Jean Marais

Jean Marais
Ilustracja
Jean Marais (1948)
Imię i nazwisko

Jean Alfred Villain-Marais

Data i miejsce urodzenia

11 grudnia 1913
Cherbourg

Data i miejsce śmierci

8 listopada 1998
Cannes

Zawód

aktor, reżyser, pisarz, malarz, rzeźbiarz, garncarz, kaskader

Współmałżonek

Mila Parély
(1942-1944; rozwód)

Odznaczenia
Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wojenny 1939–1945 (Francja)
podpis

Jean Marais, właściwie Jean-Alfred Villain-Marais[1] (ur. 11 grudnia 1913[2] w Cherbourgu[3], zm. 8 listopada 1998[4] w Cannes[5]) – francuski aktor teatralny i filmowy, reżyser, pisarz, malarz, rzeźbiarz[6], garncarz i kaskader[7]. Obok Michèle Morgan i Jeana Gabin uznawany był za jednego z najsławniejszych i najwybitniejszych aktorów francuskich lat 40. i 50[8].

Jean Marais w 1949 r. Kadr z filmu Orfeusz

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Cherbourgu. Jego ojciec był weterynarzem, brał udział w I wojnie światowej. Młody Jean Marais w wieku czterech lat, po rozwodzie rodziców został zabrany do Paryża i wraz ze starszym bratem Henrim był wychowywany przez matkę i babkę w Le Vésinet. Uczęszczał do Lycée Condorcet, prestiżowej państwowej szkoły, gdzie uczyli się także Louis de Funès i Jean Cocteau, a wydział miał takie postacie, jak Jean-Paul Sartre. W wieku 13 lat Marais opuścił liceum. Próbował dostać się do kilku innych szkół, w końcu został umieszczony do katolickiej szkoły z internatem. W wieku 16 lat porzucił szkołę i starał się zrealizować swoje marzenia o aktorstwie w ruchu amatorskim. Po nieudanej próbie zdania egzaminów do szkoły aktorskiej w Konserwatorium Paryskim (fr. Conservatoire de Paris), podjął pracę asystenta fotografa, a także jako caddy (noszący kije golfowe) w klubie.

Kariera

W latach 1933-34 statystował w kilku filmach Marcela l'Herbiera, m.in. Jastrząb (L'Épervier, 1933). Aby opłacić kursy aktorskie u Charlesa Dullina imał się różnych zawodów. W 1936 poznał Jeana Cocteau – jednego z prominentów paryskiego życia kulturalnego i zaczął występować w jego sztukach, w tym w tragedii Król Edyp Sofoklesa (1937). Wówczas, za jego namową przybrał pseudonim Jean Marais. W czasie II wojny światowej przebywał w Paryżu i grał w filmach. Podczas operacji Neptun wstąpił do wojska. Walczył w Alzacji; został odznaczony Krzyżem Wojennym.

Po wojnie wrócił do Paryża i nadal współpracował z Jeanem Cocteau, pozostali bliskimi przyjaciółmi aż do śmierci. Cocteau miał znaczący wpływ na jego życie i karierę. Marais pojawił się prawie w każdym filmie Cocteau. Razem nakręcili takie klasyki, jak Piękna i Bestia (La Belle et la Bête, 1946), Straszne dzieci (Les Parents terribles, 1948), Orfeusz (Le Orphée, 1949) czy Testament Orfeusza (Le Testament d'Orphée, 1959)[9].

W 1958 był członkiem jury Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Berlinie[10], a w 1985 przewodniczył temu gremium[11]. W 1980, w paryskim Théatre du Châtelet, przewodniczył ceremonii rozdania Cezarów.

26 kwietnia 2006 plac w 18. dzielnicy Paryża, na szczycie wzgórza Montmartre, został nazwany jego imieniem – Place Jean-Marais[12].

Życie prywatne

W latach 1942–1944 był żonaty z Olgą Colette Peszynsky, znaną jako Mila Parély. Adoptowali syna Serge'a. W latach 1937–1963 był związany z Jeanem Cocteau[13]. Ich związek trwał 25 lat, aż do śmierci Cocteau[14][15]. Marais był muzą Cocteau, pomagając mu wyjść z uzależnienia od opium[16]. Zmarł 8 listopada 1998 w Cannes na atak serca, w wieku 84 lat, a pochowany został w Vallauris[17].

