Jean Lecanuet

Jean Lecanuet
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 marca 1920
Rouen

Data i miejsce śmierci

22 lutego 1993
Neuilly-sur-Seine

Zawód, zajęcie

polityk, samorządowiec

podpis
Odznaczenia
Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata

Jean Lecanuet (ur. 4 marca 1920 w Rouen, zm. 22 lutego 1993 w Neuilly-sur-Seine[1][2]) – francuski polityk i samorządowiec, parlamentarzysta krajowy i europejski, w latach 1974–1977 minister, kandydat w wyborach prezydenckich, lider ugrupowań centrowych, w tym od 1978 do 1988 pierwszy przewodniczący Unii na rzecz Demokracji Francuskiej, w latach 1968–1993 mer Rouen.

Życiorys

Uczył się m.in. w Lycée Henri-IV w Paryżu, gdzie przygotowywał się do podjęcia studiów w École normale supérieure. Plany te uniemożliwił wybuch II wojny światowej – Jean Lecanuet został zmobilizowany, w 1940 uczestniczył w kampanii francuskiej. Kształcił się następnie w zakresie filozofii, a po konkursie zawodowym (agrégation) pracował jako nauczyciel w Douai oraz Lille[1]. Dołączył do francuskiego ruchu oporu, brał udział w działaniach wywiadowczych i sabotażowych[1]. Uczestniczył również w organizacji pomocy dla grupy Żydów, otrzymując w 1975 za to odznaczenie „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata[3]. W czerwcu 1944 został uwięziony po akcji sabotażu linii kolejowej Lille-Bruksela celem opóźnienia niemieckich dostaw[1][4]. Zdołał uciec przy pomocy Polaka przymusowo wcielonego do Wehrmachtu[4], do czasu wyzwolenia pozostawał w ukryciu[1].

Był związany z kręgami katolickimi. W 1944 dołączył do Ludowego Ruchu Republikańskiego. W następnym roku został generalnym inspektorem informacji, a od 1946 do 1951 pełnił kierownicze funkcje w gabinetach wywodzących się z jego partii ministrów. W latach 1951–1955 sprawował mandat posła do Zgromadzenia Narodowego. Od października 1955 do stycznia 1956 był sekretarzem stanu przy premierze Edgarze Faure. W 1956 nie uzyskał poselskiej reelekcji, pracował następnie w Radzie Stanu, był też współpracownikiem Pierre’a Pflimlina[1].

Od lat 50. działał także w samorządzie na różnych szczeblach. W 1953 zasiadł w radzie miejskiej rodzinnej miejscowości, od 1965 był wiceburmistrzem Rouen[1]. W 1958 został radnym Sekwany Nadmorskiej. W 1968 objął funkcję mera Rouen, a w 1974 wybrano go również na przewodniczącego rady departamentu. Oba urzędy sprawował do czasu swojej śmierci w 1993. W 1974 pełnił funkcję przewodniczącego rady regionalnej w Górnej Normandii[2].

W 1959 powrócił do francuskiego parlamentu, kiedy to został wybrany w skład Senatu. W izbie wyższej zasiadał do 1973[1]. Zyskał pewną rozpoznawalność jako wyrazisty przeciwnik gaullizmu[1]. W 1963 został przewodniczącym Ludowego Ruchu Republikańskiego, którym kierował do 1965[5]. W 1964 próbował utworzyć koalicję z socjalistami, którą uniemożliwiły m.in. różnice w podejściu do komunistów[1]. W 1965 był kandydatem centrystów w wyborach prezydenckich. W głosowaniu zajął trzecie miejsce z poparciem na poziomie 15,6%[6]. Jego dobry wynik przyczynił się do tego, że Charles de Gaulle nie uzyskał reelekcji w pierwszej turze[7].

W 1966 założył i stanął na czele partii pod nazwą Centre démocrate. Kierował nią do 1976, gdy formacja ta współtworzyła Centrum Demokratów Społecznych. Pełnił funkcję przewodniczącego nowego stronnictwa do 1982[1][5]. Od 1973 do 1974 zasiadał w Zgromadzeniu Narodowym. W kampanii prezydenckiej w 1974 wspierał zwycięskiego Valéry’ego Giscarda d’Estaing[1]. W maju tegoż roku, gdy premierem został Jacques Chirac, Jean Lecanuet objął urząd ministra sprawiedliwości[8]. W sierpniu 1976, gdy na czele rządu stanął Raymond Barre, otrzymał nominację na ministra stanu odpowiedzialnego za planowanie i rozwój regionalny. Zakończył urzędowanie w marcu 1977[8].

W 1977 ponownie wszedł w skład Senatu, którego członkiem był do czasu swoje śmierci (z kilkumiesięczną przerwą w 1986, gdy po raz kolejny wykonywał mandat poselski)[1][2]. W 1978 należał do współtwórców federacyjnej Unii na rzecz Demokracji Francuskiej, której przewodniczył do 1988[1][5]. Kierowani przez niego centryści nawiązali bliską współpracę z gaullistami ze Zgromadzenia na rzecz Republiki. Porozumienie to wygrało wybory w 1986; Jean Lecanuet stał się kandydatem na ministra spraw zagranicznych, jednak jego nominacji sprzeciwił się prezydent François Mitterrand[1].

W latach 1979–1988 sprawował mandat deputowanego do Parlamentu Europejskiego I oraz II kadencji[9]. Był zwolennikiem integracji europejskiej, przed referendum z 1992 działał na rzecz ratyfikacji traktatu z Maastricht[7]. Zmarł w następnym roku na chorobę nowotworową[7].

Odznaczenia

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o Jean Lecanuet, assemblee-nationale.fr [dostęp 2020-10-08] (fr.).
  2. a b c d Jean Lecanuet, senat.fr [dostęp 2020-10-08] (fr.).
  3. Lecanuet Jean, yadvashem.org [dostęp 2020-10-08] (ang.).
  4. a b Lecanuet Jean, yadvashem-france.org [dostęp 2020-10-08] (ang.).
  5. a b c Leaders of France, zarate.eu [dostęp 2020-10-08] (ang.).
  6. Élection présidentielle 1965, france-politique.fr [dostęp 2020-10-08] (fr.).
  7. a b c Jean Lecanuet Dies; French Senator, 72, Backed One Europe, nytimes.com, 23 lutego 1993 [dostęp 2020-10-08] (ang.).
  8. a b Tous les gouvernements depuis 1958, assemblee-nationale.fr [dostęp 2020-10-08] (fr.).
  9. Jean Lecanuet, europarl.europa.eu [dostęp 2020-10-08].

Media użyte na tej stronie

Jean Lecanuet.jpg
Autor: Sénat français, Licencja: CC BY-SA 3.0
Jean Lecanuet, French politician, member of the Union for French Democracy, mayor of Rouen from 1968 to 1993.
Signature de Jean Lecanuet - Archives nationales (France).png
Autor: Jean Lecanuet, Licencja: CC0
Signature de Jean Lecanuet - Archives nationales, AL//5008, décision n° 20276 du 2 février 1957
President Chirac (cropped).jpg
Autor: Author : -- Eric Pouhier
Photography by Eric Pouhier.
Cropping by PFHLai, Licencja: CC BY-SA 2.5
French president Jacques Chirac
Righteous Among the Nations medal simplified.svg
Autor: Ле Лой, Licencja: CC0
A simplified vector version of the medal awarded to Righteous Among the Nations
Raymond Barre 1977.jpg
French Prime Minister Raymond Barre during a visit to Washington, September 15, 1977.