie zaczął wytwarzać książki blokowe, by ostatecznie przejść do drukarstwa[2]. Ostatnie wzmianki na jego temat pojawiają się w 1483 roku[4].

Z jego warsztatu znanych jest sześć książek, niedatowanych, o niewielkich rozmiarach. Choć Brito w dwóch kolofonach przedstawił się jako wynalazca druku, łacińskimi słowami inveniens artem, to na podstawie znaków wodnych papieru przyjmuje się, że jego książki powstały między rokiem 1477 a 1481[2], z całą pewnością nie w latach 50. XV wieku[1]. Ponadto badania wskazały, że nawet czcionki, których używał w swoim warsztacie nie były jego produkcji, lecz najprawdopodobniej zostały zakupione w Lowanium[2].

Od 1994 roku w Pipriac działa Muzeum Jeana Brito, prezentujące prasy drukarskie i inne elementy wyposażenia dawnych drukarni[5]. Ponadto Brito jest patronem szkoły średniej w Bain-de-Bretagne[6].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d Malcolm Walsby: The Printed Book in Brittany, 1484-1600. Leiden, Boston: Brill, 2011, s. 154–155, seria: Library of the Written Word (tom 14). ISBN 978-90-04-20451-5. [dostęp 2020-08-10].
  2. ↑ a b c d Jan Pirożyński: Johannes Gutenberg i początki ery druku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 122. ISBN 83-01-13785-1.
  3. ↑ Helena Szwejkowska: Książka drukowana XV–XVIII wieku. Zarys historyczny. Wyd. 3. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980, s. 26.
  4. ↑ a b F. Van de Putte: Briton, Jean. W: Biographie nationale de Belgique. T. 3. Bruxelles: Académie Royale de Belgique, 1872, s. 71–72. [dostęp 2020-08-10].
  5. ↑ Musée Jean Brito et Atelier de Gravure (fr.). Pipriac. [dostęp 2020-08-10].
  6. ↑ Présentation du lycée (fr.). Lycée Jean Brito. [dostęp 2020-08-10].

Media użyte na tej stronie

Statue de Jean Brito à Pipriac.jpg
Autor: Trevorparsons, Licencja: CC BY-SA 4.0
Statue de Jean Brito à Pipriac