Filmografia

RokTytułRolaReżyser
1933Dans les ruesVictor Trivas
L'ÉpervierMarcel L'Herbier
ÉtienneJean Tarride
1934Le Scandalechłopak przy windzieMarcel L'Herbier
L'Aventuriermłody pracownik
Le Bonheur
1936Les Hommes nouveauxurzędnik
Nuits de feu
1937Abus de confianceMaraisHenri Decoin
Bizarre, BizarreMarcel Carné
1941Le Pavillon brûleDanielJacques de Baroncelli
1942Le Lit à colonnesRémi BonventRoland Tual
CarmenChristian-Jaque
1943L'Éternel retourPatriceJean Delannoy
Voyage sans espoirAlain GinestierChristian-Jaque
1945CarmenDon José
1946Piękna i Bestia (La Belle et la Bête)bestia / książę / AvenantJean Cocteau
1947The RoyalistsMarquis de MontauranHenri Calef
Ruy BlasRuy BlasPierre Billon
Dwugłowy orzeł (L'Aigle à deux têtes)StanislasJean Cocteau
1948Oczami wspomnień (Aux yeux du souvenir)Jacques ForesterJean Delannoy
Tajemnica Mayerlingu (Le Secret de Mayerling)Archduke Rodolphe
Straszne dzieci (Les Parents terribles)MichelJean Cocteau
1949Orfeusz (Orphée)Orfeusz
1950Le Château de verreRémy MarsayRené Clément
Les Miracles n'ont lieu qu'une foisJérômeYves Allégret
1951Nez de cuirRoger de Tainchebraye
1952L’Amour, MadamecameoGilles Grangier
La Maison du silencebyły maquisGeorg Wilhelm Pabst
1953L'Appel du destinLorenzo LombardiGeorges Lacombe
Les Amants de minuitMarcel DulacRoger Richebé
Sypialnia wielkich (Dortoir des grandes)Désiré MarcoHenri Decoin
JuliettaAndré LandrecourtMarc Allégret
1954Hrabia Monte Christo (Le Comte de Monte Cristo)Edmond Dantès / hrabia Monte ChristoRobert Vernay
Le Guérisseurdr Jean SchefferYves Ciampi
Gdyby Wersal mógł mi odpowiedzieć (Si Versailles m'était conté)król Ludwik XVSacha Guitry
1955Futures vedettesÉric WalterMarc Allégret
Napoleon (Napoléon)Charles Tristan, hrabia MontholonSacha Guitry
1956Goubbiah, mon amourGoubbiahRobert Darène
Toute la ville accuseFrançois NéracClaude Boissol
Helena i mężczyźni (Eléna et les hommes)generał François RollanJean Renoir
Si Paris nous était contéFranciszek I WalezjuszSacha Guitry
1957Tajfun nad Nagasaki (Typhon sur Nagasaki)Pierre MarsacYves Ciampi
S.O.S. NoronhaFrédéric CoulibaudGeorges Rouquier
Amour de pocheJérôme NordmanPierre Kast
Życie we dwoje (La Vie à deux)Teddy Brooks, iluzjonistaClément Duhour
Białe noce (Nuits blanches)najemcaLuchino Visconti
Kawaler króla jegomości (La Tour, prends garde!)Henri La TourGeorges Lampin
1958Sekret z przeszłości (Chaque jour a son secret)Xavier LezcanoClaude Boissol
1959Garbus (Le Bossu)Henri de LagardèreAndré Hunebelle
Testament Orfeusza (Le Testament d'Orphée)EdypJean Cocteau
1960Bitwa pod Austerlitz (Austerlitz)generał Lazare CarnotAbel Gance
Serce i szpada (Le Capitan)François de CapestanAndré Hunebelle
1961Księżna de Clèves (La Princesse de Clèves)książę de ClèvesJean Delannoy
Kapitan Fracasse (Le Capitaine Fracasse)baron Philippe de Sigognac / Kapitan FracassePierre Gaspard-Huit
Cud wilków (Le Miracle des loups)Robert de NeuvilleAndré Hunebelle
Napoléon II l'AiglonMontholonClaude Boissol
Porwanie Sabinek (L'Enlèvement des Sabines)MarsRichard Pottier
1962Poncjusz Piłat (Ponce Pilate)Poncjusz PiłatGian Paolo Callegari
Człowiek w żelaznej masce (Le Masque de fer)Charles D’Artagnan, muszkieterHenri Decoin
Tajemnice Paryża (Les Mystères de Paris)Rodolphe de SambreuilAndré Hunebelle
1963L'honorable Stanislas, agent secretStanislas Evariste DuboisJean-Charles Dudrumet
1964PatateNoël CarradineRobert Thomas
FantômasFantômas / Jérôme Fandor, dziennikarzAndré Hunebelle
Thomas l'imposteurnarrator (głos)Georges Franju
1965Gentleman z Cocody (Le Gentleman de Cocody)Jean-Luc Hervé de la TommerayeChristian-Jaque
Pleins feux sur StanislasStanislas Evariste Dubois, tajny agent, pisarzJean-Charles Dudrumet
Smak ryzyka (Train d'enfer)Antoine DonadieuGilles Grangier
Fantomas wraca (Fantômas se déchaîne)Fantômas / Jérôme Fandor, dziennikarzAndré Hunebelle
Święty zastawia pułapkę (Le Saint prend l'affût)Simon TemplarChristian-Jaque
1966Sept hommes et une garceDorgevalBernard Borderie
Fantomas kontra Scotland Yard (Fantômas contre Scotland Yard)Fantômas / Jérôme Fandor, dziennikarzAndré Hunebelle
1969Le PariaManuClaude Carliez
1970Prowokacja (La Provocation)ChristianAndré Charpak
Ryzykowny układ (Le Jouet criminel)bezimienny bohaterAdolfo Arrieta
Księżniczka w oślej skórze (Peau d'âne)królJacques Demy
1973Józef Balsamo (Joseph Balsamo, miniserial TV)Alessandro di Cagliostro / Józef BalsamoAndré Hunebelle
1976Vaincre à Olympie (TV)MenesthéeMichel Subiela
Chantons sous l'Occupation (Śpiewanie podczas okupacji, film dokumentalny)w roli samego siebieAndré Halimi
1980Les Parents terriblesGeorgesYves-André Hubert
1982Cher menteur (TV)George Bernard ShawAlexandre Tarta
1985ParkingHadesJacques Demy
1986Rodzinne kłamstwa (Lien de parenté)Victor BlaiseWilly Rameau
1992Les Enfants du naufrageurMarc-AntoineJérôme Foulon
1995Nędznicy (Les Misérables)Pan MyrielClaude Lelouch
1996Ukryte pragnienia (Beauté volée)Pan GuillaumeBernardo Bertolucci
1997Milice, film noir (Milicja, czarny film, film dokumentalny)w roli samego siebieAlain Ferrari
1999Luchino Viscontiw roli samego siebieCarlo Lizzani

