Jean Marais
Jean Marais (1948) | |
Imię i nazwisko | Jean Alfred Villain-Marais |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | 11 grudnia 1913 |
Data i miejsce śmierci | 8 listopada 1998 |
Zawód | aktor, reżyser, pisarz, malarz, rzeźbiarz, garncarz, kaskader |
Współmałżonek | Mila Parély |
Odznaczenia | |
Jean Marais, właściwie Jean-Alfred Villain-Marais[1] (ur. 11 grudnia 1913[2] w Cherbourgu[3], zm. 8 listopada 1998[4] w Cannes[5]) – francuski aktor teatralny i filmowy, reżyser, pisarz, malarz, rzeźbiarz[6], garncarz i kaskader[7]. Obok Michèle Morgan i Jeana Gabin uznawany był za jednego z najsławniejszych i najwybitniejszych aktorów francuskich lat 40. i 50[8].
Życiorys
Wczesne lata
Urodził się w Cherbourgu. Jego ojciec był weterynarzem, brał udział w I wojnie światowej. Młody Jean Marais w wieku czterech lat, po rozwodzie rodziców został zabrany do Paryża i wraz ze starszym bratem Henrim był wychowywany przez matkę i babkę w Le Vésinet. Uczęszczał do Lycée Condorcet, prestiżowej państwowej szkoły, gdzie uczyli się także Louis de Funès i Jean Cocteau, a wydział miał takie postacie, jak Jean-Paul Sartre. W wieku 13 lat Marais opuścił liceum. Próbował dostać się do kilku innych szkół, w końcu został umieszczony do katolickiej szkoły z internatem. W wieku 16 lat porzucił szkołę i starał się zrealizować swoje marzenia o aktorstwie w ruchu amatorskim. Po nieudanej próbie zdania egzaminów do szkoły aktorskiej w Konserwatorium Paryskim (fr. Conservatoire de Paris), podjął pracę asystenta fotografa, a także jako caddy (noszący kije golfowe) w klubie.
Kariera
W latach 1933-34 statystował w kilku filmach Marcela l'Herbiera, m.in. Jastrząb (L'Épervier, 1933). Aby opłacić kursy aktorskie u Charlesa Dullina imał się różnych zawodów. W 1936 poznał Jeana Cocteau – jednego z prominentów paryskiego życia kulturalnego i zaczął występować w jego sztukach, w tym w tragedii Król Edyp Sofoklesa (1937). Wówczas, za jego namową przybrał pseudonim Jean Marais. W czasie II wojny światowej przebywał w Paryżu i grał w filmach. Podczas operacji Neptun wstąpił do wojska. Walczył w Alzacji; został odznaczony Krzyżem Wojennym.
Po wojnie wrócił do Paryża i nadal współpracował z Jeanem Cocteau, pozostali bliskimi przyjaciółmi aż do śmierci. Cocteau miał znaczący wpływ na jego życie i karierę. Marais pojawił się prawie w każdym filmie Cocteau. Razem nakręcili takie klasyki, jak Piękna i Bestia (La Belle et la Bête, 1946), Straszne dzieci (Les Parents terribles, 1948), Orfeusz (Le Orphée, 1949) czy Testament Orfeusza (Le Testament d'Orphée, 1959)[9].
W 1958 był członkiem jury Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Berlinie[10], a w 1985 przewodniczył temu gremium[11]. W 1980, w paryskim Théatre du Châtelet, przewodniczył ceremonii rozdania Cezarów.
26 kwietnia 2006 plac w 18. dzielnicy Paryża, na szczycie wzgórza Montmartre, został nazwany jego imieniem – Place Jean-Marais[12].
Życie prywatne
W latach 1942–1944 był żonaty z Olgą Colette Peszynsky, znaną jako Mila Parély. Adoptowali syna Serge'a. W latach 1937–1963 był związany z Jeanem Cocteau[13]. Ich związek trwał 25 lat, aż do śmierci Cocteau[14][15]. Marais był muzą Cocteau, pomagając mu wyjść z uzależnienia od opium[16]. Zmarł 8 listopada 1998 w Cannes na atak serca, w wieku 84 lat, a pochowany został w Vallauris[17].