Odznaczenia

Przypisy

  1. Jean Marais, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2016-08-06] (ang.).
  2. Jean Marais. AlloCiné. [dostęp 2016-08-06]. (fr.).
  3. Jean Marais. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
  4. Jean Marais. FILMSTARTS.de. [dostęp 2016-08-06]. (niem.).
  5. Jean Marais. MYmovies. [dostęp 2016-08-06]. (wł.).
  6. Jean Marais. Listal. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
  7. Obituary: Jean Marais. Independent. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
  8. Jean Lüdeke: Jean Marais. Kino - Die Zeit. [dostęp 2016-08-06]. (niem.).
  9. Légendes: Jean Marais. d'Écran Noir. [dostęp 2016-08-06]. (fr.).
  10. International Feature Film Jury 1958. Internationale Filmfestspiele Berlin. [dostęp 2011-07-24]. (niem.).
  11. International Jury 1985opublikowany=Internationale Filmfestspiele Berlin. [dostęp 2011-07-24]. (niem.).
  12. Jean Marais has his « place » in Paris. Paris Hotels and Tales. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
  13. Jean Cocteau. NNDB. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
  14. My Beautiful Angel. The Gay Love Letters of Jean Cocteau to Jean Marais. rictornorton.co.uk. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
  15. Jean Cocteau Portrait. Hexagone Gay. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
  16. Homosexuali celebri. Stelian Tănase. [dostęp 2016-08-06]. (rum.).
  17. Jean Marais (1913-1998). Find a Grave. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Croix de Guerre 1939-1945 ribbon.svg
Autor: Borodun, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Croix de Guerre 1939-1945 (France)
Jean Marais by van Vechten, 1947.jpg
French actor Jean Marais in 1949
Maraisjean-signature.png
Autor: Roland Godefroy, Licencja: CC BY-SA 3.0
Signature de Jean Marais.