Filmografia
Rok | Tytuł | Rola | Reżyser |
---|---|---|---|
1933 | Dans les rues | Victor Trivas | |
L'Épervier | Marcel L'Herbier | ||
Étienne | Jean Tarride | ||
1934 | Le Scandale | chłopak przy windzie | Marcel L'Herbier |
L'Aventurier | młody pracownik | ||
Le Bonheur | |||
1936 | Les Hommes nouveaux | urzędnik | |
Nuits de feu | |||
1937 | Abus de confiance | Marais | Henri Decoin |
Bizarre, Bizarre | Marcel Carné | ||
1941 | Le Pavillon brûle | Daniel | Jacques de Baroncelli |
1942 | Le Lit à colonnes | Rémi Bonvent | Roland Tual |
Carmen | Christian-Jaque | ||
1943 | L'Éternel retour | Patrice | Jean Delannoy |
Voyage sans espoir | Alain Ginestier | Christian-Jaque | |
1945 | Carmen | Don José | |
1946 | Piękna i Bestia (La Belle et la Bête) | bestia / książę / Avenant | Jean Cocteau |
1947 | The Royalists | Marquis de Montauran | Henri Calef |
Ruy Blas | Ruy Blas | Pierre Billon | |
Dwugłowy orzeł (L'Aigle à deux têtes) | Stanislas | Jean Cocteau | |
1948 | Oczami wspomnień (Aux yeux du souvenir) | Jacques Forester | Jean Delannoy |
Tajemnica Mayerlingu (Le Secret de Mayerling) | Archduke Rodolphe | ||
Straszne dzieci (Les Parents terribles) | Michel | Jean Cocteau | |
1949 | Orfeusz (Orphée) | Orfeusz | |
1950 | Le Château de verre | Rémy Marsay | René Clément |
Les Miracles n'ont lieu qu'une fois | Jérôme | Yves Allégret | |
1951 | Nez de cuir | Roger de Tainchebraye | |
1952 | L’Amour, Madame | cameo | Gilles Grangier |
La Maison du silence | były maquis | Georg Wilhelm Pabst | |
1953 | L'Appel du destin | Lorenzo Lombardi | Georges Lacombe |
Les Amants de minuit | Marcel Dulac | Roger Richebé | |
Sypialnia wielkich (Dortoir des grandes) | Désiré Marco | Henri Decoin | |
Julietta | André Landrecourt | Marc Allégret | |
1954 | Hrabia Monte Christo (Le Comte de Monte Cristo) | Edmond Dantès / hrabia Monte Christo | Robert Vernay |
Le Guérisseur | dr Jean Scheffer | Yves Ciampi | |
Gdyby Wersal mógł mi odpowiedzieć (Si Versailles m'était conté) | król Ludwik XV | Sacha Guitry | |
1955 | Futures vedettes | Éric Walter | Marc Allégret |
Napoleon (Napoléon) | Charles Tristan, hrabia Montholon | Sacha Guitry | |
1956 | Goubbiah, mon amour | Goubbiah | Robert Darène |
Toute la ville accuse | François Nérac | Claude Boissol | |
Helena i mężczyźni (Eléna et les hommes) | generał François Rollan | Jean Renoir | |
Si Paris nous était conté | Franciszek I Walezjusz | Sacha Guitry | |
1957 | Tajfun nad Nagasaki (Typhon sur Nagasaki) | Pierre Marsac | Yves Ciampi |
S.O.S. Noronha | Frédéric Coulibaud | Georges Rouquier | |
Amour de poche | Jérôme Nordman | Pierre Kast | |
Życie we dwoje (La Vie à deux) | Teddy Brooks, iluzjonista | Clément Duhour | |
Białe noce (Nuits blanches) | najemca | Luchino Visconti | |
Kawaler króla jegomości (La Tour, prends garde!) | Henri La Tour | Georges Lampin | |
1958 | Sekret z przeszłości (Chaque jour a son secret) | Xavier Lezcano | Claude Boissol |
1959 | Garbus (Le Bossu) | Henri de Lagardère | André Hunebelle |
Testament Orfeusza (Le Testament d'Orphée) | Edyp | Jean Cocteau | |
1960 | Bitwa pod Austerlitz (Austerlitz) | generał Lazare Carnot | Abel Gance |
Serce i szpada (Le Capitan) | François de Capestan | André Hunebelle | |
1961 | Księżna de Clèves (La Princesse de Clèves) | książę de Clèves | Jean Delannoy |
Kapitan Fracasse (Le Capitaine Fracasse) | baron Philippe de Sigognac / Kapitan Fracasse | Pierre Gaspard-Huit | |
Cud wilków (Le Miracle des loups) | Robert de Neuville | André Hunebelle | |
Napoléon II l'Aiglon | Montholon | Claude Boissol | |
Porwanie Sabinek (L'Enlèvement des Sabines) | Mars | Richard Pottier | |
1962 | Poncjusz Piłat (Ponce Pilate) | Poncjusz Piłat | Gian Paolo Callegari |
Człowiek w żelaznej masce (Le Masque de fer) | Charles D’Artagnan, muszkieter | Henri Decoin | |
Tajemnice Paryża (Les Mystères de Paris) | Rodolphe de Sambreuil | André Hunebelle | |
1963 | L'honorable Stanislas, agent secret | Stanislas Evariste Dubois | Jean-Charles Dudrumet |
1964 | Patate | Noël Carradine | Robert Thomas |
Fantômas | Fantômas / Jérôme Fandor, dziennikarz | André Hunebelle | |
Thomas l'imposteur | narrator (głos) | Georges Franju | |
1965 | Gentleman z Cocody (Le Gentleman de Cocody) | Jean-Luc Hervé de la Tommeraye | Christian-Jaque |
Pleins feux sur Stanislas | Stanislas Evariste Dubois, tajny agent, pisarz | Jean-Charles Dudrumet | |
Smak ryzyka (Train d'enfer) | Antoine Donadieu | Gilles Grangier | |
Fantomas wraca (Fantômas se déchaîne) | Fantômas / Jérôme Fandor, dziennikarz | André Hunebelle | |
Święty zastawia pułapkę (Le Saint prend l'affût) | Simon Templar | Christian-Jaque | |
1966 | Sept hommes et une garce | Dorgeval | Bernard Borderie |
Fantomas kontra Scotland Yard (Fantômas contre Scotland Yard) | Fantômas / Jérôme Fandor, dziennikarz | André Hunebelle | |
1969 | Le Paria | Manu | Claude Carliez |
1970 | Prowokacja (La Provocation) | Christian | André Charpak |
Ryzykowny układ (Le Jouet criminel) | bezimienny bohater | Adolfo Arrieta | |
Księżniczka w oślej skórze (Peau d'âne) | król | Jacques Demy | |
1973 | Józef Balsamo (Joseph Balsamo, miniserial TV) | Alessandro di Cagliostro / Józef Balsamo | André Hunebelle |
1976 | Vaincre à Olympie (TV) | Menesthée | Michel Subiela |
Chantons sous l'Occupation (Śpiewanie podczas okupacji, film dokumentalny) | w roli samego siebie | André Halimi | |
1980 | Les Parents terribles | Georges | Yves-André Hubert |
1982 | Cher menteur (TV) | George Bernard Shaw | Alexandre Tarta |
1985 | Parking | Hades | Jacques Demy |
1986 | Rodzinne kłamstwa (Lien de parenté) | Victor Blaise | Willy Rameau |
1992 | Les Enfants du naufrageur | Marc-Antoine | Jérôme Foulon |
1995 | Nędznicy (Les Misérables) | Pan Myriel | Claude Lelouch |
1996 | Ukryte pragnienia (Beauté volée) | Pan Guillaume | Bernardo Bertolucci |
1997 | Milice, film noir (Milicja, czarny film, film dokumentalny) | w roli samego siebie | Alain Ferrari |
1999 | Luchino Visconti | w roli samego siebie | Carlo Lizzani |
Odznaczenia
- Krzyż Wojenny 1939–1945 (Croix de Guerre, 1945, Francja)
- Oficer Legii Honorowej (1996, Francja)
Przypisy
- ↑ Jean Marais, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2016-08-06] (ang.).
- ↑ Jean Marais. AlloCiné. [dostęp 2016-08-06]. (fr.).
- ↑ Jean Marais. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
- ↑ Jean Marais. FILMSTARTS.de. [dostęp 2016-08-06]. (niem.).
- ↑ Jean Marais. MYmovies. [dostęp 2016-08-06]. (wł.).
- ↑ Jean Marais. Listal. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
- ↑ Obituary: Jean Marais. Independent. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
- ↑ Jean Lüdeke: Jean Marais. Kino - Die Zeit. [dostęp 2016-08-06]. (niem.).
- ↑ Légendes: Jean Marais. d'Écran Noir. [dostęp 2016-08-06]. (fr.).
- ↑ International Feature Film Jury 1958. Internationale Filmfestspiele Berlin. [dostęp 2011-07-24]. (niem.).
- ↑ International Jury 1985opublikowany=Internationale Filmfestspiele Berlin. [dostęp 2011-07-24]. (niem.).
- ↑ Jean Marais has his « place » in Paris. Paris Hotels and Tales. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
- ↑ Jean Cocteau. NNDB. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
- ↑ My Beautiful Angel. The Gay Love Letters of Jean Cocteau to Jean Marais. rictornorton.co.uk. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
- ↑ Jean Cocteau Portrait. Hexagone Gay. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
- ↑ Homosexuali celebri. Stelian Tănase. [dostęp 2016-08-06]. (rum.).
- ↑ Jean Marais (1913-1998). Find a Grave. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Jean Marais w bazie IMDb (ang.)
- Jean Marais w bazie Filmweb
- Jean Marais w bazie Notable Names Database (ang.)
- ISNI: 0000 0001 2095 4571
- VIAF: 2473919
- LCCN: n85070648
- GND: 118577433
- NDL: 00448772
- BnF: 11914354s
- SUDOC: 028151496
- NLA: 35327040
- NKC: jn19990005380
- BNE: XX1539330
- NTA: 072109866
- BIBSYS: 90378648
- CiNii: DA03753661
- PLWABN: 9810537917705606
- NUKAT: n95210219
- J9U: 987007423864005171
- PTBNP: 799906
- LNB: 000050224
- KRNLK: KAC2020L7976
- LIH: LNB:+c+;=BN
- WorldCat: lccn-n85070648
Media użyte na tej stronie
Autor: Borodun, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Croix de Guerre 1939-1945 (France)
Studio photo